10. kadencja, 31. posiedzenie, 1. dzień (19-03-2025)
1. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o współpracy rozwojowej oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1034 i 1086).
Poseł Henryk Kowalczyk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o współpracy rozwojowej oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1034 i sprawozdanie komisji w druku nr 1086.
Pomoc rozwojowa była realizowana przez Polskę w ostatnich latach bardzo szeroko, szczególnie w stosunku do Ukrainy po wybuchu wojny w 2022 r., kiedy to ta pomoc wyniosła ponad 15 mld zł. Ona oczywiście wynikała z potrzeby chwili, z konieczności, ale też dobrze, że teraz następuje uporządkowanie tego systemu i ubranie w ramy prawne tej pomocy rozwojowej, czyli zgodnie z uzasadnieniem tej ustawy jest potrzeba modernizacji instrumentów pomocy rozwojowej. To pozwoli na znacznie lepsze wykorzystanie tych instrumentów, znacznie lepsze wykorzystanie instytucji finansowych, przede wszystkim banków, agencji, a także wykorzystanie międzynarodowych instytucji finansowych i środków międzynarodowych, głównie środków europejskich.
Zamysłem projektodawców było, aby ta ustawa pozwoliła na rozszerzenie roli, jaką ma Bank Gospodarstwa Krajowego, instytucja finansowa, która i posiada akredytację Unii Europejskiej, i z drugiej strony ma doświadczenie w realizacji tego typu pomocy, a także na wpisanie w zadania trwałego wspierania tej pomocy rozwojowej.
Ustawa oczywiście wprowadza też nowe pojęcie, czyli Finansowy Instrument Współpracy Rozwojowej, który będzie zarządzany przez BGK. To pozwoli na łączenie różnych środków przeznaczonych na pomoc. M.in., na co zwracam uwagę, są to też pożyczki, kredyty zwrotne, niezwrotne. Ważne jest też wykorzystanie bezzwrotnej pomocy pochodzącej ze środków budżetu Unii Europejskiej. Natomiast musimy też pamiętać o tym, że będzie tam upoważnienie do zaciągania pożyczek, kredytów, które później trzeba będzie spłacać.
Pomoc rozwojowa, która bardzo wydatnie została podkreślona w kontekście potrzeby udzielenia tej pomocy Ukrainie w uzasadnieniu projektodawców, ma się wiązać też ze wsparciem polskiego biznesu w pomocy dla Ukrainy, w odbudowie Ukrainy. Oby tak było. Sama ustawa oczywiście niczego jeszcze nie załatwia, daje tylko narzędzie, z którego w zależności od sytuacji polski biznes skorzysta lub nie skorzysta, a to będzie bardzo mocno zależało od polityki prowadzonej przez polski rząd i odpowiedniego wejścia w przypadku odbudowy Ukrainy.
Dla mnie czymś, co budzi pytania czy wątpliwości, są limity finansowe. Rozumiem, że każda ustawa, która rodzi skutki finansowe, musi mieć zawarte limity finansowe, jeśli chodzi o udział budżetu państwa w wydatkach, natomiast te limity finansowe w stosunku do potrzeb wydają się bardzo skromne. Dodatkowo oczywiście mechanizm korygujący, który będzie blokował tak naprawdę realność i przyspieszanie tej pomocy. Bo cóż można mówić o kwotach rzędu 263 mln w 2025 r. czy zaledwie 166 mln w 2026 r. z budżetu państwa? Są to kwoty moim zdaniem daleko niewystarczające. Oczywiście one mogą być później korygowane i ustawa też może być zmieniana w momencie konstruowania kolejnych budżetów na kolejne lata, natomiast zwracam na to uwagę i stąd pytanie do Ministerstwa Finansów, jak wyobraża sobie realizację ambitnych celów, czyli np. wsparcia polskiego biznesu w odbudowie Ukrainy, przy tak skromnych środkach finansowych (Dzwonek) budżetu krajowego, choćby nawet te środki były wielokrotnie uzupełniane środkami budżetu Unii Europejskiej, przez banki czy środkami pochodzącymi z pożyczek czy kredytów.
Ponieważ jednak to porządkuje i ujednolica system pomocy rozwojowej, Prawo i Sprawiedliwość będzie wspierać tę ustawę. Dziękuję bardzo.
Przebieg posiedzenia