10. kadencja, 32. posiedzenie, 1. dzień (02-04-2025)

7. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (druki nr 1129 i 1137).

Poseł Jarosław Sachajko:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mamy przed sobą ustawę, która znacząco zwiększa budżet Narodowego Instytutu Wolności, do niemal 4 mld zł w perspektywie 12 lat. I nie byłoby w tym nic złego, gdybyśmy mieli jasność, na co te środki mają być przeznaczone i jak będą kontrolowane. Tymczasem ustawa nie daje ani jednego, ani drugiego. Rozszerza kompetencje instytutu o tzw. inne zadania zlecone przez ministra lub przewodniczącego komitetu, bez żadnego doprecyzowania. Czyli, innymi słowy, tworzy furtkę do finansowania projektów politycznie wygodnych, poza systemem konkursowym i bez publicznej kontroli. To nie jest wsparcie dla społeczeństwa obywatelskiego. To centralizacja i potencjalne uzależnienie NGOs od woli rządzących. Nie ma w tej ustawie ani słowa o mechanizmach przejrzystości, ocenie skuteczności dotacji czy gwarancjach pluralizmu. Za to jest jedno - swoboda wydawania setek milionów złotych rocznie według niejasnych decyzji władz wykonawczych.

    Wysoka Izbo! Ta ustawa w obecnym kształcie zagraża niezależności sektora obywatelskiego, dlatego wzywam, aby wprowadzić jawne mechanizmy nadzoru, sprawozdawczości i kontroli społecznej, albo powiedzmy wprost, że chodzi o budowę instytucji do ręcznego sterowania trzecim sektorem. Dziękuję i dołączam się do wniosku o odrzucenie ustawy w pierwszym czytaniu. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia