10. kadencja, 34. posiedzenie, 2. dzień (08-05-2025)
13. punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o certyfikacji wykonawców zamówień publicznych (druk nr 1184).
Minister Rozwoju i Technologii Krzysztof Paszyk:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Panowie Posłowie! Absolutnie się nie gniewam. W ferworze pracy, panie marszałku, takie małe nieporozumienia nie są niczym złym.
Wysoka Izbo! W krótkim odstępie czasu, po raz kolejny mam przyjemność w imieniu Ministerstwa Rozwoju i Technologii przedstawić Wysokiej Izbie projekt ustawy, który wychodzi naprzeciw postulatom polskich przedsiębiorców. Jest on po raz kolejny deregulacją, w praktyce bardzo pożyteczną, bardzo konkretnie ukierunkowaną na problem, który był od wielu lat wskazywany przez przedsiębiorców.
Mianowicie dotychczas było tak, że każdy przedsiębiorca chcący startować w przetargu, każdy przedsiębiorca ubiegający się o udzielenie zamówienia publicznego musiał za każdym razem kompletować, przedkładać te same dokumenty, które były wymagane w związku z Prawem zamówień publicznych. Rozwiązanie, które zaproponowaliśmy, jest rozwiązaniem postulowanym, tak jak powiedziałem, przez wiele ostatnich lat przez środowiska przedsiębiorców, organizacji zrzeszających przedsiębiorców. Jest również jednym z pierwszych postulatów zawartych w propozycjach strony społecznej, postulatów, które zostały zgłoszone przez zespół pana prezesa Rafał Brzoski.
Zasadniczym celem certyfikacji wykonawców zamówień publicznych jest uproszczenie i przyśpieszenie oraz wzmocnienie procesu weryfikacji wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego. Certyfikacja stworzy możliwość dokonywania tej weryfikacji przez wyspecjalizowane i należne podmioty certyfikujące, dysponujące odpowiednią kadrą. Podmioty te będą akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji. Pozyskany przez przedsiębiorcę certyfikat będzie służył wykazaniu braku podstaw wykluczenia wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, np. brak zaległości podatkowych, lub potwierdzeniu spełnienia warunków udziału w postępowaniu. Wydany certyfikat będzie zatem stanowił oprócz potwierdzenia sytuacji wykonawcy dowód na jego przewidywalność i renomę na rynku zamówień publicznych. Wydany certyfikat mający formę elektroniczną będzie można pobrać samodzielnie i nieodpłatnie z ogólnodostępnej bazy danych. Zarówno uzyskanie certyfikatu, jak i późniejsze posługiwanie się nim przez wykonawcę będzie całkowicie dobrowolne i chciałbym to potwierdzić. Absolutnie nie będziemy zmuszać przedsiębiorców, którzy chcą tym starym sposobem ubiegać się o zamówienia publiczne, żeby przystępowali do procedury certyfikacji. Podmiot, który nie wystąpi do jednostki certyfikującej o wydanie certyfikatu, będzie mógł ubiegać się o zamówienie publiczne, tak jak to było dotychczas.
Certyfikacja wykonawców jest szczególnie istotna w kontekście udziału w zamówieniach publicznych przedsiębiorców z sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Uzyskanie przez nich certyfikatu umożliwia odejście od konieczności gromadzenia za każdym razem wielu niezbędnych dokumentów, pozwala na pełniejsze skupienie się na prowadzeniu działalności przez przedsiębiorców, którzy często dysponują ograniczonym zasobem czasowym lub kadrowym. Z ich perspektywy możliwość zastąpienia wielu dokumentów jednym, wielokrotnie wykorzystywanym w różnych postępowaniach, będzie stanowić duże ułatwienie w prowadzeniu biznesu.
Dla polskich przedsiębiorców certyfikacja oznacza łatwiejszy i szybszy dostęp do zamówień publicznych. Rozwiązanie to pozwoli m.in. w większym stopniu skupić się na merytorycznych aspektach składanej oferty. Wydany zgodnie z preferencją wykonawcy na okres od 1 roku do 3 lat certyfikat będzie mógł być dowolnie wykorzystywany przez przedsiębiorcę. Nad aktualnością certyfikatu będzie czuwał niezależny podmiot certyfikujący. Jego rolą we wskazanym okresie będzie stała weryfikacja aktualności certyfikatu, np. w sytuacji otrzymania uzasadnionych informacji o zmianie sytuacji wykonawcy, takich jak utrata określonych uprawnień czy pogorszenie sytuacji finansowej.
Certyfikacja jest kolejnym krokiem w kierunku profesjonalizacji systemu zamówień publicznych. Oprócz dowodu na profesjonalizm wykonawcy sama weryfikacja również będzie dokonywana przez profesjonalny, niezależny podmiot. Mam takie przekonanie, że certyfikacja przyniesie korzyść również zamawiającym, gdyż posługiwanie się przez wykonawcę certyfikatem ułatwi zamawiającemu jego weryfikację, a przez to stworzy możliwość efektywniejszego dysponowania czasem niezbędnym do przeprowadzenia kolejnych postępowań o udzielenie zamówienia. Idąca za certyfikacją standaryzacja poziomów zdolności wykonawców jest kolejnym krokiem w kierunku podniesienia efektywności systemu zamówień publicznych. Poziomy zdolności z jednej strony będą określone w certyfikatach, z drugiej natomiast będą służyły zamawiającym do opisania np. oczekiwanego od wykonawców doświadczenia. Dzięki temu możliwe będzie efektywniejsze porównywanie wymagań stawianych przez zamawiających w konkretnych postępowaniach ze zdolnościami wykonawców potwierdzonymi w wydanych certyfikatach.
Przedstawione dzisiaj rozwiązanie zostało wypracowane w ramach szerokiej współpracy z uczestnikami rynku zamówień publicznych. Istotną rolę odegrali tu zarówno członkowie zespołu ds. certyfikacji wykonawców w zamówieniach publicznych, jak i sami przedstawiciele zamawiających: wykonawców, organizacji i stowarzyszeń branżowych, czyli po prostu praktycy rynku zamówień publicznych. Przy tej okazji z tego miejsca serdecznie dziękuję tym osobom i instytucjom za ich cenne uwagi i wkład w projekt, który mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie do rozpatrzenia.
Projekt ustawy o certyfikacji wykonawców zamówień publicznych jest kolejnym projektem wpisującym się w trwający obecnie trend deregulacji, w którym Ministerstwo Rozwoju i Technologii stara się być jak najbardziej aktywne. W jego centrum znajdują się przedsiębiorcy biorący aktywny udział w rynku zamówień publicznych, którego wartość wynosi prawie 10% produktu krajowego brutto. Przedsiębiorcy ci oczekują łatwiejszych procedur i szybszych postępowań o udzielenie zamówienia. Certyfikacja wykonawców jest kolejnym krokiem w tym oczekiwanym kierunku. Ponadto certyfikacja będzie ułatwieniem także dla drugiej strony rynku zamówień publicznych, gdyż pozwoli zamawiającym, czyli gospodarzom postępowań o udzielenie zamówienia, na usprawnienie procesu ich prowadzenia i skrócenie terminów związanych z realizacją ważnych inwestycji. Myślę, że wartością dodaną tego projektu będzie też po prostu więcej podmiotów, które będą się ubiegać o zamówienia. Jak bowiem wiemy, większa konkurencja też będzie z korzyścią dla zamawiających.
Dlatego też zwracam się do Wysokiej Izby z prośbą o dalsze sprawne prace nad projektem ustawy o certyfikacji wykonawców zamówień publicznych i o uchwalenie ustawy z myślą o sektorze MŚP, z myślą o firmach, które bardzo liczą na to, aby proces ubiegania się o zamówienie publiczne był prostszy, łatwiejszy i tańszy. To też będzie kolejny mały krok na drodze wsparcia tego sektora. Pani marszałek, bardzo dziękuję. (Oklaski)
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska)
Przebieg posiedzenia