10. kadencja, 28. posiedzenie, 1. dzień (05-02-2025)
4. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o znakach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 932 i 963).
Poseł Sprawozdawca Andrzej Grzyb:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym przeprosić za krótkie oczekiwanie, ale akurat byłem na posiedzeniu komisji, a nastąpiło przyspieszenie obrad.
Chciałbym w imieniu sejmowej Komisji Obrony Narodowej przedstawić sprawozdanie dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o znakach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, który 7 stycznia został skierowany do pierwszego czytania. 22 stycznia odbyło się pierwsze czytanie projektu ustawy podczas posiedzenia sejmowej Komisji Obrony Narodowej.
Projekt rządowy nowelizuje ustawę z dnia 19 lutego 1993 r. i przewiduje: po pierwsze, przywrócenie historycznego wzoru proporca marynarki wojennej, który był określony dekretem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 listopada 1937 r.; po drugie, wprowadzenie znaku szachownicy lotniczej w wersji o niskiej widzialności; po trzecie, wprowadzenie zmian porządkujących oraz doprecyzowujących obecnie funkcjonujące regulacje w ustawie o znakach Sił Zbrojnych, aby nie było wątpliwości co do ich interpretacji. Zmiany zaproponowane w ustawie dotyczą zmiany w art. 2, polegającej na doprecyzowaniu brzmienia ust. 2. W nowym brzmieniu wprost wskazuje się, że to minister obrony narodowej wydaje zgodę na używanie, w tym modyfikowanie, znaków Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej określonych w ustawie i w aktach wykonawczych. W zmianie do art. 17 ust. 2 wprowadzono możliwość umieszczenia szarfy ze wstęg orderów, przede wszystkim Orderu Wojennego Virtuti Militari, na sztandarach wojskowych, co jest dopełnieniem procesu kultywowania tradycji historycznych oddziałów przez współczesne jednostki wojskowe. Pozwoli to również na zachowanie ciągłości funkcjonowania tego orderu - mówię tutaj o orderze nadawanym w czasie wojny, jeżeli chodzi o Order Wojenny Virtuti Militari.
Zmiana w art. 20 ust. 2 prowadzi do przywrócenia historycznego wzoru proporca marynarki wojennej według wzoru określonego dekretem prezydenta z 1937 r. Proporzec nawiązuje do znaków morskich używanych od początku XVII w. Proporzec według tego wzoru był używany w marynarce wojennej podczas II wojny światowej oraz w latach 1959-1993. Według środowiska marynarzy zmiana i przywrócenie historycznego wzorca proporca ma znaczenie dla kultywowania tradycji orężnych i podtrzymuje więzi łączące współczesnych marynarzy z chlubnymi tradycjami żołnierzy, marynarzy, którzy przyczynili się czynem zbrojnym do obrony polskiej niepodległości.
Zmiana w art. 22, poprzez dodanie ust. 3 i ust. 4, ma na celu wprowadzenie szachownicy lotniczej o niskiej widzialności. Jest to związane z zakupem i wdrożeniem do polskich Sił Zbrojnych samolotu wielozadaniowego V generacji. Wniosek w tej sprawie został zgłoszony przez inspektora sił powietrznych. Oczywiście wiąże się to przede wszystkim z koniecznością przeciwdziałania szybkiemu wykrywaniu akurat tego typu jednostek lotniczych, czemu ma służyć ta zmiana typowej biało-czerwonej szachownicy na tzw. szachownicę o niskiej widzialności.
Ponadto zaproponowana została również zmiana załącznika nr 4a. Ma ona charakter techniczny, bowiem poprawia błędny wymiar cyfry umieszczonej na płacie sztandaru jednostki wojskowej.
Wprowadzenie zmian zostało zaakceptowane wraz z poprawkami zgłoszonymi przez Biuro Legislacyjne Sejmu. Te poprawki odnosiły się zarówno do techniki legislacyjnej, jak i koniecznych zmian, które zostały zauważone. Chodzi o konieczność wprowadzenia zmian w projekcie rządowym. Chciałbym też powiedzieć, że w trakcie dyskusji podczas pierwszego czytania podniesiona została przez panie i panów posłów, członków komisji, sprawa przywrócenia historycznej asymetrycznej szachownicy lotniczej, która była umieszczana na statkach lotniczych w okresie II Rzeczypospolitej. Zasadniczo rzecz biorąc, można powiedzieć, że istnieje pozytywny klimat służący temu, aby taką zmianę wprowadzić, aby ta historyczna szachownica mogła zostać umieszczona na statkach lotniczych współczesnych Sił Zbrojnych, na współczesnych statkach lotniczych III Rzeczypospolitej. Jest w tej sprawie pozytywna opinia, wyrażona w trakcie moich konsultacji już po pierwszym czytaniu, ze strony zarówno kierownictwa, jak i inspektora Sił Powietrznych. Przeszkodą do tego, aby to zaakceptować w trakcie prac nad tym projektem, może być brak opinii Komisji Heraldycznej. Jeżeli przezwyciężymy ten problem, to istnieje pozytywna opinia co do tego, aby przywracać tę historyczną asymetryczną szachownicę na statkach powietrznych polskich Sił Zbrojnych.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym wnieść do Wysokiej Izby wniosek o przyjęcie sprawozdania przedłożonego przez sejmową Komisję Obrony Narodowej, które odnosi się do zmiany ustawy o znakach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia