10. kadencja, 31. posiedzenie, 2. dzień (20-03-2025)
13. punkt porządku dziennego:
Informacja bieżąca.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Czesław Mroczek:
Szanowny Panie Marszałku! Panie Pośle! Wysoka Izbo! Zacznę od kilku stwierdzeń ogólnych. Tak, bezpieczeństwo państwa i obywateli, szczególnie w czasie tak wielkich zagrożeń, jest dla nas najważniejszym zadaniem. Za to bezpieczeństwo odpowiadają formacje państwa, w szczególności Policja, Straż Graniczna, służby specjalne. Jest z nami dzisiaj na sali zastępca komendanta głównego Policji pan gen. Tomasz Michułka, który odpowiada za pion kryminalny i niesie ten główny ciężar odpowiedzialności za zwalczanie przestępstw. Jest z nami również zastępca komendanta głównego Straży Granicznej pan gen. Michalski.
Zacznę od kondycji obu tych instytucji, proszę państwa. Po zapaści, jeżeli chodzi o stan liczbowy Policji w 2023 r., w roku poprzednim rozpoczęliśmy proces odbudowy liczebności Policji. Do służby przyjęto o 500 funkcjonariuszy więcej niż z niej odeszło. W tym roku ten przyrost liczby policjantów będzie między 2 a 3 tys. funkcjonariuszy i chcemy tę tendencję utrzymać przez najbliższe 2-3 lata. W ten sposób już w bieżącym roku zbliżymy się do liczby 100 tys. funkcjonariuszy, a za 2 lata powinniśmy mieć ich ok. 105 tys. To są liczby, których ta formacja nigdy nie miała.
Jeżeli chodzi o Straż Graniczną, to już w tej chwili mamy rekordowe stany liczbowe. Straż Graniczna w tej chwili ma w służbie 15,5 tys. funkcjonariuszy.
Proszę państwa, tak jak powiadam, walka z przestępczością jest dla nas podstawowym zadaniem i warto przytoczyć tutaj podstawowe fakty. W 2024 r. mieliśmy do czynienia z istotnym spadkiem ogólnej liczby przestępstw. To był spadek istotny. Stwierdzonych przestępstw w 2024 r. mieliśmy 791 144 i to był spadek o 2,4% w stosunku do roku 2023, gdzie było 810 tys. stwierdzonych przestępstw. Ale uwaga, w roku 2022 tych stwierdzonych przestępstw było 880 tys.
Jeżeli chodzi o przestępstwa popełniane przez cudzoziemców, to jest rzeczą oczywistą, że Polska jako kraj leżący na styku Europy Zachodniej i Wschodniej odgrywa kluczową rolę w obszarze bezpieczeństwa i jest też narażona w związku z tym na działanie grup przestępczych rekrutujących się z cudzoziemców. Pragnę jednak, i myślę, że państwo podzielacie ten pogląd, wyraźnie podkreślić, że zdecydowana większość cudzoziemców przybywających do naszego kraju, w tym szczególnie tych, którzy przybyli tutaj jako uchodźcy, ofiary wojny, Ukraińców, ale nie tylko, z wszystkich państw, również z takich jak Gruzja, Białoruś czy Mołdawia, to ludzie, którzy podejmują tutaj uczciwą pracę, studiują, prowadzą w sposób uczciwy działalność gospodarczą. Mamy jednak świadomość, że tak jak w każdej grupie społecznej, również w tych grupach są osoby, które dopuszczają się przestępstw. Mamy tego świadomość szczególnie po doświadczeniach wcześniejszych wojen w Czeczeni. I w związku z tym już na początku, od kiedy przejęliśmy naszą odpowiedzialność w 2014 r., zdefiniowaliśmy, powiedzieliśmy sobie jasno, że priorytetem naszym jest niedopuszczenie do zwiększenia się w sposób istotny przestępczości popełnianej przez cudzoziemców, dlatego że z uwagi na wojnę przy naszych granicach i w ogóle bardzo trudną sytuację na świecie będzie łatwiej o pozyskiwanie broni, będzie łatwiej o rekrutację osób do grup przestępczych. I dlatego dzisiaj nie zaczynamy tej walki, dzisiaj nie zaczynamy tych działań. Myśmy je rozpoczęli już wiele miesięcy temu.
Proszę państwa, jeżeli chodzi o przestępczość cudzoziemców, to w roku 2023 mieliśmy łącznie... Może inaczej - liczba przestępstw. Jeżeli chodzi o liczbę stwierdzonych przestępstw popełnionych przez cudzoziemców, to Policja w roku 2023 stwierdziła ich 24 240, natomiast w roku 2024 liczba tych przestępstw wzrosła i wynosiła 26 266. Liczba tych przestępstw w odniesieniu do ogółem stwierdzonych przestępstw to było w 2023 r. 3%, w roku 2024 - 3,2%. Natomiast jeżeli chodzi o podejrzanych cudzoziemców, to stanowią oni ok. 7% ogółem podejrzanych o popełnienie przestępstw.
Proszę państwa, największą liczbę, bo o to państwo często pytacie, cudzoziemców podejrzanych o popełnianie przestępstw stanowili obywatele w następującej kolejności: Ukrainy, Gruzji, Białorusi, Rosji i Mołdawii. To oczywiście są dane, które odpowiadają liczebności, populacji tych grup na terenie naszego kraju.
Chcę teraz opisać działania, o których mówiłem, że były podejmowane już wiele miesięcy wcześniej. Przede wszystkim zintensyfikowano działania zmierzające do zwiększenia skuteczności poszukiwania osób ukrywających się. Jak państwo byliście informowani, podjęliśmy w tym zakresie działania o wiele bardziej stanowcze niż w poprzednich latach i będziemy je kontynuować w ramach cyklicznych, masowych akcji na terenie całego kraju realizowanych wspólnie przez Policję i Straż Graniczną. Policja poszukuje osób w ramach tych wspólnych akcji. Kieruje swoje działania w stosunku do poszukiwanych sprawców podejrzanych o popełnienie przestępstw. Straż Graniczna natomiast kontroluje zgodność z prawem pobytowym, jeżeli chodzi o cudzoziemców. Na podstawie decyzji komendanta głównego Policji w strukturę Wydziału Kryminalnego Biura Kryminalnego Komendy Głównej został włączony Zespół Koordynacji i Wymiany Informacji, do zadań którego należy płynna, szybka, rzetelna i kompleksowa wymiana informacji na temat najważniejszych zdarzeń kryminalnych, w tym w szczególności przestępczości grup rosyjskojęzycznych. To brzmi być może bardzo tak hermetycznie, ale nie ma skutecznego działania żadnej służby bez dobrej informacji.
I to jest istota tych działań, które podejmujemy. Gromadzimy wszystkie informacje o popełnionych przestępstwach. Później w systemach informatycznych łatwo i szybko możemy je porównywać. W związku z tym Policja, Straż Graniczna, ale w tym przypadku przede wszystkim Policja ma już skuteczne narzędzia do zwalczania przestępczości każdego rodzaju, w tym tej dotyczącej cudzoziemców. Policja, a zwłaszcza Centralne Biuro Śledcze Policji, które, jak państwo wiecie, zostało już wiele lat temu powołane do zwalczania przestępczości zorganizowanej, ma wiodącą rolę również w tym zakresie. Ukierunkowało swoje działania operacyjne na rozpoznawanie tworzenia się struktur przestępczych mających podłoże w grupach obcojęzycznych wywodzących się z państw bloku wschodniego i na zapobieganie ich tworzeniu się. (Dzwonek) Wdrożono algorytm procedur zmierzających do deportacji cudzoziemców.
Panie marszałku, prosiłbym jeszcze o chwilę.
Niebagatelną rolę w zapewnieniu skuteczności działań Policji, Straży Granicznej, ale w szczególności Policji, odgrywa też współpraca międzynarodowa służb na poziomie operacyjnym i szybka bieżąca wymiana informacji dotyczących zdarzeń z udziałem obcokrajowców pochodzących z krajów wysokiego ryzyka, która odbywa się za pośrednictwem Europolu, Interpolu oraz sieci oficerów łącznikowych Policji i Straży Granicznej. Policja i Straż Graniczna aktywnie uczestniczą w projektach pod agendą Europolu i Fronteksu. Warto też wymienić projekt EMPACT, w którym czynnie uczestniczy Policja. W maju 2024 r. w trakcie spotkania w ramach EMPACT odbywającego się w Madrycie i dotyczącego wschodnioeuropejskich, a w szczególności gruzińskich mobilnych grup przestępczych działających na terenie Unii Europejskiej omówiono sytuację w poszczególnych krajach i ustanowiono sposoby wymiany informacji i wspierania się w zakresie ich zwalczania.
Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:
Panie ministrze...
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Czesław Mroczek:
Już kończę.
Proszę państwa, wszystkie te działania prowadzą do tego, że w coraz większym stopniu będziemy skuteczni w poszukiwaniu ukrywających się sprawców przestępstw. I w każdym przypadku, kiedy te osoby zostaną ujęte, odpowiedzą w procesie karnym za swoje czyny.
Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:
Panie ministrze, będzie miał pan jeszcze prawo do odpowiedzi, tak?
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Czesław Mroczek:
Już ostatnie zdanie.
Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:
Ale ono jest siódmy raz ostatnie.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Czesław Mroczek:
Tak, ostatnie zdanie. A ci, którzy naruszają porządek prawny, zostaną wydaleni. Rzeczywiście będę chciał jeszcze kilka informacji przekazać w drugim wystąpieniu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia