10. kadencja, 32. posiedzenie, 1. dzień (02-04-2025)

6. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (druki nr 995 i 1123).

Poseł Piotr Kowal:

    Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu parlamentarnego Lewicy mam zaszczyt przedstawić stanowisko naszego klubu w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, druk nr 995.

    Wspólnoty gruntowe stanowiące relikt historyczny z czasów zaborów to obszary, które do dzisiaj funkcjonują na terenach byłych zaborów rosyjskiego i austriackiego, powstałe w wyniku likwidacji pańszczyzny. Są to grunty, które wciąż pozostają wspólną własnością rolników z danej wsi. Każdy rolnik w zależności od powierzchni posiadanych gospodarstw ma prawo do określonego udziału we wspólnocie. Z biegiem lat te wspólnoty niejednokrotnie stały się przedmiotem decyzji administracyjnych, które w wyniku błędów urzędników nie zawsze były wydawane zgodnie z prawem.

    Celem proponowanej nowelizacji jest umożliwienie stwierdzenia, że decyzje administracyjne dotyczące wspólnot gruntowych zostały wydane z naruszeniem prawa, co otworzy drogę do żądania odszkodowania na drodze sądowej. Dziś zgodnie z obowiązującymi przepisami po upływie 5 lat od wydania decyzji nie jest możliwe stwierdzenie jej nieważności ani też podważenie tego, że została ona wydana bez naruszenia prawa. To oznacza, że osoby poszkodowane przez błędne decyzje administracyjne były i są pozbawione możliwości skutecznego dochodzenia swoich praw.

    Proponowana nowelizacja daje obywatelom, którzy zostali dotknięci wadliwymi decyzjami, możliwość dochodzenia odszkodowań. Jest to istotna zmiana, która wpisuje się w zasady praworządności, a także w potrzebę ochrony obywateli przed nieprawidłowymi decyzjami ze strony administracji publicznej. Dzięki tej zmianie będziemy w stanie przywrócić sprawiedliwość tym, którzy w wyniku błędnych decyzji administracyjnych czy ich uchybień zostali pozbawieni części swoich praw majątkowych.

    Projekt, który dziś rozpatrujemy, nie tylko odpowiada na realne potrzeby obywateli, ale również wyciąga konsekwencje z dotychczasowej praktyki administracyjnej. Dotyczy to m.in. ustalenia, które nieruchomości stanowią wspólnoty gruntowe, ustalenia wykazu uprawnionych do udziału we wspólnocie oraz wykazu obszarów gospodarstw rolnych przez nich posiadanych. Nowela będzie miała również zastosowanie do decyzji, które zapadły przed dniem wejścia tej ustawy, jeśli postępowanie w tej sprawie nie zostało zakończone.

    Szanowni Państwo! Przedstawiony projekt daje możliwość naprawienia krzywd wyrządzonych przez błędne decyzje administracyjne. W imieniu klubu parlamentarnego Lewicy wnoszę o jego przyjęcie i dalsze prace legislacyjne w tym zakresie. Dziękuję za uwagę.

Przebieg posiedzenia