10. kadencja, 27. posiedzenie, 2. dzień (23-01-2025)

12. i 13. punkt porządku dziennego:

   12. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 951).
   13. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (druk nr 950).

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Henryka Mościcka-Dendys:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za możliwość zaprezentowania państwu przygotowanego przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej. Dokument ten jest częścią pakietu czterech ustaw. Z dwiema mieliście państwo przed chwilą możliwość się zapoznać, czwartą w tym pakiecie jest korekta czy też nowelizacja ustawy o cudzoziemcach. Wszystkie cztery akty prawne zostały przygotowane w bliskiej współpracy Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz MSWiA.

    Ustawa przygotowana przez MSZ obejmuje przede wszystkim kwestie korekty systemu przyznawania polskich wiz, w szczególności poprzez reformę systemu wydawania wiz studenckich oraz poprawę systemu wymiany informacji między instytucjami zaangażowanymi w proces przyznawania wizy oraz legalizację pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej. Zasadniczym celem tej ustawy jest odzyskanie kontroli nad procesem wjazdu do Polski i następnie tymi ruchami migracyjnymi, jeśli tak mogę je najogólniej określić. Treść tej ustawy jest pochodną prac, które prowadziliśmy w ostatnim roku na forum m.in. Zespołu do Spraw Migracji, ale też grupy roboczej, która przygotowała tzw. białą księgę, którą mieliśmy okazję państwu zaprezentować w połowie roku. Częścią naszych prac były też ustalenia z kontroli Najwyższej Izby Kontroli, która odbyła się w Ministerstwie Spraw Zagranicznych i obejmowała okres od 1 stycznia 2018 r.

    Ustawa wprost realizuje założenia strategii migracyjnej rządu RP właśnie w zakresie odzyskiwania kontroli nad procesami migracyjnymi. Przedstawię najważniejsze jej elementy, które chciałabym odnotować. Przede wszystkim chodzi o poprawę wymiany informacji. Projekt zakłada udostępnianie organom wizowym informacji niezbędnych do przeprowadzenia postępowania wizowego, w szczególności danych fiskalnych, danych podatkowych, danych z systemów ZUS, Straży Granicznej i szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, a także systemów dotyczących baz studenckich, np. systemu POL-on.

    Reforma systemu uzyskiwania wizy krajowej w celu odbycia studiów zakłada przede wszystkim obowiązek potwierdzania w Rzeczypospolitej Polskiej zagranicznych świadectw dojrzałości, żebyśmy nie mieli do czynienia z przypadkami, które zdarzały się w ostatnich latach, gdy studia wyższe w Polsce podejmowały osoby, które nie posiadały w swoich krajach pochodzenia uprawnień do ich podjęcia. Ten obowiązek będzie dotyczył tylko tych świadectw, które są wydawane w krajach trzecich, że tak powiem, a więc poza Unią Europejską i państwami OECD. Ustawa zakłada też lepszy dostęp do baz danych i informacji o studentach cudzoziemcach. Zobowiązuje każdego obcokrajowca do potwierdzenia znajomości języka wykładowego co najmniej na poziomie B2. Z tego obowiązku wyłączamy jedynie obywateli państw Unii Europejskiej, państw EFTA, Szwajcarii oraz Wielkiej Brytanii.

    Wprowadzamy szczelniejszy system zatwierdzania uczelni, które mogą przyjmować studentów cudzoziemców, żeby uniemożliwić funkcjonowanie patologicznego systemu biznesowego polegającego na masowym ściąganiu cudzoziemców na rzekome studia. W Polsce wprowadzamy limit cudzoziemców kształcących się na danej uczelni wynoszący maksymalnie do 50%, ale wprowadzamy też, i to jest ułatwienie, ścieżki priorytetowe dla osób szczególnie pożądanych w procesie umiędzynarodawiania polskich szkół wyższych. Będą to ścieżki priorytetowe zwłaszcza dla badaczy, doktorantów i osób, które przyjeżdżają do Polski w ramach międzynarodowych programów wymiany.

    Liczę na to, że ta ustawa będzie pierwszym krokiem, jeśli chodzi o odzyskiwanie kontroli nad procesem wjazdowym do Polski, i pozwoli też z jednej strony na przyjrzenie się, czy przyjęte założenia nie będą hamowały procesu umiędzynarodawiania polskich uczelni, a z drugiej strony na zredukowanie patologicznych zjawisk, z którymi chcielibyśmy walczyć. Bardzo dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia