10. kadencja, 27. posiedzenie, 2. dzień (23-01-2025)
9. punkt porządku dziennego:
Informacja bieżąca.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Maciej Duszczyk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Postaram się już bardzo szybko odpowiedzieć na kilka pytań, które tutaj padły. Jeśli chodzi o w ogóle liczbę dzieci ukraiński, które są w polskich szkołach, to mamy ich 253 tys., z czego 186 tys. to są uchodźcy wojenni z PESEL-em UKR. Natomiast w ostatnim czasie, po tym uszczelnieniu systemu, po tym, gdy uszczelniliśmy system dotyczący obowiązku szkolnego, przybyło nam 34,7 tys. nowych dzieci w polskim systemie. Generalnie wyczyściliśmy problem związany z tym, że mieliśmy dzieci, które uczyły się hybrydowo w systemie ukraińskim. To jest właśnie ten element, który pozwolił na to, żeby te wszystkie dzieci były w polskim systemie edukacyjnym.
Jeśli chodzi o wkład do polskiej gospodarki, tak jak już powiedziałem, to jest między 0,7% a 1% PKB. To są dane za 2023 r. Jeszcze nie mamy danych za 2024 r. Natomiast to, co jest istotne: szacujemy, a tak naprawdę Deloitte szacuje w oparciu o dane z Ministerstwa Finansów, że w 2023 r., jeśli chodzi o Ukraińców, to sami uchodźcy wojenni, czyli osoby zatrudnione i będące uchodźcami wojennymi, zapłacili ok. 15 mld zł podatków, co oczywiście wynosi więcej niż wypłacane świadczenia socjalne, wielokrotnie więcej.
Jeśli chodzi o pytania dotyczące zielonej granicy, to Polska jest akurat w tym miejscu, w którym... Ukraińcy bardzo dziękują. Dziękują, że my strzeżemy tej granicy z Ukrainą w sposób absolutnie kluczowy. Praktycznie nie mamy przepływu, tzn. nie ma sytuacji, w których na polskiej granicy zatrzymywani są mężczyźni, którzy opuszczają Ukrainę. To jest problem Mołdawii, to jest problem Słowacji, ale to nie jest problem Polski. Za każdym razem, kiedy spotykałem się z moimi ukraińskimi odpowiednikami, zawsze te podziękowania były tutaj kierowane. W ostatnim czasie odbyło się również spotkanie pana ministra Siemoniaka z wicepremierem ukraińskim, który też bardzo dziękował nam za to, że ta granica jest bardzo dobrze strzeżona. Natomiast jeśli chodzi o dane, to Straż Graniczna prowadzi bardzo detaliczną kontrolę przekroczeń granicy na kierunku ukraińskim. Te dane są i te dane są przekazywane i do ZUS-u, i do różnych miejsc. A więc ten okres 30 dni, który jest w ustawie, jest bardzo szczegółowo kontrolowany. Jeżeli są jakieś tzw. podwójne trafienia, to oczywiście one są bardzo szybko wyłapywane. My mamy też system ręczny. Jeżeli jest jakiś problem, jeżeli systemy się nie dogadują ze względu np. na pomyłkę językową, PESEL się zgadza, ale jest jakaś pomyłka językowa i tu już się nie zgadza, to jest to wyłapywane. I my na bieżąco sprawdzamy ręcznie, z kim mamy do czynienia.
Jeśli chodzi o prace legislacyjne, bo też było pytanie odnośnie do prac legislacyjnych, to jak powiedziałem, rozpoczęliśmy prace analityczne już tak naprawdę na początku grudnia, jeśli chodzi o nowelizację ustawy pomocowej, bo jesteśmy do tego zobowiązani. Czas jej obowiązywania się kończy 30 września ze względu na prawo unijne, dyrektywę unijną, którą przedłużymy do 4 marca 2026 r. Z moich rozmów z państwami członkowskimi, z ministrami spraw wewnętrznych wynika, że jest taka duża zgoda pewnie wszystkich państw, również po stronie Komisji Europejskiej, że dyrektywa o ochronie tymczasowej dla Ukraińców już nie zostanie przedłużona. Musi zatem być jakiś system unijny po to, żeby uniknąć tzw. wtórnych ruchów migracyjnych. A co do zasady my praktycznie robimy to, żeby te osoby, które będą chciały być w Polsce, przeszły na pobyt czasowy, czyli ten pożądany. To system, w którym funkcjonują wszyscy cudzoziemcy.
Oczywiście z naszego punktu widzenia, jeśli chodzi o MSWiA, kluczowa jest jeszcze kwestia przyjrzenia się ponownie zakwaterowaniu zbiorowemu. Mamy kilka pomysłów, w jaki sposób możemy to zrobić. Oczywiście wymaga to zmian ustawowych. W ostatnim czasie, po uszczelnieniu systemu, liczba spadła nam do liczby powyżej 10 tys., co pokazuje też to uszczelnienie. Połowa tych, którzy jeszcze są w ośrodkach, płaci, a więc dotyczy to tak naprawdę bardzo niewielkiej grupy osób wspieranych jeszcze z budżetu państwa. Przyjrzeliśmy się temu systemowi i w niektórych miejscach może to funkcjonować.
Było też pytanie, w jaki sposób ta pomoc się odbywa. Oczywiście odbywa się we wszystkich województwach, bo tak to jest umocowane, są w różnych miejscach te punkty zakwaterowania zbiorowego (Dzwonek), oczywiście najwięcej tam, gdzie jest ich najwięcej, czyli są to województwo mazowieckie i województwo dolnośląskie.
Szanowni państwo, teraz to, o czym też mówił pan minister Gajewski, co mnie również wydaje się absolutnie kluczowe. Chodzi o to, żebyśmy nie wprowadzali jakiejś dyskryminacji dla obywateli Ukrainy. Ja mogę się zobowiązać jako resort, który odpowiada za politykę migracyjną - to jest również w strategii migracyjnej, tej zaakceptowanej 15 października, zostało to tam wpisane - że przyjrzymy się w ogóle systemowi 800+ z punktu widzenia tego, czy tam chodzi tylko i wyłącznie o Ukraińców, którzy chcą ochrony tymczasowej, czy też chodzi również o osoby, które są na pobycie tymczasowym. To są różne statusy. Przyjrzymy się dokładnie, gdzie i jakie są jeszcze tutaj możliwości, żeby nie było sytuacji, że zajmujemy się tylko Ukraińcami. Pan minister Gajewski pokazał, że chodzi również o Białorusinów, o obywateli innych państw. Wydaje mi się, że powinniśmy tutaj bardziej holistyczny do tego podejść.
A więc zobowiązuję się, że ten system w ten sposób przejrzymy, tak żeby nie dotyczyło to tylko Ukraińców. Oczywiście najwięcej jest Ukraińców. Widzimy to po liczbach, patrząc na liczbę świadczeń 800+, ale również na liczbę dzieci w szkołach.
Wicemarszałek Piotr Zgorzelski:
Dziękuję.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Maciej Duszczyk:
W ramach resortu przygotujemy taką analizę i w ramach współpracy z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotujemy ewentualną, jeżeli będzie taka potrzeba, nowelizację, żeby nie dochodziło tutaj do jakichkolwiek nadużyć. Dziękuję bardzo.
Przebieg posiedzenia