10. kadencja, 32. posiedzenie, 2. dzień (03-04-2025)

11. punkt porządku dziennego:

Informacja bieżąca.

Minister Klimatu i Środowiska Paulina Hennig-Kloska:

    Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Przede wszystkim dziękuję za tę debatę. Ona jest bardzo ważna, bo dezinformacji sianej przez Rosję, co zauważa nawet raport NATO, w obszarze energii, klimatu jest bardzo wiele. Niestety nawet czasami wygłaszana jest z mównicy sejmowej i wtedy boli najbardziej. Ale tego typu debaty i dyskusje przybliżają nas do prawdy, a nam dają też przestrzeń do podsumowania. Oczywiście to, o czym mówię, to dorobek paru resortów, i to trzeba szczerze powiedzieć, bo energetyka... część z nas zajmuje się regulacjami, część organizowaniem aukcji, część jeszcze samą inwestycją i tym procesem już zamieniania planów w konkretne projekty inwestycyjne.

    Zacznę swoją wypowiedź od obalenia kłamstw na temat cen energii. Szanowni państwo, można wiele powiedzieć, ale ceny energii dla małych i średnich przedsiębiorców, dla przemysłu, dla JST spadły. Nominalne ceny są niższe...

    (Poseł Marek Suski: Ale najwyższe w Europie.)

    ...i proszę nie wprowadzać opinii publicznej w błąd. Na rynku hurtowym, w dwustronnych kontraktach, na giełdzie ceny są niższe niż za rządów PiS. Dzięki temu, że odmroziliśmy te ceny, wrócił rynek, wróciła konkurencja i tak jak kiedyś cena maksymalna w ustawie to było 693 zł, tak dzisiaj jest to niewiele powyżej 600 zł, 620 zł, 630 zł, w dwustronnych umowach. Ceny w ramach dostarczania ciepła systemowego spadają, niezależnie od rodzaju paliwa - na węgiel, na gaz, na olej. Zatwierdzone przez URE nowe ceny dają ceny niższe, niż były, te ceny spadają. Największy problem jest z cenami energii dla gospodarstw domowych. Te nominalnie jeszcze nie spadają. Mrozimy je, bo przecież po 1 stycznia 2025 r. ceny się nie zmieniły. Natomiast w koszyku utrzymania mieszkań, jeżeli na to byśmy spojrzeli, czy też w odniesieniu do pensji minimalnej czy średniej te ceny też rosną wolniej albo spadają. A więc to jest pozytywny trend, który należy dostrzegać. Oczywiście my chcemy, żeby one nominalnie w koszyku jeszcze mniej bolały.

    O, pojawił się pan poseł Sawicki. Tak, panie pośle, dziękuję za... To było zwykłe przejęzyczenie. Na Bałtyku budujemy farmy wiatrowe, nie fotowoltaiczne. To są niezwykle ważne projekty. Za chwilę odniosę się do pana pytania.

    Import paliw. Za naszych poprzedników import paliw kopalnych tylko rósł. Uzależniali nas od importu surowców energetycznych. Szczytowy moment to 250 mld wydanych na import paliw energetycznych w 2022 r. To był oczywiście rok kryzysowy, nikt nie będzie z tego nikogo rozliczał. Ale koniec roku 2023, rok 2023 to 140 mld wydanych na import węgla, gazu, ropy. Szanowni państwo, lepiej te pieniądze inwestować w kraju. Za uzależnienie od rosyjskiego gazu i od rosyjskiego węgla Polska i cała Europa zapłaciły zbyt wysoką cenę. Nigdy więcej nie można do tego doprowadzić. Jaką dzisiaj mamy pewność, że jeśli chodzi o węgiel importowany z Kazachstanu, aby na pewno nie ma tam krzty węgla z Rosji? Ja nie jestem w stanie sobie dać obu rąk uciąć za to, bo wiemy dobrze, jak potrafią kombinować. Dlatego naszym celem jest oduzależnienie się od importu.

    O magazynach, rozbudowie i przebudowie sieci oraz budowie nowych bardzo dużo mówiłam na wstępie. To są priorytety. Przeznaczamy na to pieniądze i prywatne, i spółek i wspieramy to w postaci aukcji na rynku mocy. Zakontraktowaliśmy rekordowe inwestycje w sieci przez 16 miesięcy. Jak powiedziałam, to 70 mld z Funduszu Wsparcia Energetyki, już podpisane umowy na 30 mld. Jeżeli chodzi o magazyny, to też rekordowe na aukcji na rynku mocy kontrakty dla magazynów, 4 GW, jeśli dobrze pamiętam. To prawda, wielu z państwa pytało o lukę mocową. Myśmy zastali energetykę z ogromnymi ryzykami i ogromną luką mocową w systemie w kolejnych latach. Ale Sejm przyjął już ustawę mocową dla jednostek węglowych, która przedłuża wsparcie na najbliższe 3 lata dla jednostek węglowych i zamyka nam część tej luki. Sejm przyjął już ustawę mocową dla jednostek gazowych. Będziemy budować jednostki gazowe, które w procesie transformacji energetycznej mają być tą mocą dyspozycyjną, która nam zapewni bezpieczeństwo energetyczne. To jest niezwykle ważne, kluczowe. Najdroższa energia to ta, której nie ma w systemie, której brakuje. Mieliśmy takie 3 godziny, że przywoływaliśmy rynek mocy, i to zadziałało. A więc jesteśmy zabezpieczeni. Oczywiście te jednostki gazowe potem będą musiały ewoluować - chodzi o paliwa zeroemisyjne, biometan. Np. dzisiaj będziemy rozmawiać o ustawie, która m.in. uwzględnia ten komponent mieszania gazu ziemnego o zwiększonej kaloryczności z biometanem, ta ustawa będzie procedowana.

    Pytali państwo o budowę atomu i o tę drugą lokalizację, Konin, Bełchatów. Raz na zawsze powiem: My inwestycje papierowe zamieniamy na inwestycje faktycznie realizowane. (Oklaski) Zastaliśmy inwestycje bez zabezpieczenia finansowego, bez podpisanych umów, bez planów rozpisanych na konkretne miesiące i dni. Dzisiaj po prostu to realizujemy. Jeśli chodzi o atom - podpisana umowa pomostowa w końcu zabezpieczająca interesy naszego kraju, zabezpieczone środki w wysokości 60 mld w budżecie państwa w perspektywie wieloletniej. Infrastruktura towarzysząca się buduje. Nie da się wybudować dużej jednostki atomowej bez pirsu, kolei i drogi, szanowni państwo, na plecach nikt tego nie będzie niósł.

    Biogaz, biometan. Pytał o to pan poseł Sawicki. O tym mniej mówiłam albo w ogóle nie mówiłam na wstępie. To 2 mld uruchomionego wsparcia dla biogazowni. Będzie wsparcie dla biometanowni. Pracujemy nad tym, więc widać, że dbamy o rozwój tego. Pytanie, czy będą chętni do realizowania tych inwestycji. Poprawiamy legislację. Wsparcie dla małych biogazowni już poszło w ustawie, która została przyjęta przez Sejm pod koniec zeszłego roku. W tej dzisiejszej ustawie jest wsparcie dla dużego biogazu, powyżej 1 MW, ale także budowa linii bezpośrednich dla biogazowni, po to by na wsi lepiej wykorzystywać surowiec, który tam powstaje, a który dzisiaj jest odpadem. My te odpady zakontraktujemy. Chcemy ich używać do produkcji energii.

    ETS. Szanowni państwo, jedno pytanie: Coście zrobili, żeby ustabilizować ceny ETS? Nic, zero. Dzisiaj rozpoczęliśmy tę debatę na poziomie Unii Europejskiej. Efekt jest taki, że coraz więcej krajów to widzi, dostrzega i oczekuje rewizji. Tak, w trakcie prezydencji właśnie o tym rozmawiamy.

    ˝Czyste powietrze˝. Godzinę bym mogła poświęcić na mówienie o tym, co myśmy zastali, ale powiem tak: szafy pełne wniosków, a kasa pusta, bez pieniędzy. Dzisiaj mamy kasę pustą, bez pieniędzy. Wnioski są rozkolejkowane. Podam państwu przykład z Kielc. 13 tys. wniosków podpisanych jedną decyzją przez prezesa Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach. Skandaliczna decyzja. Wniosek do prokuratury. Prokuratura się tym zajmuje. Chodzi o problemy związane z takim przyzwoleniem na nieprawidłowości, przyzwoleniem na to, żeby tylko wypchnąć wnioski, nieważne, co w nich jest, nieważne, czy są dobre dla mieszkańców, czy podniosą efektywność energetyczną. Skończyliśmy z tym, zrobiliśmy porządek. Jeszcze chwilę potrzebujemy, żeby... Jak ktoś składa fakturę i chce skasować 700 zł za 1 m docieplenia budynku, to szanowni państwo, ja nie mogę na to pozwolić, jeżeli cena rynkowa to 200 zł. W związku z tym WFOŚ-e po prostu musiały skupić się na każdym kolejnym elemencie rozliczenia. I domagają się one urealnienia cen, bo ostatecznie za rozliczenie płaci, odpowiada Jan Kowalski, rodzina. My musimy chronić polskie rodziny. Proste. Kropka. Będziemy zawsze chronić polskie rodziny przed tymi, którzy narażają je na niebezpieczeństwo.

    ˝Mój prąd˝. Prawie 2 mld, 1850 mln. Poprawiamy na wielu poziomach. Bardzo cieszy (Dzwonek) liczba magazynów.

    Tych pytań jest jeszcze bardzo wiele. Czas nam się kończy. O Siarzewie jeszcze tylko powiem. A, i o drugiej elektrowni jądrowej.

    Panie marszałku, odpowiem na ostatnie dwa pytania.

    Elektrownia jądrowa. Konin to mój okręg, faktycznie. Tyle kłamstw pada na ten temat. To jest kolejna papierowa inwestycja, którą my może zamienimy. Konin razem z Bełchatowem są w fazie rywalizowania na zaawansowanym etapie badań geologicznych, które zadecydują, czy tam faktycznie może powstać elektrownia atomowa. Zobaczymy, gdzie ta druga lokalizacja wypadnie. Zostały w tym wyścigu Konin i Bełchatów.

    Natomiast, jeżeli chodzi o elektrownie wodne, Siarzewo, to szanowni państwo, mamy rekordowo niskie poziomy wody w polskich rzekach. Nie wiem, jak wy chcecie stawiać elektrownię na rzekach. Niestety czasami się nie da. Nie będziemy robić projektów ? la Ostrołęka, które potem będą przepalały 2 mld, nie będą działać i będą rozbierane. Nie ma zgody na takie inwestycje. (Oklaski) To niestety była inwestycja narażona na kompletne niepowodzenie, a jeszcze do tego oczywiście ingerująca w środowisko. A więc elektrownie wodne - tak, ale tam, gdzie przy zmieniających się warunkach klimatycznych, obniżonym poziomie wody to może się utrzymać w przyszłości i efektywnie pracować.

    Padło pytanie o Połaniec. Połańca nie wygaszamy.

    Ktoś też pytał o ˝NaszEauto˝. 2200 wniosków po 2 miesiącach. Program cieszy się dużym powodzeniem i bardzo dobrze, bo to jest program, który zastąpił szkodliwy podatek powszechny od aut spalinowych, który PiS chciał do polskiego prawa wprowadzić. Nie ma na to naszej zgody.

    Jak wspieramy ciepłownictwo? Tak, w ciepłownictwie brakuje cash flowu, czyli pieniędzy na inwestycje, dodatnich przepływów inwestycyjnych. Dlatego wynegocjowaliśmy z Komisją Europejską, jeszcze raz to powiem, właśnie dla ciepłownictwa 30% bezpłatnej puli ETS-ów, które, jak wierzę, ciepłownictwo dobrze wykorzysta właśnie na projekty inwestycyjne i na konkretną fazę ich realizacji.

    Tyle. Na resztę pytań, na które nie udało mi się w tym czasie odpowiedzieć, postaramy się odpowiedzieć paniom posłankom i panom posłom na piśmie. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia