10. kadencja, 27. posiedzenie, 2. dzień (23-01-2025)
8. punkt porządku dziennego:
Pytania w sprawach bieżących.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Stanisław Bukowiec:
Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Celem Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej jest zapewnienie dostępności autobusowego publicznego transportu zbiorowego na terenach, gdzie dotychczas nie było to możliwe z uwagi na niewystarczający poziom środków finansowych jednostek samorządu terytorialnego. Dotyczy to przede wszystkim obszarów oddalonych od dużych aglomeracji miejskich.
Nabór wniosków na 2025 r. będący przedmiotem dzisiejszej dyskusji został przeprowadzony przez wojewodów w dniach 3-9 grudnia 2024 r. Minister infrastruktury zwrócił się do poszczególnych wojewodów, aby w terminie do 23 grudnia ub.r. rozpatrzyli złożone przez organizatorów publicznego transportu zbiorowego wnioski o objęcie dopłatą i ogłosili wyniki naborów.
Uprzedzając państwa pytanie, dlaczego nabór wniosków na 2025 r. odbył się tak późno, należy wyjaśnić, że organizatorzy publicznego transportu zbiorowego sygnalizowali, że dobrym ruchem byłoby wprowadzenie wieloletnich umów o dopłaty z funduszu. Aby wdrożyć tę zmianę, konieczne było przeprowadzenie całego procesu legislacyjnego, który zakończył się wydaniem rozporządzenia Rady Ministrów, które weszło w życie 20 listopada 2024 r. To sprawiło, że nabór wniosków na 2025 r. został ogłoszony w grudniu poprzedniego roku.
Po wejściu w życie rozporządzenia Rady Ministrów, a przed przekazaniem wojewodom środków z funduszu na 2025 r. konieczne było jeszcze zebranie od wojewodów informacji o środkach zaangażowanych na 2025 r. w ramach umów wieloletnich. Dane te były niezbędne do dokonania podziału środków funduszu na 2025 r. Po pozyskaniu przez ministerstwo informacji o środkach zaangażowanych w ramach umów wieloletnich pisma informujące wojewodów o kwocie środków przyznanych dla 16 województw na 2025 r. zostały przesłane w dniu 28 listopada 2024. r. Warto podkreślić, że samorządy od lat korzystają z funduszu autobusowego, mają zatem wiedzę o procedurze naboru oraz potrafią przygotować wymagane dokumenty, gdyż procedury od wielu lat są podobne.
Po przeprowadzeniu przez wojewodów naboru wniosków na 2025 r. okazało się, że w przypadku 10 województw: dolnośląskiego, łódzkiego, małopolskiego, mazowieckiego, opolskiego, podkarpackiego, śląskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego przyznana kwota jest niewystarczająca do objęcia dopłatą wszystkich wniosków organizatorów. W związku z tym dysponent funduszu rozdysponował rezerwę w wysokości 5% - była to kwota 53,5 mln zł - przewidzianą na dofinansowanie zadań własnych organizatorów dotyczących zapewnienia funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego. Środki z rezerwy otrzymały, według kolejności wpływu poprawnie złożonych wniosków, województwa: dolnośląskie, podkarpackie, świętokrzyskie i w części warmińsko-mazurskie.
Z danych będących w posiadaniu ministerstwa wynikało, że środki rezerwy, wraz z analizą zaangażowania, nie pozwolą objąć dopłatą wszystkich wniosków prawidłowo złożonych przez organizatorów. Po prostu w przypadku naboru na 2025 r. mieliśmy rekordową ilość wniosków na rekordową kwotę, przekraczającą założony budżet - budżet, przypominam, w wysokości 1 mld zł. W związku z tym Ministerstwo Infrastruktury podjęło pilne i skuteczne działania w celu zwiększenia budżetu funduszu autobusowego. Z inicjatywy ministra infrastruktury 9 stycznia br. budżet na dofinansowanie linii autobusowych zwiększył się o dodatkowe 70 mln zł. Minister finansów wyraził zgodę na zmianę planu finansowego funduszu, a Komisja Finansów Publicznych w dniu 8 stycznia wydała pozytywną opinię. 9 stycznia minister infrastruktury podpisał zmianę planu finansowego funduszu. Dysponent funduszu, czyli ministerstwo, dokonał podziału dodatkowych 70 mln na wszystkie województwa. Informacje o dodatkowej kwocie środków przyznanych dla województw zostały przekazane przez dysponenta funduszu w dniu 16 stycznia 2025 r. W celu pokrycia pełnego zapotrzebowania na środki zgłaszanego ze strony organizatorów publicznego transportu jeszcze tego samego dnia dysponent wystąpił do wojewodów z wnioskiem o przeprowadzenie analizy zaangażowania środków. Po tej analizie środki wraz z rozdysponowanymi już wcześniej do województw środkami rezerwy oraz środkami z podziału 70 mln pozwoliły na pokrycie pełnego zapotrzebowania zgłoszonego przez organizatorów publicznego transportu.
Warto wskazać, że kwota dofinansowania z funduszu linii uruchamianych przez samorządy wynosi o 210 mln zł więcej, niż wydatkowano w roku poprzednim. W ubiegłym roku na wsparcie linii wypłacono w sumie 860 mln zł, w tym roku zabezpieczono 1070 mln zł.
Działania ministra infrastruktury w zakresie zmiany planu finansowego funduszu o dodatkowe 70 mln pozwoliły na konsekwentną walkę z wykluczeniem komunikacyjnym w sposób niezróżnicowany na terenie całego kraju i zapewniły dofinansowanie dla kilkudziesięciu powiatów oraz czterech samorządów województw, dla których początkowo nie wystarczyło środków.
Chciałbym wskazać, że już po wszystkich przesunięciach środków funduszu pozwalających na zaspokojenie zapotrzebowania organizatorów na środki funduszu najwięcej środków otrzyma województwo mazowieckie, to kwota ponad 163 mln zł, województwo śląskie, to kwota ponad 96 mln zł, i małopolskie - 90 mln zł. Najmniej zaś, ale zgodnie z zapotrzebowaniem województw, otrzyma województwo podlaskie, to kwota 22 mln zł, i lubuskie - ponad 25 mln zł. Chciałbym jeszcze raz podkreślić, że wszystkie samorządy, które złożyły prawidłowe wnioski, otrzymają środki z funduszu autobusowego. Odpowiednie informacje o przydziale dodatkowych środków zostały już przekazane wojewodom. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia