10. kadencja, 27. posiedzenie, 2. dzień (23-01-2025)

10. i 11. punkt porządku dziennego:

   10. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia (druk nr 948).
   11. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 949).

Poseł Urszula Rusecka:

    Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie projektu ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia, druk nr 948, oraz projektu ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, druk nr 949.

    Ustawy te mają zastąpić obowiązującą obecnie ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy i proponowaną wcześniej ustawę o zatrudnianiu cudzoziemców. Propozycje rozwiązań zawartych w obu projektach uległy zmianie od czasu ich pierwotnych publikacji. Projekt wypełnia założenia Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności. Stanowi realizację jednego z kamieni milowych dla reformy: efektywne instytucje na rzecz rynku pracy. Zasadniczym zadaniem w tym zakresie jest zwiększenie potencjału instytucji rynku pracy, w tym publicznych służb zatrudnienia, na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym. Nowa ustawa ma uporządkować przepisy, przystosowując je jednocześnie do rozwijającego się i zmieniającego się rynku pracy, ma odpowiadać na aktualne potrzeby zarówno osób szukających pracy, jak i pracodawców.

    Najważniejsze zmiany, które wprowadza nowa ustawa, to poszerzenie dostępu do Krajowego Funduszu Szkoleniowego dla przedsiębiorców, samozatrudnionych, osób objętych zwalnianiem monitorowanym i osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych. Przypomnę, że obecnie to było możliwe tylko dla osób zatrudnionych na podstawie Kodeksu pracy. Kolejne to wdrożenie nowego systemu teleinformatycznego, który ma umożliwić osobom poszukującym pracy zakładanie kont, automatyczne otrzymywanie informacji o nowych ofertach pracy, oraz zniesienie powiązania osoby bezrobotnej z urzędem pracy właściwym ze względu na miejsce zameldowania. Zgłoszenie oferty pracy przez pracodawcę ma być uproszczone. Pracodawcy z sektora publicznego będą zobowiązani do zamieszczania ofert pracy w bazie rządowej prowadzonej przez właściwe ministerstwo. Wprowadzenie nowych instrumentów aktywizujących seniorów: seniorzy będą mogli korzystać - mówił zresztą o tym pan minister przed momentem - ze szkoleń finansowanych przez urzędy pracy, a przedsiębiorcy będą mogli otrzymywać dofinansowanie w związku z zatrudnianiem osób w wieku emerytalnym. Pierwszeństwo w uzyskaniu wsparcia z urzędów pracy będzie przysługiwało bezrobotnym osobom z niepełnosprawnościami i członkom rodzin wielodzietnych posiadających Kartę Dużej Rodziny. Projekt ustawy przewiduje także zwiększenie wsparcia dla długotrwale bezrobotnych korzystających ze świadczeń pomocy społecznej i aktywizację osób biernych zawodowo. Osoby te będą mogły skorzystać z pomocy doradcy zawodowego w kwestiach m.in. zmiany kwalifikacji i określenia predyspozycji zawodowych. Wprowadzony zostanie tzw. pakiet aktywizacyjny umożliwiający łączenie kilku form pomocy dla jednego bezrobotnego, a także program staż+ polegający na ułatwianiu nabywania nie tylko umiejętności, ale także kwalifikacji zawodowych, premiowany wypłatą dodatków do stypendium dla stażysty i premią dla pracodawcy.

    Projekt przewiduje również nowe zasady wsparcia dla osób do 30. roku życia, polegające na przeprowadzeniu oceny umiejętności cyfrowych, a w każdym powiatowym urzędzie pracy zostanie wyznaczony doradca do spraw młodych. Na zapisach projektu tej ustawy skorzystają również rolnicy, którzy posiadają gospodarstwa powyżej 2 ha przeliczeniowych, a nie mają stałych dochodów. Będą oni mogli ubiegać się o status osoby bezrobotnej. Podwyższony do 18. roku życia zostanie wiek dziecka niepełnosprawnego, którego koszty opieki starosta będzie mógł zrefundować bezrobotnemu.

    Jak już zauważyłam na wstępie mojej wypowiedzi, rządowy projekt ustawy różni się od projektu, który był konsultowany z przedstawicielami organizacji samorządowych w ramach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego i z partnerami społecznymi. Wprowadzono m.in. istotną zmianę dotyczącą dodatku motywacyjnego. Nie będą go mogli otrzymywać m.in. pracownicy zajmujący się egzekwowaniem nienależnie pobranych świadczeń i należności z Funduszu Pracy, osoby przeprowadzające kontrolę w zakresie prawidłowości realizacji form pomocy określonych w ustawie czy osoby, bez których urząd pracy nie jest w stanie realizować swoich zadań, takich jak obsługa finansowa, prawna, informatyczna, pracownicy realizujący zamówienia publiczne. Rząd po raz kolejny dzieli pracowników, działa demotywująco i utrudnia dyrektorom jednostek zarządzanie zasobami ludzkimi. Prawo i Sprawiedliwość będzie w tym zakresie składać odpowiednią poprawkę.

    Obecnie sytuacja na rynku pracy w Polsce jest stabilna. Dane, które przytoczyła pani minister, wskazują, że bezrobocie w 2024 r. było niskie, a Polska pozostaje w czołówce krajów Unii Europejskiej o najniższej stopie bezrobocia. Ale ta sytuacja może bardzo szybko się zmienić, ponieważ po objęciu rządów przez koalicję 13 grudnia nieustannie słyszymy o zamykanych zakładach pracy i zwalnianiu tysięcy pracowników. W 2024 r. z gospodarczej mapy Polski zniknęły całe fabryki, zakłady międzynarodowych firm i rodzinne przedsiębiorstwa z tradycją sięgającą nawet XIX w. Żeby nie być gołosłowną, powiem chociażby o zwolnieniu 4 tys. osób w PKP Cargo czy 8 tys. osób w Poczcie Polskiej. W fabryce Scania Production straciło pracę 800 osób.

    (Głos z sali: Gdy rządziliście.)

    Po 160 latach upadły Zakłady Porcelany Stołowej ˝Karolina˝ w Jaworzynie Śląskiej, huta Liberty w Częstochowie, zakłady Mesko, Rafako.

    (Wypowiedź poza mikrofonem)

    Przypomnę pani poseł, że kiedy obejmowaliśmy władzę w roku 2015, bezrobocie było na poziomie prawie 10%, tj. wyniosło 9,5%, i przez okres waszych wcześniejszych 8-letnich rządów było między 1,5 mln a 2 mln osób bezrobotnych.

    (Poseł Anna Kwiecień: 14,4%.)

    Doprowadzacie stopniowo do takiej sytuacji - a przypomnę, że rządzicie już ponad rok - z jaką spotkaliśmy się, gdy obejmowaliśmy rządy. A nasze rządy niestety były bardzo skuteczne.

    (Poseł Anna Kwiecień: Stety.)

    Przypomnę, że ostatnia kadencja to pandemia i rosyjska agresja na Ukrainę. To okoliczności dotąd niespotykane. Wy nie poradziliście sobie z powodzią, a co dopiero mówić o takich sytuacjach jak agresja Rosji na Ukrainę czy pandemia. Wtedy rynek pracy naprawdę musiał się zmierzyć z ogromnymi wyzwaniami. Daliśmy radę, pomagaliśmy przedsiębiorcom. Przypomnę, że ich wsparliśmy, przeznaczyliśmy na przedsiębiorców, na ratowanie miejsc pracy prawie 220 mld zł. Dzięki temu 5 mln miejsc pracy zostało uratowanych i dlatego możecie teraz pokazywać dane o dobrym rynku pracy i niskim bezrobociu.

    Jako Prawo i Sprawiedliwość będziemy kontynuować pracę nad obydwoma projektami, bo jest jeszcze drugi projekt ustawy z druku nr 949 o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. To są dwa duże, obszerne projekty, które wymagają szczegółowych uzgodnień i prac w komisjach. Prawo i Sprawiedliwość rekomenduje przeprocedowanie tych projektów i pracę nad nimi w komisjach. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia