10. kadencja, 32. posiedzenie, 1. dzień (02-04-2025)
7. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (druki nr 1129 i 1137).
Poseł Małgorzata Pępek:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, zawartego w drukach nr 1129 oraz 1137.
Projekt dotyczy jednej z kluczowych dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego instytucji, czyli Narodowego Instytutu Wolności. Jest to instytucja odpowiedzialna za finansowanie i wspieranie organizacji pozarządowych, inicjatyw obywatelskich, młodzieżowych, wolontariatu oraz różnych form aktywności społecznej realizowanych przez organizacje pozarządowe w całej Polsce.
Proponowana nowelizacja zawiera szereg rozwiązań, które oceniamy jako potrzebne, racjonalne i korzystne dla systemowego wspierania trzeciego sektora. Po pierwsze, w projekcie przewiduje się zwiększenie limitów wydatków budżetu państwa na realizację zadań wynikających z funkcjonowania ustawy w latach 2025-2036. Po drugie, nowelizacja wprowadza dalsze możliwości zlecania zadań Narodowemu Instytutowi Wolności przez innych ministrów kierujących działaniami administracji rządowej, a nie tylko przez przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego, jak było do tej pory. To zmiana, która zwiększy elastyczność i skuteczność działań instytutu oraz pozwoli lepiej dostosować polityki publiczne do lokalnych i branżowych potrzeb sektora obywatelskiego.
Projekt ustawy przewiduje również zabezpieczenie dalszego finansowania najbardziej rozpoznawalnych i skutecznych programów wsparcia rozwoju organizacji pozarządowych takich jak Rządowy Program Rozwoju Organizacji Obywatelskich, Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, Korpus Solidarności - program rozwoju wolontariatu, Fundusz Młodzieżowy, który wspiera aktywność obywatelską młodych ludzi, Polski Inkubator Rzemiosła - program dla środowisk rzemieślniczych, program wsparcia uniwersytetów ludowych oraz program wsparcia organizacji harcerskich i skautowych.
Pragnę podkreślić, że projekt odpowiada także na aktualne wyzwania, w tym rosnące potrzeby inwestycyjne i organizacyjne Narodowego Instytutu Wolności. Przewiduje bowiem m.in. dodatkową kwotę 70 mln zł w 2025 r. na wsparcie małych i średnich organizacji pozarządowych w mniejszych miejscowościach, dodatkowe środki na organizację międzynarodowego spotkania skautowego, które znacząco wypromuje Polskę jako kraj wspierający aktywne obywatelstwo i rozwój młodych ludzi, środki na dokończenie nowej siedziby instytutu przy ul. Belwederskiej i zwiększoną dotację podmiotową dla Narodowego Instytutu Wolności, tak aby pokryć rosnące koszty operacyjne, kadrowe i administracyjne, które wynikają m.in. z inflacji oraz przenosin tego podmiotu. Projekt zapewnia także nowe możliwości tworzenia programów i projektów finansowanych przez ministrów oraz zwiększenie możliwości działania organizacji społecznych na rzecz różnorodnych polityk publicznych, zdrowotnych, edukacyjnych, ekologicznych, młodzieżowych, cyfrowych i innych.
W aspekcie prawnym i budżetowym projekt przewiduje również uzupełnienie ustawy o niezbędne mechanizmy kontroli i korekty poprzez rozszerzenie zasięgu obowiązujących limitów i monitorowanie ich realizacji. Dzięki temu wzmacniana jest transparentność i odpowiedzialność fiskalna, a jednocześnie pozostawiona zostaje przestrzeń regulacyjna dla dalszego rozwoju systemowego wspierania organizacji pozarządowych.
Wysoka Izbo! Mamy dziś do czynienia z ustawą, która zabezpiecza instytucjonalną przyszłość wsparcia organizacji społecznych w Polsce, buduje trwały fundament rozwoju społeczeństwa obywatelskiego oraz pozwala elastycznie reagować na nowe potrzeby obywateli i organizacji działających lokalnie, regionalnie czy ogólnokrajowo. Rozwiązania w niej zawarte uwzględniają zarówno aspekty prawne, jak i finansowe. Ustawodawca zadbał o kompleksowe uzasadnienie limitów budżetowych, opierając się na konkretnych programach i uzgodnieniach z instytucjami finansowymi państwa.
Reasumując, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska będzie głosował za przyjęciem tej ustawy. Jest to projekt ważny, potrzebny i korzystny dla organizacji pozarządowych, społeczeństwa obywatelskiego oraz (Dzwonek) instytucjonalnego bezpieczeństwa Narodowego Instytutu Wolności. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia