10. kadencja, 31. posiedzenie, 1. dzień (19-03-2025)
1. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o współpracy rozwojowej oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1034 i 1086).
Poseł Agnieszka Maria Kłopotek:
Szanowny Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Mam przyjemność zabrać głos w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o współpracy rozwojowej oraz niektórych innych ustaw.
Jest to temat szczególnie ważny w kontekście międzynarodowych zobowiązań Polski, które mają na celu wspieranie rozwoju krajów ubogich, a także promowanie demokracji, praw człowieka i zrównoważonego rozwoju na całym świecie. Polska odgrywa bardzo ważną rolę na arenie międzynarodowej jako kraj członkowski Unii Europejskiej i Organizacji Narodów Zjednoczonych, a także jako państwo, które jest gotowe udzielać pomocy rozwojowej. Nasze zobowiązania w tej dziedzinie są zgodne z wytycznymi OECD oraz innymi międzynarodowymi rekomendacjami, które nakładają na nas obowiązek stopniowego zwiększania nakładów na współpracę rozwojową. Celem jest, by do 2030 r. Polska przeznaczała na tę pomoc 0,7% PKB. Jest to ambitny cel, który wymaga odpowiednich działań i narzędzi.
Projekt ustawy, który omawiamy dzisiaj, wprowadza istotne zmiany mające na celu wzmocnienie roli instytucji finansowych, w tym Banku Gospodarstwa Krajowego, w realizacji polskiej polityki rozwojowej. Nowelizacja zakłada także stworzenie Finansowego Instrumentu Współpracy Rozwojowej, który umożliwi skuteczniejsze zaangażowanie Polski w międzynarodowe projekty rozwojowe, w tym w obszarze odbudowy Ukrainy.
Z perspektywy Polskiego Stronnictwa Ludowego mamy pełne przekonanie, że takie zmiany są krokiem w dobrą stronę. Jednakże jako Klub Parlamentarny PSL zwracamy uwagę na kilka kluczowych aspektów, które naszym zdaniem wymagają dalszej refleksji i poprawy w ramach dyskusji nad tym projektem. Po pierwsze, istotne jest, by wszelkie zmiany w polityce współpracy rozwojowej nie ograniczały się jedynie do zwiększenia roli instytucji finansowych, takich jak BGK, ale także wspierały zrównoważony rozwój lokalnych podmiotów, w tym polskich organizacji pozarządowych. Polskie organizacje pozarządowe, które mają doświadczenie w realizacji projektów rozwojowych, powinny mieć również szansę na aktywne uczestnictwo w tym procesie, szczególnie w obszarach związanych z edukacją, ochroną zdrowia czy pomocą humanitarną. Współpraca z nimi powinna być traktowana na równi z pracą z instytucjami finansowymi, ponieważ ich działania są często bardziej bezpośrednie i dostosowane do specyficznych potrzeb społeczności w krajach rozwijających się.
Po drugie, w projekcie ustawy należy uwzględnić większy nacisk na transparentność procesów decyzyjnych związanych z udzielaniem pomocy rozwojowej. Powinniśmy mieć pewność, że fundusze przeznaczane na pomoc będą wykorzystywane w sposób efektywny i zgodnie z celami rozwojowymi. Polska jako odpowiedzialny członek społeczności międzynarodowej powinna dążyć do jak najwyższej przejrzystości w zakresie alokacji środków, monitorowania postępów projektów i oceny ich wyników.
Po trzecie, projekt ustawy wprowadza nowe mechanizmy wsparcia dla polskich przedsiębiorstw, które chcą angażować się w międzynarodowe projekty rozwojowe. Jest to pozytywne rozwiązanie, jednak warto, aby w ramach tych działań szczególną uwagę poświęcono małym i średnim przedsiębiorstwom, które mogą mieć ograniczony dostęp do takich instrumentów. Dlatego apelujemy o rozważenie stworzenia instrumentów wspierających mniejsze firmy, które często mają ogromny potencjał, ale napotykają trudności w dostępie do międzynarodowych rynków, zwłaszcza w obszarach ryzykownych geopolitycznie.
Dziękujemy także za uwzględnienie roli Banku Gospodarstwa Krajowego w realizacji polityki rozwojowej. BGK jako instytucja finansowa z akredytacją Komisji Europejskiej jest dobrze przygotowany do realizacji międzynarodowych projektów. Niemniej jednak powinna zostać zachowana pełna kontrola nad jego działaniami, tak aby decyzje podejmowane przez BGK były w pełni zgodne z interesem narodowym oraz z celami polskiej polityki rozwojowej.
Szanowni Państwo! Projekt ustawy o zmianie ustawy o współpracy rozwojowej to krok w stronę wzmocnienia polskiego zaangażowania w międzynarodową pomoc rozwojową. Jako Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe popieramy te zmiany, ponieważ pozwolą one na bardziej efektywne wykorzystanie dostępnych narzędzi finansowych i wspieranie polskich przedsiębiorstw na rynku zagranicznym. Zatem z całym szacunkiem apelujemy do Wysokiej Izby o przyjęcie proponowanego projektu ustawy. Dziękuję bardzo.
Przebieg posiedzenia