10. kadencja, 27. posiedzenie, 1. dzień (22-01-2025)

1. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie rozpoznawania przez Sąd Najwyższy spraw, związanych z wyborami Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyborami uzupełniającymi do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonymi w 2025 r. (druki nr 923 i 943).

Poseł Sprawozdawca Sławomir Ćwik:

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi zaszczyt przedstawienia sprawozdania Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka z prac nad ustawą o szczególnych rozwiązaniach w zakresie rozpoznawania przez Sąd Najwyższy spraw związanych z wyborami prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyborami uzupełniającymi do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonymi w 2025 r.

    Inicjatywa w zakresie projektu tej ustawy wyszła ze strony marszałka Sejmu pana Szymona Hołowni. Potrzeba ujednolicenia stanowisk i przyjęcia rozwiązania, które nie będzie przez nikogo kwestionowane i zapewni bezpieczeństwo i spokój w zakresie stwierdzenia ważności wyborów prezydenta, jest niekwestionowana, co także wybrzmiało dzisiaj w trakcie zgłaszania wniosków formalnych. Wtedy to marszałek Zgorzelski przedstawił sytuację, w której Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych sama siebie nie uznaje za sąd, wskazując na potrzebę przedstawienia nowych prac legislacyjnych. Także w samej uchwale Państwowej Komisji Wyborczej z 30 grudnia znalazł się § 2 tej uchwały, który nigdy wcześniej nie znalazł się w uchwałach Państwowej Komisji Wyborczej, w którym Państwowa Komisja Wyborcza wskazuje na to, że istnieją rozbieżności co do skuteczności orzeczeń podejmowanych przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego w obecnym kształcie.

    Dlatego też w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka procedowaliśmy nad projektem przedmiotowej ustawy. Te prace odbywały się na posiedzeniach w dniach 16 i 21 stycznia. Został złożony wniosek o odrzucenie ustawy ze strony klubu Prawa i Sprawiedliwości. Wniosek ten został zaopiniowany przez komisję negatywnie. Jednym z argumentów podnoszonych przez Prawo i Sprawiedliwość była kwestia tzw. ciszy legislacyjnej. Natomiast chciałbym zwrócić uwagę szanownej Wysokiej Izbie, że 5 lat temu, kiedy przez większość sejmową Prawa i Sprawiedliwości była przyjmowana ustawa w sprawie wyborów kopertowych, to ustawa weszła w życie dnia 9 maja 2020 r., a pierwsza tura tych wyborów miała się odbywać 10 maja, czyli dzień później. W związku z tym niezrozumiały jest zarzut naruszenia ciszy legislacyjnej przez klub PiS-u, tym bardziej że prace dotyczące stwierdzenia ważności wyborów odbywają się post factum, po przeprowadzeniu wyborów.

    Jeśli chodzi o poprawki, to zostały złożone dwie poprawki. Jedna - ze strony klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego, złożona przez posła Adama Orlińskiego. Głosowano nad nią w pierwszej kolejności jako nad pierwszą złożoną. Sprowadza się ona do tego, aby ważność wyborów stwierdzało 15 sędziów Sądu Najwyższego z najdłuższym stażem orzekania w Sądzie Najwyższym. Poprawka ta znalazła uznanie większości komisji sprawiedliwości i została przegłosowana pozytywnie. W związku z przegłosowaniem tej poprawki bez rozpoznania pozostała poprawka klubu Konfederacji, która przewidywała, że ważność wyborów stwierdzać będą wszystkie Izby Sądu Najwyższego. Dziękuję.

Przebieg posiedzenia