10. kadencja, 32. posiedzenie, 2. dzień (03-04-2025)

15. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu o rządowym projekcie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (druki nr 1132 i 1154).

Poseł Norbert Jakub Kaczmarczyk:

    Bardzo dziękuję.

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Prawa i Sprawiedliwości w sprawie projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

    Na wstępie mojego wystąpienia chciałbym złożyć wniosek o odrzucenie tego projektu ustawy.

    A teraz chciałbym uzasadnić nasze stanowisko. Jeśli chodzi o samą ustawę, to nad nią trzeba pracować, natomiast po raz kolejny będziemy czekać na projekt, na założenia. Teraz ten czas wydłuża się do 2027 r., do 1 stycznia. Sama ustawa nie traktuje o ochronie zabytków i dziedzictwa narodowego, nie traktuje o wsparciu polskiej historii, polskich eksploratorów, o budowaniu aplikacji, która pozwalałaby skutecznie poszukiwać polskich skarbów i jednocześnie chronić dziedzictwo narodowe, by nie trafiało w ręce szarlatanów, oszustów. Nie o tym traktuje ta dzisiejsza ustawa. Dzisiejsza ustawa po prostu daje czas. Daje czas ministerstwu na przygotowanie dobrej ustawy.

    Nasze stanowisko, Prawa i Sprawiedliwości, jest niejako takim głosem i wołaniem o to, by jednak ministerstwo wzięło się do pracy wcześniej. Problem nie polega na tym, że ministerstwo potrzebuje dużo więcej czasu. Problem polega na tym, że założenia tej ustawy i oceny skutków regulacji są błędne. Mówi się tutaj o kosztach, które wynoszą prawie 15 mld zł. Zacytuję: w skrajnym wariancie obliczeń może to być nawet 14 700 mln zł w pierwszym roku obowiązywania nowych przepisów, co absolutnie wykroczyłoby poza możliwości finansowania tego zadania ze środków przeznaczonych w budżecie państwa na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego. I tu zaczyna się problem. Uważam, że dlatego ministerstwo chce wydłużenia vacatio legis, bo w budżecie nie ma pieniędzy. Przecież minister finansów nie pozwoli na tego typu projekt w sytuacji, gdy szuka oszczędności.

    Wychodzimy tutaj naprzeciw ministerstwu. Pani minister, trzeba ustawą zająć się wcześniej i obliczyć, jakie będą skutki, jakie będą oceny skutków tej regulacji. Okazuje się, że eksperci, eksploratorzy, osoby zainteresowane tym projektem ustawy wykazują, że to wyliczenie jest fikcyjne, że nie ma takich źródeł danych i zsumowano wszystko bez uwzględnienia realnej wartości. Tak naprawdę pomnożono liczbę eksploratorów przez liczbę znajdowanych skarbów ziemi, mówiąc kolokwialnie, mówiąc wprost, i to nie w ciągu jednego roku, a kilku lat. Aby pokazać, że rzeczywiście tak jest i że pomnożono każde takie znalezisko przez tak naprawdę jedną kwotę, wystarczy wskazać, że np. szeląg Jana Kazimierza, którego wartość rynkowa to 0 zł, przez Departament Ochrony Zabytków wyceniony jest na prawie 12 tys. zł. Denar warneńczyk: wartość rynkowa 50 zł, wycena Departamentu Ochrony Zabytków - też 12 tys. zł. Zawieszka z czarnym kamieniem: wartość rynkowa nieznana, wycena Departamentu Ochrony Zabytków - 12 tys. zł, itd., itd. Tych przykładów jest tutaj kilkanaście, kilkadziesiąt. Mamy grosz Stanisława Augusta: wartość rynkowa to 5 zł, wycena Departamentu Ochrony Zabytków - 11 680 zł.

    Chcielibyśmy zaapelować do ministerstwa, by nie zasłaniać się tą kwotą prawie 15 mld zł, a zająć się ustawą wcześniej, bo jest taka możliwość. Trzeba tylko zmienić podejście do szacowania tych wypłat, bo tak naprawdę są to wypłaty fikcyjne, które sprawiają, że Ministerstwo Finansów z dużą dozą (Dzwonek) niepewności co do spięcia budżetu podchodzi do tej ustawy. Tak że, pani minister, do pracy. My jako Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość chętnie weźmiemy udział w budowaniu tego projektu ustawy.

    (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska)

    Wicemarszałek Monika Wielichowska:

    Dziękuję bardzo, panie pośle.

    Poseł Norbert Jakub Kaczmarczyk:

    Proszę o zweryfikowanie i przyjęcie dobrych wyliczeń co do kosztów tej ustawy. Bardzo dziękuję. (Oklaski)


Przebieg posiedzenia