10. kadencja, 27. posiedzenie, 1. dzień (22-01-2025)
1. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie rozpoznawania przez Sąd Najwyższy spraw, związanych z wyborami Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyborami uzupełniającymi do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonymi w 2025 r. (druki nr 923 i 943).
Poseł Mirosław Adam Orliński:
Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie rozpoznawania przez Sąd Najwyższy spraw, związanych z wyborami Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyborami uzupełniającymi do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonymi w 2025 r.
Szanowni Państwo! Należy zaznaczyć, że przedstawiony projekt ustawy ma mieć charakter incydentalny, przejściowy, o czym mówił marszałek Sejmu Szymon Hołownia podczas spotkania wszystkich klubów parlamentarnych, które miało miejsce jeszcze w poprzednim roku, pod koniec roku, kiedy to prezentował ten projekt. Rzeczywiście wnioskodawcy, w tym Polska 2050, podczas przedstawiania tego projektu, składania go, szukali rozwiązania dla tej szczególnej sytuacji: sytuacji, o której tutaj wszyscy mówimy, której rozstrzygnięcie ma fundamentalne znaczenie dla demokracji, dla funkcjonowania państwa, także jeżeli chodzi o rozpatrzenie protestów wyborczych, o ważność wyborów prezydenckich, żeby nie budziły żadnych wątpliwości, żeby ich skuteczność była wprost potwierdzona, bo ma to zapewnić stabilność funkcjonowania Rzeczypospolitej Polskiej. Ten projekt jest jak najbardziej potrzebny i on szuka takiego, powiedziałbym, kompromisowego rozwiązania. Podczas prac w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka rozpoczęliśmy dyskusję nad jego kształtem. Jako klub Polskiego Stronnictwa Ludowego złożyliśmy odpowiednią poprawkę do tego projektu, aby wspólnie z naszymi partnerami poszukać kompromisowego rozwiązania.
Wczoraj na posiedzeniu komisji poprawka mówiąca o tym, że Sąd Najwyższy w składzie 15 sędziów najstarszych służbą na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego miałby dokonywać potwierdzenia ważności wyborów, uzyskała poparcie większości i została przyjęta. Co bardzo istotne, dała ona także szansę na poprowadzenie dalszej dyskusji, rozmowy, co słyszymy tutaj, na tej sali plenarnej. Rzeczywiście jest zgoda koalicyjna klubów Koalicji Obywatelskiej, Polski 2050, Polskiego Stronnictwa Ludowego w kwestii szukania dobrych rozwiązań. Właśnie w ramach szukania tych dobrych rozwiązań, porozumienia, dialogu składamy dzisiaj, jako klub Polskiego Stronnictwa Ludowego - Trzeciej Drogi, w dialogu z klubem Koalicji Obywatelskiej, klubem Polski 2050, odpowiednie poprawki. Wsłuchaliśmy się w te głosy, które pojawiały się podczas debaty o tym projekcie, dlatego m.in. składamy poprawkę o tym, że właściwy jest Sąd Najwyższy w składzie 15 sędziów i w przypadku, gdy dwóch lub więcej sędziów posiada taki sam okres służby na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego, pierwszeństwo do zasiadania w składzie ma sędzia o dłuższym stażu na stanowisku sędziego.
Art. 2 odnosi się do protestów wyborczych, środków odwoławczych od uchwał Państwowej Komisji Wyborczej i tutaj będą trzyosobowe składy sędziów losowanych spośród tych sędziów, którzy wchodzą w ten skład. W ramach poprawki dokładamy także do tego projektu art. 2a, który będzie mówił o składach orzekających, o przewodniczącym takiego składu, którym będzie sędzia najstarszy służbą na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego. Została również złożona poprawka, która dodaje art. 2b. Mówi ona o tym, że przepisy art. 1 i 2 stosuje się także do spraw wszczętych i niezakończonych dotyczących wyborów, o których mowa w art. 1 ust. 1, zarządzonych przed dniem wejścia w życie tej ustawy.
Szanowni Państwo! To pokazuje - za chwilę złożę te poprawki na ręce pana marszałka - że te poprawki, które przedkładamy, o których tutaj rozmawiamy, są potrzebne i zapewniają konsensus, porozumienie, a przede wszystkim dają możliwość takiego prawidłowego, dobrego funkcjonowania. Ta ustawa jest niezwykle potrzebna, co wybrzmiało na posiedzeniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Te poprawki, które za chwilę złożę, składamy jako, można powiedzieć, odpowiedź na zapotrzebowanie rozstrzygnięcia pewnych niejasności, które mogły się pojawić po tej pierwszej poprawce. Istniejące rozwiązania, o czym mówił minister Dariusz Mazur podczas wczorajszego posiedzenia Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, także pokazują - np. Prawo o ustroju sądów powszechnych - że takie rozwiązania z sędziami najstarszymi służbą są przyjmowane, funkcjonują. Myślę, że to w takim kompleksowym działaniu i podejściu zamyka całą tę dyskusję o tym, czy te poprawki są dobrze przygotowane. Są dobrze przygotowane, koalicyjnie je popieramy i w imieniu klubu, panie marszałku, składam te poprawki. Bardzo dziękuję. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia