10. kadencja, 32. posiedzenie, 2. dzień (03-04-2025)
11. punkt porządku dziennego:
Informacja bieżąca.
Minister Klimatu i Środowiska Paulina Hennig-Kloska:
Panie Marszałku! Pani Posłanko! Bardzo dziękuję za to pytanie. To niezwykle ważna i potrzebna dyskusja. Faktycznie objęliśmy rządy przy bardzo wysokich cenach energii. Za naszych poprzedników ceny energii wzrosły na rynku hurtowym w Polsce o 350%. I to nie tylko bynajmniej z powodu kryzysu energetycznego. Do dziś odczuwamy skutki tego problemu, tego zaniedbania. Ale tak jak ostatnio padło, Polska jest energetycznym placem budowy. I to najlepsze podsumowanie tego, co działo się przez ostatnie 16 miesięcy od czasu, kiedy koalicja 15 października objęła rządy. Bo tak, to jest nasz cel - doprowadzenie do przebudowy miksu energetycznego, tak by na koniec dnia energia dla naszych obywateli i dla gospodarki była po prostu niższa. Aby to było możliwe... Statystyki, dane są jednoznaczne. Im więcej energii produkujemy z odnawialnych źródeł energii, tym ceny energii w hurcie, w produkcji są niższe. Bo jeżeli spojrzymy na ceny, czy pod kątem technicznego kosztu wytworzenia, czy pod kątem sprzedaży energii, to faktycznie jakkolwiek najtańsza energia to ta wyprodukowana ze źródeł odnawialnych, takich jak woda, wiatr czy słońce.
Ale po kolei. Zapytała pani o to, jakie są inwestycje. Całe te 16 miesięcy przebiega pod hasłem: Sieci, źródła, magazyny, legislacja, programy wsparcia, inwestycje. Jeśli spojrzymy na inwestycje w sieci elektroenergetyczne, zaniedbane przez ostatnie lata całkowicie, to utworzyliśmy największy w historii fundusz celowy - Fundusz Wsparcia Energetyki. To fundusz na 70 mld zł, który ma doprowadzić do tego, że obniżymy koszty bilansowania, będziemy lepiej wykorzystywać energię, którą produkujemy, w większym zakresie ją odbierać. I faktycznie, jeżeli chodzi o te 70 mld, to przez te 16 miesięcy podpisaliśmy już umowy na 30 mld zł m.in. z największymi dystrybutorami, takimi jak: Tauron, Energa czy PGE. Pierwsze inwestycje są już realizowane.
Ale jaki jest cel nadrzędny? Bo to pytanie o końcowy koszt czy obniżkę rachunków. Generalnie zgłoszone do realizacji projekty w liczbach to - uwaga - roczna redukcja zużycia energii pierwotnej o 23 mln MWh, rocznie 23 mln MWh zaoszczędzonej energii pierwotnej dzięki - uwaga - budowie 883 tys. km sieci elektroenergetycznej i zmodernizowaniu 60 tys. km w tej sieci. Musimy obniżyć koszty bilansowania, zmniejszyć liczbę awarii wywoływanych przez zbyt dużą dynamikę i różnicę napięć w sieciach. To jest niewątpliwie jeden z celów na najbliższe miesiące przed całym systemem energetycznym.
Drugie - źródła energii. Już państwo wiecie, że naprawiliśmy błędy naszych poprzedników, zmodernizowaliśmy... Mamy bardziej korzystną dla Polski umowę pomostową dotyczącą budowy energii jądrowej. Jest podpisana, są tam m.in. kary umowne za niedowiezienie terminów na tym placu budowy. Oczywiście cała infrastruktura się buduje.
Z punktu widzenia OZE jednym z kluczowych wyzwań jest budowa dużych farm fotowoltaicznych na Bałtyku. Mocno przyspieszamy - Orlen Baltic Power 1200 MW. Już w tym roku zobaczymy w polskiej sferze Bałtyku pierwszy wiatrak morski, a pierwsza energia z tej inwestycji popłynie do systemu elektroenergetycznego już w przyszłym roku. Obecnie montujemy podstawy, które będą tam stały. Muszę też powiedzieć o tym, że budujemy fabryki, które w Polsce będą produkowały do tego komponenty. To jest niezwykle ważne, żeby mieć zabezpieczony polski łańcuch przez polską gospodarkę, polskich pracowników, żebyśmy w całym łańcuchu realizacji inwestycji na tym zarabiali. Oczywiście znacie państwo inwestycję rozpoczętą przez PGE Baltica 2 - z morskich farm wiatrowych popłynie energia do 2,5 mln gospodarstw domowych. Ale to też mniejsze projekcje inwestycyjne realizowane przez inne podmioty.
Magazyny. Tak jak powiedziałam, przez lata budowano jakieś źródła, bo gospodarka sama to robiła, a państwo transformacją mało się zajmowało. Absolutnie podstawiono nogę budowaniu elastyczności naszych sieci poprzez budowę możliwości zbierania energii, wtedy kiedy ona jest najtańsza, magazynowania jej i przechowywania. Chodzi np. o to, żeby zbierać energię, kiedy jest najtańsza, kiedy jest dużo słońca, mamy słoneczny, piękny dzień w Polsce, dużo energii słonecznej, żeby ją przechować do wieczora, kiedy słońca już nie ma, a bierzemy prysznic, chcielibyśmy podgrzać wodę czy też przygotowujemy się do wspólnej kolacji w rodzinnym domu.
Budujemy magazyny. Przytoczę państwu chociażby planowane inwestycje. PGE - 18 mld zł. Łącznie w grupie ma powstać 85 jednostek o łącznej pojemności 17 200 MWh. Umożliwi to dostawy energii do 2,5 mln gospodarstw domowych przez 24 godziny. Czyli energia zgromadzona przy dużym nasłonecznieniu, przy dużym podmuchu wiatru przez 24 godziny dzięki takim systemom może być dostarczana przez kolejne godziny do 2,5 mln gospodarstw domowych. Obszar kompletnie zaniedbany. Tydzień temu rozpoczęliśmy budowę pierwszego wielkoskalowego magazynu bateryjnego w Polsce.
Zmieniamy też przepisy. Dużo mówi się o tym, jakie złe ustawy produkuje Ministerstwo Klimatu i Środowiska, na pewno każdy z państwa na tej sali słyszał. Ale okazuje się, że z tego ministerstwa do Sejmu przyszła największa liczba ustaw, a prezydent ponad podziałami politycznymi wszystkie podpisał. Bardzo dziękuję, że jednak można merytorycznie, wspólnie pracować nad tak ważnym obszarem. (Oklaski) Energetyka musi być ponad podziałami politycznymi, wieloletnia. Projekcje inwestycyjne muszą być kontynuowane, a OZE nie może być blokowane. Dzisiaj będziemy pracować nad bardzo ważną ustawą, która odblokuje kolejny sektor, ale o tym będziemy rozmawiać później.
Co za nami? Ustawa o rynku wodoru, ustawa o komponentach, biopaliwach, ustawa o odnawialnych źródłach energii przyspieszająca inwestycje, ustawa o prosumentach. Wiem, nie jest idealna, ale poprawiliśmy rozliczenia o 23% i będziemy dalej pracować nad tym, by poprzez magazynowanie energii od prosumentów mogła być bardziej efektywna i lepiej wykorzystywana. W konsultacjach jest niezwykle ważna ustawa o sieciach elektroenergetycznych, ustawa o rynku mocy, nad którą komisja do spraw energii również pracowała nawet w dwóch podejściach, bo to dwie ważne ustawy, które mają zapewnić moce dyspozycyjne, bo o tym też oczywiście myślimy. Kiedy mamy suszę OZE, musimy mieć moce dyspozycyjne w paliwach, np. biopaliwach gazowych, paliwach gazowych, które będą szybko działać. Dzisiaj prezes Onichimowski mówił na wspólnej konferencji, że one będą pracować krótko, 7% w roku, jeśli chodzi o zapotrzebowanie, ale musimy je mieć, żeby zabezpieczały nasze bezpieczeństwo energetyczne.
Programy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Kolejne wsparcie, często kontestowane: po co? podnoszą ceny... Dla przykładu, program ˝NaszEauto˝ obniżył ceny samochodów elektrycznych w Polsce, bo dobrze skonstruowany program może się do tego przyczynić. Te programy mają tworzyć trendy, zachęcać do inwestowania prywatnych pieniędzy i dokładnie to robimy. Tylko dla przykładu: sześć programów dla magazynów energii, bo to jest jeden z podstawowych problemów, które zastaliśmy - od tych małych, przydomowych, przez średnie wspierające sieci dystrybucyjne, po duże, wielkoskalowe dla operatora przesyłu. To przykład. Ciepłownictwo obok energetyki, które będzie się elektryfikować. Największy nasz sukces w ostatnich miesiącach to 30% bezpłatnych ETS-ów dla ciepłownictwa. Zaakceptowana (Dzwonek), wypracowana przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska propozycja przyjęta przez Komisję Europejską. Ciepłownictwo będzie mogło się spokojnie termomodernizować. Przez te 30% bezpłatnych ETS-ów uwalniamy środki inwestycyjne. Dziękuję bardzo. Jesteśmy do dyspozycji. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia