10. kadencja, 31. posiedzenie, 2. dzień (20-03-2025)
12. punkt porządku dziennego:
Pytania w sprawach bieżących.
Minister Zdrowia Izabela Leszczyna:
Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani Posłanko! Bardzo dziękuję za to pytanie. Rodzicielstwo jest niezwykle istotnym elementem naszej roli życiowej, czynnikiem rozwoju czy sposobem samorealizacji. Dla wielu z nas jest jednym z czynników osiągnięcia szczęścia i życiowego sukcesu. Dotychczasowe doświadczenia niestety pokazują, że coraz więcej par boryka się z problemem niepłodności i nie może doczekać się własnego potomstwa, dlatego konieczne było podjęcie działań, które mają na celu ograniczenie negatywnych skutków tego zjawiska, szczególnie w sytuacji, gdy nasz przyrost naturalny jest tak niezadowalający.
Niepowodzenia rozrodu to problem medyczny, problem społeczny, a ze względu na skalę tego zjawiska to problem ogólnospołeczny, demograficzny, wręcz wpływający na wskaźniki makroekonomiczne naszego kraju. Dlatego też 1 czerwca 2024 r. rozpoczęliśmy realizację programu polityki zdrowotnej pod nazwą ˝Leczenie niepłodności obejmujące procedury medycznie wspomaganej prokreacji, w tym zapłodnienie pozaustrojowe, prowadzone w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji, na lata 2024-2028˝. Program obejmuje 5 lat i oczywiście jestem przekonana, że nigdy żadnemu rządowi nie przyjdzie do głowy, żeby przerwać program, który daje szczęście tysiącom par, które do tej pory nie mogły stać się rodzicami.
Celem głównym programu jest zapewnienie parom dotkniętym niepłodnością równego dostępu do procedury in vitro, bo przypomnijmy, że to jest procedura droga, którą w okresie rządów naszych poprzedników pary musiały sobie finansować same, ewentualnie mogły liczyć na częściowe wsparcie ze strony samorządów. W obecnym programie wprowadziliśmy do niego także tzw. onkopłodność. Chodzi o osoby, które są przed leczeniem onkologicznym lub w trakcie leczenia onkologicznego, które niestety może upośledzić potencjał płodności. Umożliwiamy tym osobom zabezpieczenie materiału rozrodczego, oocytów albo nasienia, na przyszłość. To jest nowy element w programie, z którego jestem bardzo dumna, i bardzo dziękuję wszystkim naszym ekspertom, ginekologom, onkologom, którzy o ten komponent programu się upominali, którzy pomogli nam ten komponent w programie umieścić.
Program realizowany jest przez 58 ośrodków zlokalizowanych na terenie całej Polski. Do leczenia niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego mogą zostać zakwalifikowane w ramach naszego programu pary, które spełniają łącznie następujące kryteria. Po pierwsze, pozostają w związku małżeńskim lub we wspólnym pożyciu. Po drugie, to są pary, u których stwierdzono i potwierdzono dokumentacją medyczną bezwzględną przyczynę niepłodności lub nieskuteczne, zgodne z rekomendacjami i standardami praktyki lekarskiej, leczenie niepłodności w okresie 12 miesięcy przed zakwalifikowaniem, zgłoszeniem się do programu. W ramach programu obowiązują oczywiście określone kryteria wiekowe. Kobiety mogą wziąć w nim udział do 42. roku życia, jeśli korzystają z własnych komórek jajowych lub dawstwa nasienia, a do 45. roku życia - jeśli korzystają z dawstwa oocytów lub zarodka, mężczyźni do 55. roku życia.
Jeszcze dwa zdania o onkopłodności. Dane epidemiologiczne wskazują na stały wzrost zachorowalności na nowotwory, w tym na nowotwory narządów rodnych, a ponieważ nastąpił ogromny postęp w leczeniu nowotworów, mamy coraz to nowe leki, technologie medyczne, programy lekowe, więc chory ma szansę po zakończeniu procesu terapeutycznego stać się rodzicem, realizować swoje plany prokreacyjne. Program umożliwia takim właśnie pacjentom płodność na przyszłość. Korzystać z tego mogą kobiety od okresu dojrzewania do 40. roku życia, mężczyźni od okresu dojrzewania do 45. roku życia.
Chciałabym podkreślić, że przeznaczyliśmy na ten program i przeznaczamy każdego roku 500 mln zł. W ubiegłym roku wykorzystaliśmy 410 mln zł. Dane liczbowe: mamy 10 062 ciąże potwierdzone u wszystkich 58 realizatorów, mamy 27 695 par zakwalifikowanych do programu - to są dane na koniec lutego - przeprowadzono 7344 kriotransfery zarodków, które były utworzone przed wejściem w życie naszego programu, 757 osób zgłosiło się do zabezpieczenia płodności w ramach tego programu, i uwaga: urodziło się 65 dzieci.
Na koniec bardzo ważna informacja. W Europejskim Atlasie Leczenia Niepłodności, czyli w takim rankingu prowadzonym przez Europejskie Forum Parlamentarne na Rzecz Praw Seksualnych i Reprodukcyjnych we współpracy z Fertility Europe, Polska w ubiegłym roku przesunęła się o 22 miejsca do góry. To jest absolutne mistrzostwo świata. Nikomu to się nie udało. W leczeniu niepłodności Polska stała się cywilizowanym europejskim krajem. Dajemy szczęście rodzicom, pozwalamy dzieciom urodzić się, dawać szczęście swoim rodzicom i przeżyć pięknie życie. Bardzo dziękuję. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia