10. kadencja, 26. posiedzenie, 2. dzień (09-01-2025)
8. punkt porządku dziennego:
Pytania w sprawach bieżących.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Wiesław Leśniakiewicz:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pani przewodnicząca zespołu strażackiego, chciałem bardzo serdecznie podziękować za tę formę pytania skierowanego nie tylko pod adresem ministra spraw wewnętrznych, ale również pod adresem komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej. Został on zobligowany do przygotowania jasnych kryteriów oceny ochotniczej straży pożarnej, która ewentualnie aplikuje o środki, które są niezbędne do zakupu sprzętu, jakim są głównie pojazdy pożarnicze, ale również sprzętu o znaczącym potencjale finansowym niezbędnym do realizacji działań ratowniczych. To są również pojazdy i sprzęt ratownictwa technicznego, który jest nieraz bardzo drogi, a należy doposażyć w niego ochotnicze straże pożarne.
Komendant główny przedstawił pewien zarys wyjściowy tego materiału, który na pewno będzie wdrożony w bieżącym roku, kiedy już zostanie uchwalony, a właściwie parlament już uchwalił, budżet na bieżący rok dla jednostek OSP, w tym również krajowego system ratowniczo-gaśniczego. Chciałem bardzo serdecznie podziękować za kolejną, nową inicjatywę zwiększającą środki dla jednostek krajowego systemu, bowiem od wielu lat ten poziom dofinansowania wynosił 75 mln zł, w tym roku zostaje zwiększony o kolejne 17 mln zł. Za to chciałem Wysokiej Izbie bardzo serdecznie podziękować, bo to na pewno wpłynie na liczbę kupowanych samochodów, jak również na ich jakość. Wspomoże samorządy lokalne w całym procesie inwestycyjnym. Stąd też, podejmując to wyzwanie, komendant główny określił aktualnie 10 kluczowych kryteriów, które będą brane pod uwagę przy ocenie ochotniczej straży pożarnej, jak również ocenie gminy, jeśli chodzi o możliwość zbudowania rankingu dofinansowania ochotniczych straży pożarnych.
Stąd też pierwszym kryterium, które będzie brane pod uwagę, jest tzw. kryterium stopnia zagrożenia gminy. Każda gmina ma określone sytuacje, które wpływają na poziom zagrożenia. Komendant główny ma przygotowaną analizę zagrożeń poszczególnych gmin i one są klasyfikowane w kilku kategoriach. To jest jedno z pierwszych kryteriów, które będą brane pod uwagę. Chodzi o poziom zagrożenia pożarowego, również wynikającego z innych zagrożeń, które mogą mieć miejsce na terenie gminy - to jest pierwsze kryterium. Następne to jest średni udział w działaniach ratowniczych, czyli aktywność w ostatnich 3 latach każdej ochotniczej straży pożarnej. Chodzi o to, żeby uniknąć takiej sytuacji, że jednostka, która wyjeżdża trzy, cztery czy siedem razy w roku, uzyskuje to dofinansowanie, a jednostka, która ma 100, 120 i więcej zdarzeń, po prostu oczekuje na wsparcie finansowe. To kryterium obciążenia ochotniczej straży pożarnej działaniami ratowniczymi również będzie miało wpływ na przydział środków.
Kolejnym elementem, bardzo istotnym z punktu widzenia przygotowania jednostek do działań, jest liczba strażaków uprawnionych do udziału w działaniach ratowniczych. Wiemy o tym, że kryterium uprawniającym do działań ratowniczych jest przede wszystkim posiadanie określonego poziomu wyszkolenia. Po drugie są to aktualne badania lekarskie i po trzecie ubezpieczony strażak. Ubezpieczenia realizuje oczywiście samorząd lokalny.
Kolejnym elementem, bardzo ważnym z punktu widzenia operacyjnego zabezpieczenia i dostępności ochotniczej straży pożarnej, jest liczba kierowców, którzy posiadają określone uprawnienia do prowadzenia określonego typu pojazdu pożarniczego. Wiemy o tym, że mamy jednostki OSP, które są bardzo aktywne, i właściwie wszystkie, które mamy - dzisiaj jest 16 tys. jednostek OSP zrzeszonych w Związku Ochotniczy Straży Pożarnych - wykazują dużą aktywność. Są jednak miasta i miejscowości, gdzie w określonych porach doby z różnych przyczyn ta aktywność jest wygaszona, bo ludzie są w pracy, bo wyjechali ze swojej miejscowości. Dostępność kierowców jest również jednym z ważniejszych elementów, które determinują to, czy jednostka jest w stanie wyjechać skutecznie do działań ratowniczych. To jest kryterium liczby uprawnionych kierowców. Wiemy o tym, że przy zmianie ustawy albo przygotowaniu ustawy o ochotniczych strażach pożarnych jednym z istotniejszych elementów było również desygnowanie środków na na szkolenie kierowców.
Kolejnym zagadnieniem, które będzie brane pod uwagę, jest wiek posiadanych pojazdów, czyli średni wiek, jak to się kształtuje w jednostce. Bo może być samochód dwudziestoparoletni i może być samochód 2- czy 3-letni. Ale będą brane pod uwagę kryteria tylko tych pojazdów, które są kluczowymi elementami w dysponowaniu zasobami ratowniczymi. Bo wiemy o tym, że część jednostek ma archiwalne samochody, które utrzymuje się nie tyle po to, żeby brały udział w działaniach ratowniczych, ale przede wszystkim z powodów historycznych.
Kolejnym elementem, który będzie brany pod uwagę, jest możliwość garażowania, żeby nie było sytuacji, że samochód trafia do jednostki OSP, a nie mamy właściwego sposobu jego przechowywania. Następne kryterium to liczba pojazdów kupionych w gminie przez ostatnie 5 lat. Chodzi o to, żeby uniknąć sytuacji, że jedna i ta sama gmina przez wiele lat uzyskiwała wsparcie, a sąsiednia od 8 lat albo może i więcej czekała na możliwość uzyskania wsparcia finansowego. Następnie będzie również brany pod uwagę współczynnik operacyjny, jest elementem, który mówi o tym, jaką aktywność jednostka miała w określonych latach i jak szybko ewentualnie była w stanie podjąć interwencję po przesłaniu sygnału alarmowego. Ale również jednym z ważniejszych kryteriów (Dzwonek) będzie wskaźnik dochodów podatkowych gminy, bo chcielibyśmy wspierać gminy, które są mniej zamożne, a które bardziej oczekują na ewentualne wsparcie finansowe, bo wiemy, że zamożność gmin jest zróżnicowana. Takie są kryteria wyjściowe tego dokumentu, który przygotował komendant główny i który będzie akceptował minister spraw wewnętrznych. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia