10. kadencja, 33. posiedzenie, 2. dzień (24-04-2025)
5. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (druki nr 1112 i 1180).
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Tomasz Lewandowski:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W pierwszej kolejności w imieniu ministra rozwoju i technologii Krzysztofa Paszyka chciałbym serdecznie podziękować i za tę dyskusję, i za samą inicjatywę rozwiązań ustawowych. Jak już wielokrotnie moi przedmówcy wskazywali, ta ustawa nie ma ambicji czy wnioskodawcy nie mają ambicji rozwiązywania wszelkich problemów mieszkaniowych, które są podnoszone w dyskusji publicznej. Jedynie chodzi o pewien wycinek, mianowicie chcemy odpowiedzieć na problem asymetrii w dostępie do informacji. Asymetrii, która niewątpliwie w teorii ekonomii jest wskazywana jako jedna z zawodności rynku. Jeżeli taka zawodność jest odnajdowana czy stwierdzana, niewątpliwie jest uzasadniona inicjatywa i interwencja publiczna. Projekt ustawy reguluje tylko skrawek czy odpowiada na problem w części, jeśli chodzi o problem dostępu do informacji, mianowicie dostępu do informacji o cenach ofertowych. Pełną realizacją tego postulatu jest niewątpliwie wdrożenie portalu danych o obrocie mieszkań, Portalu DOM, który będzie zawierał kompleksową, wiarygodną informację na temat cen transakcyjnych i to na rynku pierwotnym, i na rynku wtórnym. Wyszukiwarka, która będzie dostępna bezpłatnie w przeglądarce internetowej, pozwoli nam wyszukać w danym obrębie przez nas zadanym, ulic, dzielnicy, transakcje i na rynku pierwotnym, i na rynku wtórnym. Będzie można filtrować to po ulicach, będzie można filtrować to po wielkości mieszkania, liczbie pokoi, kondygnacji, na której dane mieszkanie jest zlokalizowane. Więc niewątpliwie dla kupujących będzie to bardzo dobre narzędzie pozyskania informacji na temat tego, jak te ceny transakcyjne wyglądały. I wskaże to nie tylko ceny transakcyjne na rynku pierwotnym, ale także na rynku wtórnym.
I tu przechodząc do odpowiedzi na pytania dotyczące Portalu Dom, spieszę z informacją, że projekt ustawy jest już pozytywnie zaopiniowany przez komitet cyfryzacji Rady Ministrów. Będzie ten projekt kierowany w tej do Stałego Komitetu Rady Ministrów i jestem przekonany, że jeszcze w III kwartale trafi pod obrady Wysokiej Izby. Będziemy mogli o wszystkich jego funkcjonalnościach wtedy porozmawiać.
Dane, które są zasysane do Portalu Dom, które będą zasysane do Portalu Dom, będą pochodziły z wiarygodnych źródeł, tak jak powiedziałem, z KAS-u, ale także bezpośrednio od deweloperów. Zwracam uwagę na to, że KAS ma informacje na temat aktów notarialnych związanych z przeniesieniem własności nieruchomości. Jeżeli przeniesienie własności nieruchomości jest kolejną czynnością wykonania umowy deweloperskiej, to często między zawarciem tej umowy deweloperskiej a czynnością przeniesienia mija 2-3 lata, co znacząco też wpływa na ocenę tego, jaka to była cena.
W trakcie dyskusji na posiedzeniu Komisji Infrastruktury pojawiły się wątpliwości dotyczące poprawki zgłoszonej przez pana posła Uścińskiego, poprawki zgłoszonej ad hoc, wcześniej niesygnalizowanej, która dotyczyła możliwości dostępu czy upublicznienia bezpłatnego danych z rejestru cen nieruchomości. Wtedy w odpowiedzi na tak ad hoc zgłoszoną poprawkę zgłosiliśmy w imieniu ministerstwa rozwoju zastrzeżenie, że może to naruszać ustawę o ochronie danych osobowych. W istocie podnosząc tę wątpliwość, kierowałem się dyskusją nad Portalem DOM i uwagami zgłaszanymi do tej ustawy, głównie ministra cyfryzacji i prezesa UODO.
Czego dotyczyła ta wątpliwość? Myślę, że jestem winien to wyjaśnienie. Otóż, szanowni państwo, w przypadku rejestru cen nieruchomości jest tak, że jeżeli mamy wiedzę na temat tego, że nasz sąsiad, którego znamy z imienia i nazwiska, sprzedaje mieszkanie, to - już dzisiaj niestety to funkcjonuje - odpłatnie możemy uzyskać informację na temat tego, za ile sprzedał mieszkanie. Czy informacja na temat tego, jaką gotówką dysponuje czy za ile sprzedał mieszkanie konkretnie jest daną osobową? Czy jest to element podlegający ochronie art. 47 konstytucji? Ten artykuł mówi o ochronie życia prywatnego. Tego typu wątpliwości były podnoszone w trakcie dyskusji nad ustawą o Portalu DOM. Tego typu wątpliwości, o których zresztą, jak myślę, także pan poseł Uściński wie, były podnoszone w poprzedniej kadencji, kiedy pełnił funkcję, którą ja pełnię, także przez departament prawny Ministerstwa Rozwoju i Technologii. W związku z taką rzetelnością prawną i urzędem, który mam zaszczyt pełnić, byłem zobowiązany o tym poinformować, nie rozstrzygając, która z wartości jest ważniejsza, czy ochrona życia prywatnego, czy druga bardzo ważna wartość - dostęp do informacji, które niwelują asymetrię w dostępie do informacji właśnie o transakcji. Od tej poprawki odstąpiono. Jeżeli w przyszłości tego typu dyskusja będzie się pojawiała, z przyjemnością do tego podejdziemy i się jako ministerstwo ustosunkujemy.
Co do Portalu DOM spieszę poinformować, że tego typu zagrożenia nie ma, ponieważ w drodze ustaleń międzyresortowych przyjęliśmy rozwiązania, które uniemożliwiają identyfikację indywidualnej transakcji. Jeżeli będziemy filtrowali dany teren, na którym mieliśmy do czynienia z transakcjami sprzedaży nieruchomości, będzie potrzeba wskazania takiego obrębu, który pozwoli objąć co najmniej sześć transakcji. A więc uniemożliwi to w praktyce indywidualizację jednej transakcji i pozyskanie informacji, za ile dana nieruchomość została sprzedana.
Niejako na marginesie wskażę, że problemem jest to, że przepisy o ochronie danych osobowych bardzo skutecznie są podnoszone i czyni się zarzut potencjalnego naruszenia ustawy o ochronie danych osobowych do wszystkich nowych rozwiązań legislacyjnych, natomiast te przepisy, które już wcześniej były wprowadzone, jeszcze przed wdrożeniem ustawy o ochronie danych osobowych, nie są podnoszone. Ale to jest, jak myślę, temat na osobną dyskusję.
Tak jak wspomniałem na początku, wnioskodawcy nie chcą, jak rozumiem, tą ustawą rozwiązać wszystkich problemów mieszkaniowych. Rząd pracuje nad wieloma rozwiązaniami. Trafił albo za chwilę trafi do Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa i niektórych innych ustaw. To bardzo rozbudowany akt, kilkadziesiąt stron przepisów, które zwiększają skokowo nakłady na budownictwo społeczne, komunalne, wprowadzają nowe mechanizmy i nowe limity wydatków dla tego budownictwa, dla instrumentów zwrotnych ze społecznego budownictwa czynszowego. Wprowadzają one rozwiązania, które ułatwiają wprowadzenie społecznych agencji najmów. To jest naprawdę rozbudowany program, który w obszarze komunalnym, społecznym jest takim game changerem, który z całą pewnością sytuację na rynku mieszkań społecznych zmieni i da rządowi nowe narzędzia w tym zakresie, aby tę politykę rozwiązywać.
Mamy tzw. małą zmianę ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, która poprawia funkcjonowanie tych spółdzielni w zakresie odbywania walnych zgromadzeń, w zakresie przejrzystości funkcjonowania spółdzielni. Ona jest już po konsultacjach międzyresortowych i czekamy na skierowanie tej ustawy do zatwierdzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów. Też jestem przekonany, że w III kwartale trafi pod obrady Wysokiej Izby.
O Portalu DOM już wspomniałem. Jeszcze w II kwartale, jak myślę w czerwcu, skierujemy wniosek o wpis do wykazu prac rządu ustawy o zmianie ustawy o własności lokali. To ustawa, która poza ustawą o własności lokali będzie także regulowała kwestie gruntów spółdzielni mieszkaniowych. Pewnie głównie to jest problem spółdzielni warszawskich i gruntów o nieuregulowanym statusie prawnym, wielokrotnie problem podnoszony i nierozwiązany do tej pory także przez naszych poprzedników.
Mamy na biegu - przepraszam za kolokwializm - projekty ustaw. Też przygotujemy wniosek o wpis. Chodzi o projekty ustaw w zakresie zmian w programie społecznego budownictwa czynszowego, a więc finansowania zwrotnego, ale także w programie budownictwa społecznego i komunalnego. II kwartał i III kwartał to będzie ten czas, w którym w Wysokiej Izbie będziemy wielokrotnie dyskutowali na temat mieszkalnictwa.
Przepraszam, nie wspomniałem o bardzo ważnym dla ministra Krzysztofa Paszyka projekcie ˝Pierwsze klucze˝, o którym także będziemy rozmawiali, a który uzyskał wpis do wykazu prac rządu i który został skierowany w tej chwili do konsultacji międzyresortowych, niezależnie od indywidualnych opinii klubowych. Będzie to projekt, który też będzie przedmiotem dyskusji, analiz Wysokiej Izby.
Padło pytanie o skalę nieprawidłowości przy zawieraniu, a raczej realizacji umów deweloperskich. Te kwestie w tej chwili są regulowane i prowadzone przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, który prowadzi Deweloperski Fundusz Gwarancyjny. W przypadku niewywiązania się przez dewelopera z zobowiązań zawartych w umowie klient może odstąpić od umowy i zwrócić się o ochronę do Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego. Nie jest to wielka skala, jeśli chodzi o te przypadki. W zeszłym roku było ich kilka. Oczywiście jeżeli będzie taka potrzeba, szczegółowe dane przekażemy pisemnie.
To chyba wszystkie pytania. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia