10. kadencja, 32. posiedzenie, 2. dzień (03-04-2025)
16. punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1130).
Poseł Andrzej Grzyb:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Ministrowie! Pierwsza uwaga: 5 minut na skomentowanie projektu ustawy, który jest zapisany na 100 stronach, a w sumie łącznie z uzasadnieniem to jest 1567 stron. Wydaje mi się, że Prezydium Sejmu w tej sprawie popełniło jakiś istotny błąd.
Wicemarszałek Monika Wielichowska:
Panie pośle, prace w komisji będą trwały, więc będziecie mieć państwo naprawdę dużo czasu. Mówiła o tym pani minister.
Poseł Andrzej Grzyb:
Pani redaktor, przepraszam, pani marszałek...
(Głos z sali: Ha, ha, ha!)
...rozumiem, że jest to uprawniona uwaga. Tym bardziej że to nie jest tylko kwestia wiatraków. Przecież zmian dokonuje się, jeżeli dobrze policzyłem, w dziewięciu ustawach.
Ale do rzeczy. Według Global Wind Energy łączna moc siłowni wiatrowych w świecie w 2023 r. wyniosła 1021 GW. W energetyce wiatrowej na lądzie to jest 946 GW. Jest również ogromny spadek kosztów, bo on od 2010 r. wyniósł prawie 80%, jeżeli chodzi o koszt produkcji czy wytworzenia tych elektrowni. W 2015 r. udział OZE w Polsce w całkowitej generacji energii elektrycznej, jeżeli chodzi o przekroczenie 30% danego dnia, to tylko 25 godzin. W chwili obecnej te 30% wytwarzania energii z OZE w ciągu całego roku to jest ponad 3300 godzin, a powyżej 20% to już ponad 6 tys. godzin. To pokazuje więc, jak zmieniają się również technologiczne możliwości. W 2024 r. wyprodukowaliśmy 15 TWh energii z fotowoltaiki, to jest 9% zapotrzebowania, oraz 24 TWh z elektrowni wiatrowych, to jest prawie 15% zapotrzebowania. Przybyło w 2024 r. 4,1 GW, jeżeli chodzi o fotowoltaikę, oraz 0,5 GW, jeżeli chodzi o źródła wiatrowe.
Takiego optymizmu nie mamy, jeżeli chodzi o produkcję energii z biogazu i biometanu. Bo mamy tylko 442 biogazownie. 30 instalacji pojawiło się w roku ubiegłym. Jeżeli chodzi o biogaz rolniczy, to mamy tylko 174 instalacje, a potencjał jest szacowany na co najmniej 13-14 mld m3. Przeliczając na biometan, to jest ok. 7-8 mld m3. My produkujemy rocznie czy wydobywamy z podziemi ok. 4 mld m3 gazu naturalnego, gazu kopalnego.
Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw liberalizowała odległość lokalizacji elektrowni wiatrowych z 10H do 700 m. Taka była decyzja Wysokiej Izby wtedy. Ale tak naprawdę rząd pana premiera Morawieckiego proponował, by było to 500 m. Czyli my wracamy de facto tym projektem ustawy do pierwotnego projektu poprzedniego rządu. I ustalamy odległość 500 m od budynku mieszkalnego lub budynku o funkcji mieszanej do elektrowni wiatrowej, co znacznie, prawie dwukrotnie, zwiększa też ilość potencjalnych instalacji, ale jeszcze w tej materii dajemy społeczną odpowiedzialność przy planowaniu, jeżeli chodzi o plany miejscowe i ewentualną konsultację z mieszkańcami. Z tej lokalizacji wyłączone są oczywiście strefy kontrolowane, jeżeli chodzi o lotniska wojskowe, pasy podejścia. Chodzi również o 1500 m od obszarów Natura 2000 czy też wysokość 1H od dróg istniejących. Przy tym tutaj ważne zaznaczenie - i tu dziękuję resortowi, że to uwzględnił - że w przypadku istniejących instalacji wiatrowych, mówię o elektrowniach wiatrowych, od dróg, projektowanych dróg, które będą w nieco mniejszej odległości, istnieje możliwość akceptacji tej mniejszej odległości, żeby nie rujnować akurat istniejących instalacji.
Istotnym novum jest wprowadzenie regulacji dotyczących wsparcia dla biometanu w instalacjach powyżej 1 MW, przez wprowadzenie aukcji dla tych instalacji. Projekt wprowadza również do definicji OZE instalacje magazynowania nie tylko prądu, ale również ciepła i chłodu. W tej chwili częstokroć potrzebujemy więcej chłodu niż nawet ciepła. Ustawa usuwa również wątpliwości dotyczące funkcjonowania spółdzielni energetycznych w zakresie trybu postępowania spółdzielni energetycznych w odniesieniu do zawieranych umów ze sprzedawcą oraz rejestracji w KOWR. (Dzwonek)
Chciałbym jeszcze, jeżeli pani marszałek pozwoli, zwrócić uwagę na jedną rzecz, która jest niezmiernie istotna. Ona dotyczy akurat kwestii dotyczących biogazu. Bo wydaje się, że nie osiągniemy tutaj istotnego postępu, jeżeli nie tylko nie zmienimy regulacji, ale również jeżeli nie zwiększymy, nie zmienimy wysokości dofinansowania, w szczególności jeżeli chodzi o biogazownie rolnicze.
Wicemarszałek Monika Wielichowska:
Proszę kończyć, panie pośle.
Poseł Andrzej Grzyb:
3 mld to jest naprawdę niewiele na finansowanie tego segmentu. A musimy wiedzieć, że Polska eksportuje produkty rolno-spożywcze za ponad 52 mld euro w ostatnich latach.
Wicemarszałek Monika Wielichowska:
Dziękuję bardzo, panie pośle.
Poseł Andrzej Grzyb:
Tylko skończę, pani marszałek.
Za 52 mld euro eksportuje produkty rolno-spożywcze. Jeżeli nie obniżymy śladu węglowego, to w przyszłości nie będziemy mogli uzyskiwać tych dochodów z eksportu, ponieważ ślad węglowy wykluczy nasze produkty z eksportu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia