10. kadencja, 32. posiedzenie, 1. dzień (02-04-2025)
3. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 951 i 1127).
Poseł Adam Dziedzic:
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedmiotem dzisiejszego sprawozdania jest projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej zawarty w druku nr 951.
Jest to projekt, który powstał w odpowiedzi na poważne uchybienia w nadzorze nad procedurami wizowymi, wskazane m.in. w raporcie Najwyższej Izby Kontroli. Rząd oczekuje, że nowe przepisy ograniczą proceder wykorzystywania polskich wiz w innym celu niż te, w których zostały one wydane. Przyjęte rozwiązania mają także przyczynić się do zmniejszenia obciężenia polskich konsulatów. Najważniejszym elementem ustawy jest uszczelnienie systemu wizowego oraz przeciwdziałanie jego wykorzystywaniu przez nieuczciwych pośredników.
Mój przedmówca, poseł PiS Jan Mosiński powiedział, że żaden z obcokrajowców nie wyjechał nielegalnie. Myślę, szanowni państwo, że chyba trzeba mu wierzyć, gdyż zgodnie z wynikami kontroli NIK w latach 2018-2023 w Polsce wydano 6,4 mln wiz, z czego 3,8 mln to były wizy pracownicze, a ok. 340 tys. to były wizy dla obywateli z krajów muzułmańskich. A więc jak mówił poseł Mosiński, było to przewidywalne, zgodne z ówczesną procedurą i oczekiwaniami rządu i to chyba nie podlega żadnej dyskusji. Niestety proces wydawania tych wiz pozostawał poza skutecznym nadzorem, co sprzyjało korupcji oraz umożliwiało wykorzystywanie procedur przez pośredników, którzy w praktyce częściowo przejęli kontrolę nad systemem wizowym.
Projekt ustawy przewiduje kilka kluczowych reform. Po pierwsze, przede wszystkim wprowadza mechanizmy umożliwiające lepszą wymianę informacji między ministerstwami a organami odpowiedzialnymi za politykę migracyjną, takimi jak Straż Graniczna, Ministerstwo Spraw Zagranicznych czy Urząd do Spraw Cudzoziemców. Po drugie, wzmacnia kontrolę nad procesem wydawania wiz dla cudzoziemców podejmujących studia w Polsce. Raporty NIK wykazały, że niektóre uczelnie rekrutowały studentów z krajów podwyższonego ryzyka migracyjnego pomimo braku wymaganych kompetencji językowych czy edukacyjnych. Nowe przepisy mają na celu ograniczenie tej praktyki oraz zapewnienie, że wizy studenckie będą wydawane zgodnie z rzeczywistymi potrzebami edukacyjnymi.
Najważniejsze rozwiązania zawarte w tym projekcie to reforma systemu wydawania wizy krajowej w celu odbycia studiów oraz systemu wydawania zezwolenia na pobyt czasowy w celu kształcenia się na studiach. Zmiany obejmą także system korzystania z mobilności studenta. Ustanowiona zostanie również zasada, że każdy cudzoziemiec, obywatel państwa trzeciego, który chce rozpocząć studia w Polsce, będzie musiał podczas rekrutacji przedstawić dokument poświadczający znajomość języka, w którym odbywa się kształcenie. Rektor uczelni lub kierownik jednostki prowadzącej studia będzie musiał niezwłocznie zawiadomić pisemnie konsula, który wydał cudzoziemcowi wizę krajową w celu odbycia studiów, o niepodjęciu studiów przez cudzoziemca. Wprowadzony zostanie również limit cudzoziemców kształcących się w danej uczelni. Ponadto ustawa obejmuje zmiany w regulacjach dotyczących wydawania zezwolenia na pracę oraz pobyt czasowy. Zmiany te mają na celu zwiększenie transparentności zatrudniania cudzoziemców i kontroli nad nim, aby zapobiec dalszemu rozwojowi szarej strefy oraz nielegalnej imigracji. Projekt przewiduje również wdrożenie mechanizmów pozwalających na monitorowanie, czy cudzoziemcy wykorzystują przyznane im wizy zgodnie z ich przeznaczeniem. Konsulowie będą mieli dostęp do danych ZUS oraz urzędów skarbowych, co pozwoli lepiej weryfikować rzeczywisty cel pobytu cudzoziemców na terenie Polski.
Podsumowując, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga uważa, że projektowana ustawa jest koniecznym krokiem w stronę odbudowy bezpieczeństwa i przyjrzystości polskiego systemu wizowego. Wprowadzono bowiem mechanizmy, które zapobiegną niekontrolowanej migracji, eliminują korupcjogenne procedury oraz wzmacniają ochronę polskiego rynku pracy i systemu edukacji. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia