10. kadencja, 26. posiedzenie, 2. dzień (09-01-2025)

11. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 864).

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Cyfryzacji Dariusz Standerski:

    Bardzo serdecznie dziękuję.

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem bardzo serdecznie podziękować wnioskodawcom za złożenie projektu ustawy z tego względu, że przede wszystkim mamy okazję do dyskutowania i do omawiania tego bardzo poważnego problemu. To także jest okazja do tego, żeby poruszyć temat prac rządowych w zakresie trzech głównych części, których dotyczy ten projekt. Pierwsza część to omawiane tutaj chyba najczęściej w czasie pytań i wystąpień klubowych zagadnienie tzw. ślepego pozwu. Drugi obszar to kwestia retencji i przekazywania danych do właściwych służb. I trzeci to wdrożenie aktu o usługach cyfrowych, który obowiązuje od 17 lutego 2024 r. i który po pełnym wdrożeniu do polskich przepisów będzie mógł być już w pełni wykorzystywany przez polskich użytkowników Internetu. Te trzy elementy projektu to także elementy trzech projektów, nad którymi w tej chwili rząd kończy już pracę.

    Jeżeli chodzi o pytanie o opinię rządową, to właśnie chciałem zwrócić uwagę, że zgodnie z wewnętrznym regulaminem prac rząd nie opiniuje projektów, które pokrywają się z inicjatywami rządowymi z tego względu, że mógłbym przekazać państwu, że się z projektem zgadzam. Też pracujemy w tym obszarze i zwłaszcza z punktu widzenia wdrożenia aktu o usługach cyfrowych rozwiązania, które są proponowane przez wnioskodawców, są bardzo podobne do jednej z wcześniejszych wersji rządowego projektu ustawy wdrażającego przepisy europejskie. Natomiast od wcześniejszej wersji projektu rządowego odbyły się już dwie tury konsultacji, uzgodnień i opiniowania i zaszły w tym projekcie zmiany, które uzupełniają to wdrożenie, żeby zachować pełną zgodność z przepisami unijnymi. Dlatego chciałbym zwrócić uwagę, że prace nad projektem poselskim powinny być jeszcze kontynuowane, w szczególności w zakresie dodania do tego projektu przepisów o prowadzeniu postępowania wyjaśniającego, o kontroli postępowań przed właściwymi organami związanymi z naruszeniem przepisów przez dostawców usług pośrednich w zakresie ich obowiązków wynikających z przepisów unijnych. Powinny się również znaleźć przepisy dotyczące proceduralnych aspektów nakładania kar, które wynikają dzisiaj z art. 52 rozporządzenia. Natomiast nie ma tych przepisów proceduralnych, które mogłyby umożliwiać nakładanie tych kar. Dodatkowo należy uzupełnić projekty o proceduralne aspekty wnoszenia skarg, o których mowa w rozporządzeniu o usługach cyfrowych, a także należy dodać procedury, które np. nadają status zweryfikowanego badacza, o którym mowa w rozporządzeniu, które nadają status zaufanego podmiotu sygnalizującego oraz certyfikują organy pozasądowego rozwiązywania sporów.

    Dodatkowo do projektu należy dodać wymogi dotyczące nakazów podjęcia działań przeciwko nielegalnym treściom oraz nakazom udzielenia informacji. Podzielamy też uwagi Biura Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji Kancelarii Sejmu, które wskazują, że przepisy w tym zakresie wymagają dodatkowych zabezpieczeń proceduralnych, żeby uczynić zadość wymogom unijnym. Dlatego zwracamy uwagę na to, że w trzech elementach tego projektu przed komisją, przed szczegółowym rozpatrywaniem będzie kilka wyzwań, które dzisiaj rozpoczynane przed Wysoką Izbą, pewnie już kończone wspólnie z rozwiązaniami rządowymi, będą mogły dokonać tej ważnej zmiany w polskiej przestrzeni cyfrowej, ponieważ też w dyskusji mieliśmy sporo bardzo ciekawych tez i wniosków dotyczących tego, że ruch w przestrzeni cyfrowej będzie tylko wzrastać, co powoduje, że dotychczasowe rozwiązania, te, które znamy z kodeksów, mogą okazać się niewystarczające przy zwiększającej się liczbie spraw. W tym zakresie chciałbym też zwrócić uwagę na podnoszone kilkukrotnie tezy dotyczące definiowania nielegalnych treści czy też definiowania treści szkodliwych. Chciałbym zwrócić uwagę, że nowe technologie, zwłaszcza technologie cyfrowe, z pewnością odciskają piętno na wielu obszarach polskiego prawa i z pewnością w wielu obszarach muszą zajść poważne zmiany. Natomiast chciałbym zwrócić uwagę, że te zmiany powinny w pierwszej kolejności dotyczyć procedur. Powinniśmy opierać się przede wszystkim na tych podstawach z zakresu prawa karnego i z zakresu prawa cywilnego, które powstały przed szybkim rozwojem technologii i które powinny być dla nas busolą. Dlatego chciałbym zwrócić uwagę na to, że dzisiaj działania, zachowania nielegalne są zdefiniowane w polskim systemie prawnym - nielegalne, czyli niezgodne z prawem, czyli naruszające konkretne przepisy.

    Chciałbym właśnie zwrócić uwagę, że nowe technologie w tym zakresie powinny wpływać na uproszczenie procedur, na nowe procedury, w tym w zakresie automatyzacji. Chodzi o to, żeby planować to w taki sposób, żeby pozostawać na podstawach Prawa cywilnego i Prawa karnego, które reagują na nowe technologie. Ale pamiętajmy, że łamanie prawa w Internecie jest złamaniem prawa nie dlatego, że odbywa się za pomocą środków komunikacji elektronicznej do porozumiewania się na odległość, ale dlatego, że dotyczy łamania konkretnych przepisów czy to karnych, czy to z zakresu wykroczeń, czy innych przepisów. Takie właśnie jest podejście w zakresie rządowego wdrożenia prawa o usługach cyfrowych. Nowe przepisy mają służyć temu, żebyśmy w sposób bardziej sprawny egzekwowali je w Internecie.

    Chciałbym również zwrócić uwagę na duże wyzwanie techniczne dotyczące identyfikacji osób, które naruszają przepisy w Internecie. Dlatego rządowe podejście do wdrożenia aktu o usługach cyfrowych dotyczy nadzorowania treści nielegalnych, a nie wyciągania odpowiedzialności wobec danej osoby. Jest tak z tego względu, że mamy rosnącą liczbę botów internetowych, gdzie widoczny autor treści po prostu nie zawsze jest osobą fizyczną. W związku z tym chciałbym też zwrócić uwagę na to, że powinniśmy się skupić na konkretnych treściach, odnosząc je do konkretnych przepisów Prawa karnego, pamiętając też o tym, że treści, które chcemy blokować w Internecie, to powinny być te same treści, które chcemy blokować również poza Internetem. To ułatwi nam podejście. Mam nadzieję, że to będzie jeden z wielu tematów podczas obrad komisji, który spowoduje, że wnioskowane dzisiaj przepisy będą jeszcze bardziej odpowiadały na bieżące wyzwania, a później będą jak najsprawniej wykonywane. Bardzo serdecznie dziękuję.

Przebieg posiedzenia