10. kadencja, 34. posiedzenie, 1. dzień (07-05-2025)

3. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy (druki nr 934 i 1153).

Poseł Barbara Dolniak:

    Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Przedmiotowy projekt dotyczy bardzo istotnych społecznych kwestii. To istotny krok na drodze do równości obywateli. Dotyczy bowiem godności, równości i uczciwości na rynku pracy.

    Koalicja Obywatelska tym projektem mówi jedno: pracownik ma prawo wiedzieć, na jakich warunkach podejmuje zatrudnienie. Nie wdrażamy na tym etapie unijnej dyrektywy, bo jej implementacja należy do rządu. Zmieniamy Kodeks pracy w zakresie likwidacji luki płacowej. Chcemy w ten sposób już teraz zabezpieczyć interesy pracowników, szczególnie tych, którzy najbardziej narażeni są na nierówne traktowanie: ludzi młodych, kobiety.

    Dlaczego to tak ważne? Bo brak jawności to nie tylko niewygoda. To źródło systemowej nierówności.Młodzi pracownicy wchodzący na rynek pracy mają niewiele wiarygodnych źródeł, z których mogą czerpać informacje o wynagrodzeniach, a brak doświadczenia nie pozwala im na rzetelną ocenę, czy proponowana kwota na danym stanowisku jest właściwa. Natomiast kobiety, mimo kwalifikacji, doświadczenia i kompetencji, nadal często zarabiają mniej tylko dlatego, że są kobietami.

    W 2024 r. luka płacowa między kobietami a mężczyznami wynosiła w Polsce 7,8% i to praktycznie we wszystkich grupach zawodowych. W tym samym czasie luka płacowa np. w Belgii wynosiła 0,7%, we Włoszech 2,2%, a w Rumunii 3,8%. 7,8% to skala krajowa. Inaczej sytuacja kształtowała się w poszczególnych województwach. Największa luka w 2024 r. była w województwie dolnośląskim, bo aż 18%, oraz w województwie śląskim 14%. Co ciekawe, największa dysproporcja okazała się nie w budownictwie, ale w działalności finansowej i ubezpieczeniowej, gdzie wynosiła aż 32%. Taka sytuacja, proszę państwa, oznacza, że Polka traci realne pieniądze, dlatego że system milczy o stawkach. Skutki luki płacowej to nie tylko teraźniejszość dla kobiet, ale także wpływ na ich sytuację ekonomiczną w przyszłości, na emeryturę.

    Podczas prac w podkomisji, której przewodziła pani poseł Karolina Pawliczak, oraz prac w komisji, której przewodniczę, wysłuchaliśmy ekspertów, związkowców, pracodawców, pracowników i rządu. Przeprowadziliśmy szeroką debatę i wypracowaliśmy rozwiązanie, które jest rozsądne i możliwe do wdrożenia. To nieprawda, co powiedziała pani poseł Bartuś, że nie było dyskusji, nie było debaty. Posiedzenia podkomisji i komisji były przykładem, jak należy pracować. Nie zmieniamy też często projektów kodeksowych. To państwo zajmujecie w tym zakresie pierwszoplanową pozycję i często składaliście projekty poselskie, w związku z tym te uwagi są niestosowne.

    Informację o wynagrodzeniu pracodawca będzie miał obowiązek przedstawienia w ogłoszeniu o naborze na stanowisko, przed rozmową kwalifikacyjną, jeżeli pracodawca nie ogłosił naboru na stanowisko, w innym przypadku przed nawiązaniem stosunku pracy, jeżeli pracodawca nie przekazał informacji o wynagrodzeniu w ogłoszeniu ani przed rozmową kwalifikacyjną. Tę treść w ostatecznej wersji proponujemy w dzisiaj składanej poprawce. Europa Zachodnia dawno to zrobiła. Nasi sąsiedzi, Litwa, Słowacja, też nie czekali. Więc pytamy: Czy polscy pracownicy zasługują na mniej? Nie. Polscy pracownicy zasługują na rynek pracy, który jest uczciwy, przewidywalny i nowoczesny.

    Wprowadzenie jawności wynagrodzeń może przynieść liczne korzyści. Po pierwsze, zlikwiduje lukę płacową. Po drugie, poprawi efektywność rekrutacji. Po trzecie, wpłynie na większe poczucie sprawiedliwości w miejscu pracy. Wreszcie po czwarte, przyczyni się do budowania zaufania w zespole. Badania wykazują, że zmniejszenie luki w wynagrodzeniach między kobietami a mężczyznami o 1 punkt procentowy spowodowałoby wzrost produktu krajowego brutto o (Dzwonek) 0,1%.

    To ważny projekt, w związku z tym wnosimy o jego przyjęcie. Jest już od dawna zgłaszany, ale w poprzednich kadencjach PiS skutecznie go blokował. Teraz mamy szansę na jego przegłosowanie i likwidację luki płacowej. Mam więc prośbę, by Wysoka Izba przyjęła poprawkę, a następnie cały projekt ustawy.

    I jeszcze jeden apel, tym razem do pana prezydenta. Panie prezydencie, jeżeli otrzyma pan na biurko uchwalony projekt ustawy, proszę nie czekać 30 dni. To ważny interes społeczny przemawia za tym, by ten projekt ustawy podpisać jak najszybciej. Dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia