10. kadencja, 34. posiedzenie, 1. dzień (07-05-2025)

5. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1172 i 1195).

Poseł Maja Ewa Nowak:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Od 2011 r. wysokość zasiłku pogrzebowego wynosi 4 tys. zł i pozostaje bez zmian aż do dziś. Dzieje się tak mimo faktu, że w tym samym czasie koszty pochówku wzrosły dwukrotnie, a w niektórych częściach Polski nawet cztero- czy pięciokrotnie. Dziś organizacja pogrzebu często jest kosztem rzędu 10-12 tys. zł. Rodziny, które żegnają najbliższych, często oprócz przeżywania bólu i żałoby stają przed dramatycznymi wyborami: zaciągnięcia kredytu, próśb o wsparcie pomocy społecznej czy rezygnacji z niektórych elementów pochówku.

    Projekt ustawy z druku nr 1172 zakłada podniesienie wysokości zasiłku pogrzebowego do 7 tys. zł. Po 14 latach zamrożenia tej kwoty ta zmiana jest nie tylko potrzebna, ale i konieczna. To realna odpowiedź na dramatyczny wzrost kosztów życia, ale też śmierci. Zasiłek pogrzebowy przez wiele lat był symbolem braku wrażliwości instytucji państwa. Nie spełniał już swojej roli. Zamiast pomagać, stawał się dodatkiem, który pokrywał zaledwie część wydatków.

    Ta ustawa przywraca godność i elementarną sprawiedliwość, bo godność nie kończy się wraz ze śmiercią. To, jak żegnamy naszych bliskich, świadczy o nas jako wspólnocie, o naszej solidarności, empatii i odpowiedzialności. Jednocześnie uważamy, że to dopiero początek niezbędnych zmian i zauważamy kwestie, które warto w przyszłości doprecyzować, m.in. mechanizm waloryzacji. Obecna propozycja zakłada jego uruchamianie dopiero przy inflacji powyżej 5%. Tymczasem już inflacja na poziomie 2-3% realnie obniża wartość świadczenia. Warto rozważyć w przyszłości bardziej automatyczny, systemowy mechanizm, podobny do tych, które stosujemy np. przy rentach i emeryturach.

    Druga kwestia to nieprecyzyjne pojęcie nadzwyczajnych kosztów pogrzebu. Rozumiemy intencje elastycznego podejścia w pomocy społecznej, ale potrzebujemy tu większej jasności, np. czy zawsze do tych kosztów będą się kwalifikować koszty transportu zwłok z zagranicy, opłaty cmentarne w dużych miastach, koszty chłodni. Tam, gdzie chodzi o wsparcie w kryzysie, potrzebne są jasne i konkretne kryteria, zrozumiałe i sprawiedliwe. Reforma zasiłku pogrzebowego to wyraz szacunku dla tych, którzy odeszli, i dla tych, którzy zostali z bólem, a także finansowym ciężarem ostatniego pożegnania.

    Dlatego klub Polska 2050 popiera ten projekt i wierzymy, że w przyszłości warto wrócić do tej ustawy, by dostosowywać ją do zmieniających się realiów i potrzeb społecznych. Dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia