10. kadencja, 28. posiedzenie, 1. dzień (05-02-2025)

4. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o znakach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 932 i 963).

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Stanisław Wziątek:

    Wielce Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Szanowni Państwo! Przede wszystkim bardzo serdecznie dziękuję za dyskusję, w której podkreślano, że obrona narodowa, bezpieczeństwo Polski i Polaków to polska racja stanu, że w sprawach ważnych dla kraju możemy się różnić w drobnych kwestiach, ale w najważniejszych jesteśmy zgodni. To jest w sytuacji zagrożenia w Europie, zagrożenia bezpieczeństwa w Polsce bardzo nam wszystkim potrzebne.

    Jeśli chodzi natomiast o pytania, o wypowiedzi klubowe, pozwólcie państwo, że do kilku kwestii odniosę się bezpośrednio.

    Pierwsza rzecz to uwaga pana posła Ociepy. Panie pośle, rozumiem, że pan sobie tak dworował trochę, próbując wszystko to, co jest efektem działań - chciałbym powiedzieć zarówno waszego, jak i naszego rządu - przykrywać takim trochę prześmiewczym tonem. Nie próbujmy przykrywać spraw ważnych wykpiwaniem, bo jeśli chciałbym być złośliwy, to powiedziałbym, że my nie tylko chcemy malować, ale przede wszystkim chcemy realizować program, który jest ważny, który powstawał i za waszych, i za naszych rządów, program modernizacji technicznej Sił Zbrojnych, program transformacji polskiego wojska. Jeśli chcemy go realizować, to musimy uwzględniać zarówno wcześniejsze, jak i teraźniejsze plany. Gdybym chciał być złośliwy, to powiedziałbym tak. Jeśli chodzi o Marynarkę Wojenną, to rzeczywiście pewne działania spowodowały, że mamy nowe wyposażenie. Ale również wasze działania spowodowały to, że Marynarka Wojenna niestety została zapomniana w części eksploatacyjnej, remontowej i modernizacyjnej. Dopiero teraz zmieniamy budżet, dając szansę na to, żeby to, co już mamy, było sprawne i gotowe do działania, bo rzeczywiście zagrożenia na Bałtyku są poważne. Więc pozostawiam na boku złośliwości i uwagi, które nie mają znaczenia merytorycznego. Ważne jest to, żebyśmy byli zgodni w sprawach podstawowych. Mogę tylko dodać, że na dzisiejszej odprawie całego dowództwa Sił Zbrojnych prezydent Andrzej Duda podkreślił fakt dobrze wydawanych środków finansowych w 2024 r. przez nasz rząd. Dziękował wszystkim, rządowi, Ministerstwu Obrony Narodowej, a także żołnierzom za dobrą realizację naszego programu. 99,91% tego budżetu - mówił o tym pan przewodniczący Grzyb - to dobrze wydane środki finansowe.

    Jeśli chodzi o kwestie dotyczące pozostałych spraw, bardziej szczegółowych, to mogę powiedzieć, odpowiadając i na pytanie, i na uwagi, które się pojawiały, panu posłowi Szymańskiemu, że użycie symbolu poza armią... Otóż tu dokładnie chodzi o takie działania, które mają charakter nadzwyczajny, np. polscy żołnierze, a jednocześnie znakomici sportowcy na olimpiadzie. Wiemy, że i w tym roku, który minął, 2024, to żołnierze sportowcy zdobywali najwyższe medale, od złota poczynając poprzez srebro i brąz. Chcielibyśmy, aby ich przykład, ich identyfikowanie się z wojskiem były inspiracją dla młodych ludzi. Pokazujmy, że to jest żołnierz sportowiec.

    Odnośnie do kwestii, którą podnosił pan poseł Zapałowski, dotyczącej tego, że mało czerpiemy z tradycji. Otóż jeśli chodzi o sięgnięcie do tradycji, to proszę zwrócić uwagę, że mówimy o tym również w przypadku proporca, który jest przedmiotem naszej ustawy. To jest sięgnięcie do najgłębszych tradycji, to jest sięgnięcie do czasów bitwy pod Oliwą, to jest wykorzystanie symboli historycznych, jeśli one są zgodne z wszelkimi zasadami heraldycznymi. Uwaga dotycząca kwestii związanych ze stopniami wojskowymi ma inne znaczenie, bo tutaj chodzi o adekwatność w naszym wspólnym pakcie bezpieczeństwa, jakim jest obecność w NATO. Te wszystkie nazwy określonych stopni wojskowych muszą być zrozumiałe dla wszystkich. Nie może się ktoś z Francji czy ze Stanów Zjednoczonych zastanawiać się, co oznacza: rotmistrz. Więc musimy doprowadzić do pewnej unifikacji i działań.

    Jeśli chodzi o kwestie przeszkoleń wojskowych, to gdybym chciał państwu wyspecyfikować wszystkie działania, które doprowadzają do tego, że to zainteresowanie wojskiem, wakacjami z wojskiem, programami edukacyjnymi, klasami mundurowymi rozwijającymi się jest bardzo duże, to mówiłbym o oczywistościach, o truizmach. Oczywiście to już jest, ale niewątpliwie powinniśmy tę świadomość wojskową, świadomość patriotyzmu, proobronnych postaw kształtować w każdym miejscu i w każdym wymiarze. Więc na pewno to jest potrzebne, ale to nie jest tak, że w tej chwili tego nie ma.

    Pan poseł Sachajko dotknął tematu obrony cywilnej. To jest rzeczywiście sprawa niezwykle istotna. I nie będę znowu uszczypliwy, nie będę mówił, że to ustawa o obronie Ojczyzny, która została wprowadzona przez poprzedni rząd, zlikwidowała tę obronę cywilną, a teraz my ją przywracamy. Ma pan absolutnie rację, obrona cywilna jest bardzo ważna. Powinniśmy przeznaczać środki finansowe, przeznaczamy je także z budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej na to, żeby tworzyć infrastrukturę, chronić infrastrukturę krytyczną, tworzyć obiekty ochrony ludności i podnosić świadomość obronną, świadomość bezpieczeństwa wszystkich obywateli.

    Pan poseł Strach mówił o kwestii Bałtyku i potrzebie budowania bezpieczeństwa na Bałtyku. Jest absolutnie pełna zgoda. Tak dokładnie powinno być, bo jest coraz więcej zagrożeń na Bałtyku, ale przypomnę, że świadomość tych zagrożeń jest nie tylko u nas, lecz także u naszych sąsiadów, ponieważ do NATO wstąpiły Finlandia i Szwecja. To jest ubiegły rok. Mamy więcej sojuszników wokół nas. Incydenty, które już się pojawiły i są zagrożeniem dla infrastruktury - również mogę ją nazwać infrastrukturą krytyczną - to są teraz jeszcze incydenty, ale może być ich znacznie więcej. Dlatego Marynarka Wojenna musi być sprawniejsza, dlatego musi być lepsze współdziałanie wojsk sojuszniczych. Takie współdziałanie z nowym dowództwem w zakresie realizacji zadań na Bałtyku rozpoczęło się w Rostoku. Mówimy o takim navy działaniu wszystkich sojuszników, którzy łączą się w swoich wysiłkach, żeby to bezpieczeństwo na Bałtyku zagwarantować.

    Jeśli pozwolicie państwo, to odniosę się do jednej uwagi, która przewijała się w dyskusji, a nie zostało to do końca określone w postaci konkretnych propozycji, np. poprawek do ustawy, a mianowicie odwrócenie szachownicy. W tej chwili stosujemy szachownicę, która jest poprawna z punktu widzenia heraldycznego. Zaczyna się bielą i czerwienią. Szachownica stosowana do roku 1993 r. była odwrotna i rzeczywiście ma źródła historyczne, ale jeśli weźmiemy pod uwagę poprawność heraldyczną, to tam jej nie ma. A więc gdybym się miał odnosić do tych uwag, które mówią: heraldyka i tradycja, to czasami nie idzie to w parze. Na dzisiaj chcemy, żeby to, co jest dotychczas zaproponowane w formalnym działaniu, w formalnym wykorzystywaniu tych znaków, dalej funkcjonowało, tzn. wszystkie statki powietrzne oznaczone są biało-czerwoną szachownicą według wzoru obowiązującego od roku 1993. Natomiast mówimy tylko i wyłącznie o sprawach dotyczących specjalnego oznaczenia na specjalnych samolotach, jakimi są samoloty F-35. Chodzi o oznaczenie szachownicy w mniej rozpoznawalnych, mniej widzialnych szarych kolorach.

    Pojawiały się także pytania bardzo szczegółowe. One wykraczały poza obszar naszej dyskusji i przedmiot ustawy. Najchętniej odpowiedziałbym państwu odrębnie, bo wykraczają poza przedmiot dyskusji. Jeśli pytacie państwo, czy to są jedyne zmiany ustawowe, które chcemy proponować, to powiem państwu, że nie. Przygotowujemy dwa duże projekty. Pierwszy to tzw. mała zmiana dotycząca ustawy o obronie Ojczyzny, a drugi to duża ustawa, która będzie zmieniała w znacznie większym i szerszym zakresie ustawę o obronie Ojczyzny. A więc pojawią się takie dyskusje i będzie okazja, żeby do każdego z tych elementów, które państwo podnosiliście, jeszcze się odnieść.

    Nie mogę jednak nie odnieść się do pytania związanego z produkcją amunicji. Otóż oczywiście produkcja amunicji, zwłaszcza wielkogabarytowej, ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa. Powstają w tej chwili projekty nie tylko narodowe, lecz także wspólne europejskie. Unia Europejska przeznacza na obronność dodatkowe środki finansowe, z których będziemy korzystać, również w przypadku budowy Tarczy Wschód i zagwarantowania nam jeszcze większego bezpieczeństwa. Jestem przekonany, że w tym zakresie będzie można używać określonych narzędzi do zbudowania tej wspólnej odporności europejskiej i zdolności do wyprodukowania amunicji. A my już przeznaczyliśmy w sumie 3 mld zł na to, żeby powstał nasz narodowy producent, producent amunicji wielkokalibrowej.

    Pytał pan poseł Szałabawka - pozdrawiam województwo zachodniopomorskie - czy oznaczenie w tych kolorach mniej widzialnych będzie na innych statkach powietrznych. Nie, to będzie tylko i wyłącznie na tych statkach powietrznych, na F-35. Na marginesie powiem państwu, że...

    (Poseł Artur Szałabawka: Ja pytałem o bezzałogowce, o statki bezzałogowe, czyli drony.)

    Nie, nie, to jest dokładnie to samo: ani na innych, ani na bezzałogowcach.

    Natomiast jeśli pytacie państwo o kwestię kontraktów koreańskich, to wolałbym, panie pośle... Zna pan wszelkie zasady związane z negocjacjami i ustalaniem określonych reguł współpracy, zwłaszcza przy tak wielkich zamówieniach, i wie pan, że niekoniecznie powinniśmy o tym mówić publicznie. Publicznie mogę powiedzieć tylko tyle: z niczego nie rezygnujemy. Chcemy wynegocjować jak najlepsze warunki dla Polski i dla polskiego przemysłu obronnego oraz dla polepszenia zdolności polskich Sił Zbrojnych.

    Pojawiło się pytanie o komponent wojsk medycznych. Generalnie robimy wszystko, żeby powstały nowe możliwości zwiększające zdolności polskich Sił Zbrojnych. Takim zasadniczym komponentem - tylko wspomnę o tym sygnalnie - są wojska dronowe i wszystko to, co wiąże się z nowymi możliwościami w tym zakresie, bo to jest perspektywa. Jeśli chodzi o wojska medyczne, musimy zrobić wszystko, żeby zabezpieczyć medycynę pola walki. To jest ten kierunek, który nas bardzo interesuje. Pracujemy zarówno nad rozwiązaniami związanymi z powstaniem nowej uczelni, wojskowej akademii medycznej, jak również nad alternatywnymi rozwiązaniami dotyczącymi wykształcenia żołnierzy lekarzy, którzy będą dokładnie ten obszar medycyny pola walki znali jak najlepiej.

    Jestem przekonany, że odpowiedziałem na większość pytań. Jeżeli będziecie państwo oczekiwali dodatkowych informacji, to jestem oczywiście gotowy.

    Na koniec chciałbym bardzo serdecznie podziękować panu marszałkowi Bosakowi. Ta końcowa uwaga (Dzwonek) pana marszałka ma ogromne znaczenie. Chciałbym, żebyśmy zawsze stosowali taką filozofię działania: nie mówimy źle, a w tym zakresie, który dotyczy pokazywania naszych zdolności, zdolności partnerów, mówimy tylko i wyłącznie dobrze. Teraz jest czas szczególny, czas zagrożeń, potrzebujemy jedności działania. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia