10. kadencja, 28. posiedzenie, 2. dzień (06-02-2025)
9. punkt porządku dziennego:
Pytania w sprawach bieżących.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Marek Kos:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Ataki na personel medyczny, a w szczególności na ratowników medycznych, jak również na osoby, które wchodzą w skład zespołów ratownictwa medycznego, to bardzo groźne zjawisko. Narasta to w ostatnim czasie nie tylko w Polsce, w zasadzie obserwowane jest na całym świecie. Coraz częściej właśnie te osoby są ofiarami agresji ze strony pacjentów, postronnych osób, a nawet też świadków danego zdarzenia.
Jakie są przyczyny tego stanu rzeczy? Z jakiego powodu ratownicy są atakowani? Przede wszystkim odpowiadają za to alkohol i środki odurzające w przypadku tych osób, które wzywają pomocy, bądź też osób postronnych. Czasami są to panika i stres osób zgłaszających stan nagłego zagrożenia zdrowotnego, dlatego że dotyczy to osób im bliskich. Czasami wynika to z niezadowolenia z czasu oczekiwania na przyjazd zespołu ratownictwa medycznego, gdyż te odległości bywają dosyć duże i czasami jest to kilkanaście albo więcej minut oczekiwania. Kolejny element to brak świadomości i szacunku, wynikające z nieświadomości roli, jaką w systemie ochrony zdrowia grają ratownicy medyczni, jak również wszyscy, którzy pracują w zespołach ratownictwa medycznego. Ratownicy są także atakowani przez osoby, które mają schorzenia psychiczne.
Przechodząc literalnie do ochrony prawnej, chcę powiedzieć, że obecnie ta ochrona prawna ratowników, jak również innych zawodów medycznych jest zrównana z pozycją funkcjonariuszy publicznych. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r., czyli ustawy o państwowym ratownictwie medycznym, osoba udzielająca pierwszej pomocy lub kwalifikowanej pierwszej pomocy, osoba wchodząca w skład zespołu ratownictwa medycznego, osoba udzielająca świadczeń zdrowotnych na szpitalnym oddziale ratunkowym, jak również dyspozytor medyczny podczas wykonywania swoich zadań, wojewódzki koordynator ratownictwa medycznego i krajowy koordynator ratownictwa medycznego - korzystają z ochrony przewidzianej w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny dla funkcjonariuszy publicznych.
Kwestia zapewnienia wzmożonej ochrony prawnej członków zespołów ratownictwa medycznego została w pełni poparta także przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Zrównanie statusu ratowników medycznych pod względem ochrony prawnokarnej z funkcjonariuszami publicznymi oznacza także, że członkowie zespołów ratownictwa medycznego objęci są szerszą ochroną przez włączenie aktów skierowanych przeciwko nim do grupy szczególnych typów przestępstw, w których pokrzywdzonymi są funkcjonariusze publiczni. Ściganie takich czynów odbywa się z urzędu bez konieczności wystosowania przez pokrzywdzonego prywatnego aktu oskarżenia.
Chcę jeszcze dodać, że w listopadzie 2018 r. prokurator generalny wydał wytyczne dla prokuratorów, którzy prowadzą bądź też nadzorują postępowania przygotowawcze właśnie w tych sprawach o przestępstwa związane z atakami na członków zespołów ratownictwa medycznego. Zobowiązał ich w tych wytycznych do dołożenia szczególnej staranności w zakresie nadzorowania realizacji tych wytycznych.
Chciałem jeszcze powiedzieć kilka zdań na temat stanu faktycznego, jaki mamy, chociażby z roku 2024. W roku 2024 zespoły ratownictwa medycznego wyjeżdżały łącznie do ponad 3,2 mln wyjazdów. Były i są prowadzone statystyki dotyczące ataków, agresji ludzi na członków zespołów, na zespoły ratownictwa medycznego, jeżeli chodzi o liczbę odnotowanych ataków.
Zespoły ratownictwa medycznego mają w swoim wyposażeniu tablety, na których mogą użyć przycisku ˝pomoc˝. Po użyciu tego przycisku informacja automatycznie jest kierowana do dyspozytora medycznego, który kontaktuje się wtedy z Policją i po uzgodnieniu na miejsce zdarzenia wysyłany jest patrol Policji. Nie są to częste przypadki, ale statystycznie w roku 2022 liczba odnotowanych użyć przycisku ˝pomoc˝ przez zespoły ratownictwa medycznego wynosiła 5739 , z czego liczba odnotowanych w systemie wspomagania dowodzenia państwowego ratownictwa medycznego powiadomień do Policji to 632, czyli jest to nieco ponad 10%. Te liczby w 2023 r. i 2024 r. dotyczące zarówno użycia przycisku ˝pomoc˝, jak i przekazania informacji do Policji są niższe. W 2023 r. było 3627 wezwań i przypadku użycia przycisku ˝pomoc˝, a w roku 2024 r. było 3080 użyć przycisku ˝pomoc˝. Dziękuję.
Przebieg posiedzenia