10. kadencja, 26. posiedzenie, 3. dzień (10-01-2025)

17. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych (druk nr 880).

Poseł Marek Jan Chmielewski:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych, druk nr 880. Projekt ten został podpisany przez posłów Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska, Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy, Klubu Parlamentarnego Polska 2050 - Trzecia Droga oraz Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga.

    Projekt zmiany ustawy o drogach publicznych jest wynikiem wniosków kierowanych do nas przez mieszkańców gmin oraz ich włodarzy w związku z problemami i utrudnieniami wynikającymi z niedostatecznej liczby miejsc postojowych, szczególnie w miejscowościach o zwiększonym ruchu turystycznym w okresie weekendów. Celem zmiany ustawy jest danie samorządom możliwości decydowania o polityce parkingowej zgodnie z ich potrzebami. To właśnie organ stanowiący gminy po uprzednio przygotowanych analizach powinien stanowić przepisy służące mieszkańcom i rozwiązujące pojawiające się w tym zakresie problemy.

    Od 5 września 2019 r. do polskiego systemu prawa została wprowadzona nowa instytucja, mająca doniosłe znaczenie praktyczne, jaką jest śródmiejska strefa płatnego parkowania obok znanej już powszechnie i funkcjonującej od lat w obrocie prawnym strefy płatnego parkowania. Jest to niejako druga z możliwości uregulowania zasad związanych z funkcjonowaniem i organizacją dróg publicznych w zakresie parkowania.

    Aby wyjaśnić intencje zmian, pozwolę sobie w zwięzły sposób opisać zasady i różnice dotyczące pojęć stref parkowania oraz wynikające z tego konsekwencje. Strefy płatnego parkowania ustala się na obszarach charakteryzujących się znacznym deficytem miejsc postojowych, jeżeli uzasadniają to potrzeby organizacji ruchu, w celu zwiększenia rotacji parkujących pojazdów samochodowych lub realizacji lokalnej polityki transportowej, w szczególności w celu ograniczenia dostępności tego obszaru dla pojazdów samochodowych lub wprowadzenia preferencji dla komunikacji zbiorowej. To jest strefa płatnego parkowania, którą większość z nas zna. Śródmiejską strefę płatnego parkowania ustala się na obszarach zgrupowania intensywnej zabudowy funkcjonalnego śródmieścia, które stanowi faktyczne centrum miasta lub dzielnicy w mieście o liczbie ludności powyżej 100 tys. mieszkańców, jeżeli spełnione są określone warunki, a ustanowienie strefy płatnego parkowania może nie być wystarczające do realizacji lokalnej polityki transportowej lub polityki ochrony środowiska. Istotą proponowanych zmian jest zniesienie limitów liczby mieszkańców pozwalających na wprowadzenie śródmiejskiej strefy płatnego parkowania w miejscowościach. Ustalenie śródmiejskiej strefy płatnego parkowania, w tym ustalenie wysokości opłaty, wymaga uprzednio przeprowadzenia przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta analizy, która określi, po pierwsze, rotację parkujących pojazdów samochodowych w planowanej śródmiejskiej strefie płatnego parkowania, a po drugie, zakładany poziom rotacji parkujących pojazdów samochodowych w planowanej śródmiejskiej strefie płatnego parkowania z uwzględnieniem, co ważne, różnych poziomów wysokości opłat za postój w tej strefie.

    Szanowni Państwo! To rada gminy, rada miasta na wniosek wójta, burmistrza, prezydenta - uwaga, bo to ważne - zaopiniowany przez organy zarządzające drogami i ruchem na drogach może, zaznaczam: może ustalić strefę płatnego parkowania lub śródmiejską strefę płatnego parkowania. Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o drogach publicznych korzystający z nich są zobowiązani do ponoszenia opłat m.in. za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w obu strefach, czyli w strefie płatnego parkowania i w śródmiejskiej strefie płatnego parkowania. I tu uwaga: opłatę za postój tych pojazdów, o której mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 lit. a, czyli właśnie w strefie płatnego parkowania, pobiera się w wyznaczonym miejscu w określone dni robocze - i to jest ważny element: dni robocze - oraz w określonych godzinach lub całodobowo. Nie ma tutaj możliwości pobierania opłat ani prowadzenia realnej lokalnej polityki transportowej w dni wolne od pracy. Natomiast opłatę, o której mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 lit. b, pobiera się za postój pojazdów samochodowych w śródmiejskiej strefie płatnego parkowania, uwaga, tak samo jak poprzednio, czyli w wyznaczonym miejscu, ale - i tu jest już różnica - w określone dni lub codziennie w określonych godzinach lub całodobowo.

    Tutaj należy podkreślić rolę i odpowiedzialność samorządów za politykę transportową, w tym za jej właściwy rozwój w oparciu o przygotowywane zmiany w ramach swoich kompetencji. Rada gminy, ustalając strefę płatnego parkowania lub śródmiejską strefę płatnego parkowania, po pierwsze, ustala wysokość opłaty, z tym że opłata za pierwszą godzinę postoju pojazdu nie może przekroczyć w strefie płatnego parkowania 0,15% minimalnego wynagrodzenia, a śródmiejskiej strefie - 0,45% minimalnego wynagrodzenia. Po drugie, może wprowadzić opłaty abonamentowe lub zryczałtowane oraz, uwaga, zerową stawkę opłaty dla niektórych użytkowników dróg. Po trzecie, określa sposób pobierania opłat. Ustalając wysokość opłaty, rada gminy bierze pod uwagę wyniki analizy, o której wspomniałem wcześniej. Stawki opłat mogą być różnicowane w zależności od miejsca postoju. Przy ustalaniu stawek uwzględnia się progresywne narastanie opłaty przez pierwsze 3 godziny postoju, przy czym ta progresja nie może przekraczać powiększenia stawki opłaty o 20% za kolejne godziny w stosunku do stawki za poprzednią godzinę postoju. Stawka opłaty za czwartą godzinę i każdą kolejną postoju nie może przekraczać stawki opłaty za pierwszą godzinę postoju.

    Ważny podkreślenia jest fakt, że organ właściwy do zarządzania ruchem na drogach w uzgodnieniu z zarządcą drogi, po pierwsze, wyznacza w strefie płatnego parkowania lub śródmiejskiej strefie płatnego parkowania miejsca przeznaczone na postój pojazdów, w tym stanowiska przeznaczone na postój pojazdów zaopatrzonych w kartę parkingową. Po drugie, wyznacza w strefie płatnego parkowania lub śródmiejskiej strefie płatnego parkowania miejsca przeznaczone na postój pojazdów elektrycznych na czas ładowania przy punktach ładowania zainstalowanych w ogólnodostępnych stacjach ładowania, o których mowa w ustawie o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Po trzecie, może wyznaczyć w strefie płatnego parkowania lub śródmiejskiej strefie płatnego parkowania zastrzeżone stanowiska postojowe, tzw. koperty, w celu korzystania z nich na prawach wyłączności w określonych godzinach lub całodobowo.

    Szanowni Państwo! Reasumując: celem proponowanych zmian jest uwzględnienie próśb mieszkańców terenów, szczególnie tych o walorach turystycznych, letniskowych czy uzdrowiskowych, dotyczących poprawienia dostępności do centrów miejscowości, szczególnie w okresach weekendowych, świątecznych. Jest to również danie samorządom, czyli mieszkańcom, możliwości decydowania o polityce transportowej zgodnie z ich potrzebami. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia