10. kadencja, 31. posiedzenie, 2. dzień (20-03-2025)
12. punkt porządku dziennego:
Pytania w sprawach bieżących.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Przemysłu Wojciech Wrochna:
Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo za te pytania. Na wstępie mogę powiedzieć, że w zasadzie trudno się z tym nie zgodzić. Na pewno trzeba podjąć szereg działań, żeby polskie hutnictwo mogło funkcjonować. Natomiast trudno mówić o sytuacji polskiego hutnictwa, nie patrząc na to, jak wygląda dzisiaj sytuacja hutnictwa na świecie i w Europie. Zanim przejdę do pewnych konkretnych działań, chciałbym to naświetlić, żebyśmy wiedzieli, w jakiej sytuacji się obracamy i jakie też ograniczenia się z tym wiążą.
Przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę na to, że ogólna sytuacja hutnictwa na świecie jest dosyć trudna. Wiąże się to z istotną nadprodukcją hutniczą na świecie. Ta nadprodukcja przede wszystkim wynika z istotnego zwiększenia mocy produkcyjnej w krajach azjatyckich, gdzie stal, aluminium mogą być produkowane stosunkowo tanio, i presji eksportowej do Stanów Zjednoczonych, również do Unii Europejskiej. Szacuje się, że w 2023 r. nadmierne moce produkcyjne stali na świecie wyniosły ok. 550 mln t, a więc czterokrotnie więcej niż roczna produkcja stali w Unii Europejskiej. Nakłada się na to dodatkowo podjęte w ostatnim czasie działanie nowej administracji amerykańskiej, która wprowadzając cła na import stali powoduje, że pojawia się dodatkowa presja eksportowa na rynki europejskie. Co prawda my jako Polska nie realizujemy dużego eksportu do Stanów Zjednoczonych, natomiast wiadomo, że duża presja eksportowa do Unii Europejskiej może powodować zamykanie rynków dla polskiego produktu.
Sytuacja rynkowa w Polsce też nie jest prosta, aczkolwiek pozytywną informacją może być to, że w 2004 r. produkcja w Polsce wzrosła do ponad 7 mln t w porównaniu z 6 mln t w 2023 r. Wykorzystanie mocy produkcyjnych cały czas jest na stosunkowo niskim poziomie. W 2023 r. to było 60%, w 2024 r. ok. 73%.
Pewien istotny element, o którym warto sobie jasno powiedzieć - i to jest coś, co w pewien sposób ogranicza nasze możliwości - to jest to, że będąc w Unii Europejskiej, podlegamy szeregowi aktów prawnych, działań, ograniczeń, które kształtują sposób handlu stalą czy w ogóle produktami hutniczymi. Chodzi tutaj o następujące rzeczy. Wspólna polityka celna jest polityką wyłączną Unii Europejskiej. To Unia Europejska ma wyłączność na to, żeby ewentualnie stosować środki w ograniczaniu handlu. Jednocześnie w ramach Unii Europejskiej, gdzie również występuje spora nadpodaż i spora konkurencja, handel stalą, handel wyrobami hutniczymi odbywa się w sposób wspólny dla wszystkich państw członkowskich. Mamy wolny rynek, w związku z czym jesteśmy wystawieni na dosyć dużą konkurencję.
Unia Europejska jest świadoma tego, że istnieje problem ze stalą i z hutnictwem, dlatego są podejmowane pewne działania. Wczoraj opublikowano dokument Steel and Metals Action Plan dotyczący przemysłu stalowego i metalowego. Ogranicza się on do pewnych działań, które wpisują się w logikę działań unijnych w tym zakresie. Przede wszystkim ogranicza się do dekarbonizacji sektora hutniczego, zwiększania udziału niskoemisyjnych źródeł energii i obniżania kosztów produkcji, m.in. poprzez obniżanie kosztów energii.
Tutaj chciałbym płynnie przejść do pewnego istotnego elementu, czyli do tego, co dzisiaj decyduje o wysokich kosztach produkcji wyrobów hutniczych w Unii Europejskiej, a zwłaszcza w Polsce. Mamy dzisiaj jedną z najwyższych cen energii elektrycznej na rynkach hurtowych w Unii Europejskiej, a udział kosztów energii elektrycznej w wytworzeniu czy w finalnym koszcie produktu hutniczego potrafi stanowić nawet 50%. Jeżeli nie obniżymy cen energii elektrycznej na rynkach hurtowych, nie ma możliwości, żebyśmy byli w stanie konkurencyjnie prowadzić swoją działalność na rynkach zagranicznych. Zatem pierwszym elementem jest obniżenie kosztów energii. Do tego musimy zwiększać udział tanich źródeł energii. To jest m.in. energetyka wiatrowa i to w najbliższym czasie będziemy robić. (Dzwonek) Ustawa wiatrakowa za niedługo pojawi się w Sejmie.
Z takich działań bardzo precyzyjnych, podejmowanych w tej chwili w ministerstwie został powołany...
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)
Przebieg posiedzenia