10. kadencja, 32. posiedzenie, 2. dzień (03-04-2025)
13. punkt porządku dziennego:
Informacja dla Sejmu i Senatu RP o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie lipiec-grudzień 2024 r. (przewodnictwo Węgier w Radzie Unii Europejskiej) wraz z komisyjnym projektem uchwały (druki nr 1085 i 1124).
Poseł Piotr Kowal (tekst niewygłoszony):
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w sprawie Informacji dla Sejmu i Senatu RP o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie lipiec-grudzień 2024 r. (przewodnictwo Węgier w Radzie Unii Europejskiej) wraz z komisyjnym projektem uchwały, druki nr 1085 i 1124.
W tym czasie Rada Ministrów RP przyjęła 20 projektów ustaw, które mają na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. Główne działania realizowane przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej w okresie prezydencji węgierskiej w Radzie UE to przede wszystkim aktywne uczestnictwo w dyskusji na temat deklaracji budapeszteńskiej, której przyjęcie jest jednym z niewielu pozytywnych aspektów, biorąc pod uwagę czas węgierskiego przewodnictwa w RUE.
Według nas deklaracja ta jest niezwykle istotna, ponieważ traktuje o zwiększeniu konkurencyjności UE, wskazując na konieczność zwiększania gotowości obronnej, wzmocnienia europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego i zwiększenie jego produkcji, co Polska stale podkreślała i co było naszym priorytetem. Zgodnie z polskimi postulatami deklaracja uwzględnia także wezwanie do przygotowania strategii na rzecz pogłębienia jednolitego rynku europejskiego, w szczególności likwidacji barier w transgranicznym przepływie usług, konieczność wspierania rozwoju regionów o niższym potencjale rozwojowym oraz wyrównywania szans pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi.
Ponadto, co naszym zdaniem jest ważne podkreślenia, Polska postulowała o konieczność pogodzenia działań na rzecz dekarbonizacji z dbałością o konkurencyjność. W tym kontekście nasz kraj podkreślał zasadę neutralności technologicznej, wagę rozwoju tradycyjnych gałęzi przemysłu i znaczenie bezpieczeństwa dostaw czystej i przystępnej cenowo energii w całej UE. Polska zabiegała o wprowadzenie unijnego systemu zachęt i wsparcia finansowego, który zwiększyłby dostępność cenową pojazdów bezemisyjnych oraz przyspieszył rozwój infrastruktury dla tych pojazdów, zwracając uwagę na konieczność ograniczenia ryzyka napływu tańszych pojazdów spalinowych z krajów zachodnich do wschodnich regionów UE.
Dostrzegając coraz większą ekspansję chińskiej motoryzacji, Polska słusznie włączyła się w prace nad wspólnym non-paperem dotyczącym odnowionej europejskiej polityki motoryzacyjnej, który zakładał stworzenie kompleksowej i długoterminowej strategii dla przemysłu motoryzacyjnego w porozumieniu z sektorem motoryzacyjnym i państwami członkowskimi. Polska poparła tę propozycję, podkreślając znaczenie przemysłu motoryzacyjnego w Europie i wyzwań, jakie przed nim stoją, oraz wskazała na potrzebę równowagi między konkurencyjnością a ambicjami klimatycznymi.
Słusznie popieraliśmy konieczność wzmocnienia powiązań polityki handlowej UE z polityką przemysłową, redukcji cen energii, szczególnej koncentracji na wzmocnieniu sektorów energochłonnych przy respektowaniu zasad neutralności technologicznej. Dzięki tej dyskusji prezydencja węgierska przygotowała projekt w sprawie przyszłości konkurencyjności Unii Europejskiej. Z inicjatywy Polski wzmocniono także zapisy w zakresie szczególnego znaczenia sektora usług, usunięcia barier na jednolitym rynku europejskim oraz spójności społeczno-terytorialnej.
Prezentowaliśmy zrównoważone podejście do transformacji energetycznej i klimatycznej, łączące cele środowiskowe z konkurencyjnością gospodarki i dobrobytem obywateli. Znaczenie cen energii jest kluczowym czynnikiem wpływającym na konkurencyjność europejskiej gospodarki.
Nasz kraj odegrał również aktywną rolę w dyskusji na temat przyszłości rynku telekomunikacyjnego, skutecznie podkreślając znaczenie infrastruktury telekomunikacyjnej wysokiej jakości oraz systemu jej zarządzania jako fundamentów rozwoju jednolitego rynku cyfrowego UE. Zwróciliśmy słusznie uwagę na konieczność dostosowania ram prawnych do nowych modeli biznesowych w sektorze telekomunikacyjnym, a także na ochronę praw użytkowników, w szczególności poprzez zapewnienie prywatności w komunikacji elektronicznej, co jest dziś istotnym problemem.
Słusznym działaniem na arenie UE było stałe zabieganie o utrzymanie silnego i jednoznacznego wsparcia politycznego i wojskowego dla Ukrainy. Polska aktywnie wspierała działania na rzecz wzmacniania bezpieczeństwa. Angażowaliśmy się w dyskusje Rady Europejskiej na temat kontynuacji pomocy wojskowej dla Ukrainy z Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju. Polska uczestniczyła w pracach dotyczących rozwoju unijnych zdolności obronnych i europejskiej bazy przemysłowo-technologicznej sektora obronnego. Podkreślaliśmy potrzebę wypracowania rozwiązań uwzględniających specyfikę przemysłu obronnego w poszczególnych państwach oraz nakierowanych na zwiększenie produkcji obronnej. Zwracamy także uwagę na fakt, że Polska uczestniczyła w pracach dotyczących wzmacniania odporności i przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym. W czasie prezydencji węgierskiej trwały bowiem prace związane z uruchomionym z inicjatywy m.in. Polski mechanizmem odpowiedzi na zagrożenia hybrydowe. Uzgodniono opcje działań koncentrujących się na usprawnieniu wymiany informacji o incydentach i zwiększaniu świadomości sytuacyjnej, jak też wzmocnieniu komunikacji strategicznej. Dzięki zaangażowaniu Polski sfinalizowano prace nad operacjonalizacją unijnych zespołów szybkiego reagowania na zagrożenia hybrydowe.
Istotna z naszego punktu widzenia była także spójna polityka rozszerzenia. Prezydencja węgierska w polityce rozszerzenia koncentrowała się głównie na obszarze Bałkanów Zachodnich, zaś Polska aktywnie postulowała utrzymanie wysokiej dynamiki procesów akcesyjnych również wobec Ukrainy i Mołdawii, a także wspierała postępy w negocjacjach akcesyjnych z Albanią.
Niewątpliwie bardzo ważne w kontekście geopolitycznym jest powstrzymywanie nielegalnej migracji. Udało nam się wpłynąć na postrzeganie migracji jako problemu dla bezpieczeństwa i stabilności całej Unii Europejskiej. W efekcie tego powstał komunikat w sprawie przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym wynikającym z wykorzystywania migracji jako broni i wzmacniania bezpieczeństwa na zewnętrznych granicach UE. Potwierdzono, zgodnie z postulatami Polski, że państwa członkowskie mają możliwość - zgodnie z unijnym dorobkiem prawnym, zasadami proporcjonalności i konieczności - odstępowania od niektórych norm prawnych dotyczących prawa migracyjnego i azylowego w celu ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego. Dodatkowo państwa członkowskie podjęły jednomyślną decyzję w zakresie pełnoprawnego członkostwa Bułgarii i Rumunii w strefie Schengen, której skutkiem było zniesienie kontroli na ich lądowych granicach wewnętrznych.
Bardzo ważną kwestią w naszej ocenie było także kształtowanie przyszłości polityki spójności. Polska odegrała istotną rolę w pracach nad projektem legislacyjnym RESTORE zaproponowanym przez Komisję Europejską jako odpowiedź na klęski żywiołowe, które dotknęły Europę Środkowo-Wschodnią i Południową w 2024 r. Polska od początku negocjacji wspierała szybkie wdrożenie tych zmian, uznając je za fundamentalne dla skutecznej odbudowy zniszczonych terenów oraz zwiększenia ich odporności na możliwe klęski żywiołowe w przyszłości.
W ramach deklaracji w sprawie budowania silnych i odpornych regionów Polska wraz z krajami bałtyckimi podkreśliła konieczność udzielenia wsparcia dla regionów przygranicznych, które w największym stopniu odczuły negatywne konsekwencje rosyjskiej agresji na Ukrainę. Z kolei poprzez wsparcie non-paper na temat terytorialnego projektowania i wdrażania programów funduszy strukturalnych Polska zaznaczyła, że polityka spójności opiera się na podejściu ukierunkowanym terytorialnie, wspólnym zarządzaniu i zasadzie partnerstwa.
Klub Lewicy zwraca też uwagę na kwestie polityki rolnej UE. Polska brała udział w pracach nad przygotowanym przez prezydencję węgierską projektem konkluzji Rady w sprawie wspólnej polityki rolnej (WPR) po 2027 r. ukierunkowanej na rolników. Celem było wypracowanie wspólnego stanowiska w zakresie kluczowych wyzwań w rolnictwie i na obszarach wiejskich. W trakcie dyskusji Polska dążyła do ukazania znaczenia rolnictwa jako kluczowego dla zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego. Wskazywała potrzebę uwzględnienia w konkluzjach kwestii odpowiedniego budżetu, aby sprostać wyzwaniom związanym z odpornością i konkurencyjnością gospodarstw rolnych oraz przejściem w kierunku bardziej zrównoważonej produkcji żywności. Ponadto Polska wskazywała na potrzebę uwzględnienia kwestii dotyczących przygotowania sektora rolno-żywnościowego do rozszerzenia UE. Polska przyłączyła się także do oświadczenia w sprawie konieczności pilnego wyrównania płatności bezpośrednich w UE. Dzięki zaangażowaniu Polski na posiedzeniu Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa osiągnięto kompromis i przyjęto konkluzje, które będą stanowić podstawę dla przyszłych prac Komisji Europejskiej nad pakietem legislacyjnym dla WPR po 2027 r.
Ostatnim z punktów, na które klub Lewicy szczególnie chciałby zwrócić uwagę, jest sprostanie wyzwaniom demograficznym. Wskazujemy na konieczność wsparcia rodziców na różnych etapach życia rodzinnego w celu realizacji ich aspiracji rodzinnych, tak jak staramy się to robić w Polsce poprzez zasiłki na rzecz dzieci oraz ułatwienia związane z łączeniem pracy zawodowej i życia rodzinnego, przez elastyczne formy pracy, pracę zdalną, pracę w zmniejszonym wymiarze czy program ˝Aktywni rodzice w pracy˝. Dziękuję.
Przebieg posiedzenia