10. kadencja, 35. posiedzenie, 1. dzień (20-05-2025)
1. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (druki nr 983 i 1226).
Poseł Ewa Leniart:
Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość zaprezentować nasze stanowisko w odniesieniu do nowelizacji ustawy z dnia 9 listopada o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.
Palenie tytoniu jest zjawiskiem, które rocznie powoduje na świecie śmierć ok. 5 mln osób, a za 20 lat wskaźnik umieralności z tego powodu może nawet się podwoić. Przyjmuje się, że używanie tytoniu stanowi pierwszorzędny czynnik ryzyka dla zdrowia i rozwoju człowieka, zarówno palącego tytoń, jak i biernych palaczy, czyli osób niepalących, a narażonych na wdychanie dymu tytoniowego zawartego w powietrzu. Badania przeprowadzone w Polsce w latach 2005 i 2006 na reprezentatywnej grupie polskich piętnastolatków wskazują, że ponad 55% młodzieży próbowało palić papierosy. 14% z nich podjęło próbę palenia w wieku poniżej 11 lat. Badanie młodzieży w II klasie liceum ogólnokształcącego wykazało, że odsetek osób, które podejmowały próbę palenia, wzrósł do 76% w przypadku chłopców i 74% w przypadku dziewczyn. Współcześnie prowadzone badania naukowe dostarczają dowodów na to, że zarówno czynne, jak i bierne palenie stanowią jeden z głównych czynników występowania wielu chorób. Do najczęściej występujących można zaliczyć choroby układu krążenia, układu oddechowego oraz pewne typy nowotworów. Z badań wynika, że u osób nigdy niepalących, ale narażonych codziennie na wdychanie dymu tytoniowego, ryzyko wystąpienia raka płuc wzrasta do 30%, a o 15% zwiększa się ryzyko przedwczesnego zgonu.
Projektodawcy podnoszą zatem konieczność nowelizacji wspomnianej ustawy, uzasadniając ją pilną potrzebą ograniczenia zjawiska używania papierosów elektronicznych, zwłaszcza przez młodych ludzi. Ich dostępność projektodawcy chcą ograniczyć przez wprowadzenie zakazu sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18. roku życia, bez względu na to, czy dany produkt ma w swoim składzie nikotynę, czy też jej nie ma.
Proponowana regulacja spowoduje objęcie wyżej wymienionymi przepisami także tzw. płynów beznikotynowych, gdyż uważa się, że popularność wyrobów bez nikotyny zwiększa ryzyko dostępu młodych ludzi do wyrobów tytoniowych w tym samym stopniu, w którym czynią to papierosy elektroniczne z nikotyną. Mamy to na uwadze i za celowe uznajemy ograniczenie sprzedaży płynów beznikotynowych osobom poniżej 18. roku życia, w tym także w automatach czy za pomocą Internetu. Wprowadzone zmiany dotyczą także zmiany definicji palenia papierosów elektronicznych. Zmiana ta spowoduje, że używanie papierosów elektronicznych z płynem beznikotynowym będzie zakazane m.in. w miejscach publicznych.
Również brak aktualnie regulacji dopuszczalnego maksymalnego stężenia nikotyny w woreczkach nikotynowych i brak ograniczeń wiekowych dotyczących możliwości ich zakupu należy uznać za bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia konsumentów, gdyż nikotyna jest substancją psychoaktywną, która ma zdolność oddziaływania na ośrodkowy układ nerwowy i odpowiada za wystąpienie uzależnienia fizycznego. Szczególnie istotne jest to, by zagrożenie używaniem nie mogło prowadzić do raka jamy ustnej. Zaproponowane regulacje przewidują zaklasyfikowanie woreczków nikotynowych jako wyrobów powiązanych, a w konsekwencji projekt ustawy wprowadzi zakaz ich reklamy i promocji. Ponadto przepisy wprowadzą zakaz sprzedaży wyrobów nikotynowych na terenie podmiotów wykonujących działalność leczniczą, jednostek organizacyjnych systemu oświaty czy obiektów sportowo-rekreacyjnych.
Należy stwierdzić, że projektowana zmiana, choć potrzebna, jest kolejnym aktem prawnym, który tylko fragmentarycznie próbuje podejść do kwestii profilaktyki chorób odtytoniowych i uzależnienia od nikotyny. Projekt stanowi jedynie cząstkową próbę rozwiązania problemu używania wyrobów nikotynowych i beznikotynowych, zwłaszcza przez nieletnich. Brak jest także jakichkolwiek szacunków zaprezentowanych przez autorów projektu odnośnie do wielkości rynku beznikotynowych wyrobów, które będą objęte planowanymi obostrzeniami. Otwarte pozostaje pytanie, czy wprowadzana ustawa wpłynie na krajowy rynek pracy, na działalność małych i średnich przedsiębiorców, choć trzeba liczyć się z tym, że te podmioty będą musiały dostosować się do proponowanych w Polsce zmian, a w konsekwencji będą musiały się liczyć ze spadkiem obrotu.
Biorąc pod uwagę znaczenie dla ograniczenia dostępności wyrobów tytoniowych (Dzwonek), zwłaszcza dla młodych ludzi, pomimo wspomnianych braków skutków prawnych klub Prawo i Sprawiedliwość odniesie się pozytywnie do proponowanej zmiany przepisów ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia