10. kadencja, 35. posiedzenie, 1. dzień (20-05-2025)

4. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Łączności z Polakami za Granicą o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o repatriacji oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1201 i 1215).

Poseł Sprawozdawca Artur Jarosław Łącki:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych mam zaszczyt przedstawić stanowisko komisji w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o repatriacji oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1201.

    Wysoka Izbo! Uchwalona w dniu 9 listopada 2000 r. ustawa o repatriacji miała na celu wspomóc proces powrotu do Polski Polaków oraz ich rodzin i ich potomków pozostałych na Wschodzie w wyniku represji ze strony władz byłego Związku Socjalistycznego Republik Radzieckich, a wcześniej carskiej Rosji.

    W nowelizacji ustawy z 2017 r. wprowadzono rozwiązania, które miały przyczynić się do zapewnienia warunków do osiedlania się w kraju większej liczbie repatriantów. Do rozwiązań tych należały w szczególności możliwość uzyskania miejsca w ośrodku adaptacyjnym dla repatriantów, możliwość uzyskania dopłaty do kosztów najmu bądź nabycia lokalu mieszkalnego oraz wprowadzenie dotacji dla gmin oferujących mieszkania imiennie wskazanym kandydatom na repatriantów.

    Zmienione przepisy pozwoliły także na nabycie obywatelstwa polskiego w drodze repatriacji przez małżonków i zstępnych osób uprawnionych, nawet jeżeli sami nie spełniali przesłanek repatriacyjnych. Nowe regulacje prawne przełożyły się na zwiększenie liczby osób przesiedlających się do Polski w trybie repatriacji, a także na wzrost liczby nowych wniosków o wydanie wizy krajowej w celu repatriacji.

    Od początku okresu obowiązywania ustawy o repatriacji osoby zainteresowane złożyły ponad 16 tys. wniosków o wydanie wizy krajowej w tym właśnie celu. Szacuje się, że obecnie na repatriację oczekuje 8 tys. osób, których wnioski zostały przekazane przez konsulów ministrowi spraw wewnętrznych i administracji, a które jeszcze nie zakończyły procedury repatriacji.

    W projektowanych przepisach proponuje się podniesienie limitów wydatków na lata 2025-2026 na zadania związane z repatriacją o kwotę 35 mln zł rocznie do poziomu 80 757 tys. zł rocznie. Ten sam limit zaproponowano również w przepisach określających wydatki w tym zakresie w latach 2027-2036, czyli 80 757 tys. zł rocznie. Oznacza to, że limit wydatków został podniesiony niemal o 100%. Dzięki temu będzie możliwe zapewnienie płynności wpłat kwot pomocy finansowej przysługującej repatriantom.

    Szanowna Izbo! Projekt ustawy zawiera także szereg propozycji zmian przepisów, m.in. mających na celu uproszczenie procedury wypłat jednorazowej pomocy finansowej przyznawanej repatriantom po przesiedleniu do Polski oraz zapewnienie szybszego przekazania środków beneficjentom. Kładzie również duży nacisk na bezpieczeństwo kraju, bo choć serce mówi: przyjmuj wszystkich szybko, to głowa podpowiada: bezpieczeństwo Polski jest najważniejsze. A trzeba założyć, że nie wszyscy, którzy będą mogli skorzystać z zapisów tej ustawy, będą kierowali się czystymi intencjami.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Teraz łyżka dziegciu. Rok 2018 - 765 osób, rok 2019 - 877 osób, rok 2020 - 625 osób, rok 2021 - 718 osób, rok 2022 - 779 osób.

    (Poseł Jan Michał Dziedziczak: A ile było w 2014 i 2015?)

    To są liczby wstydu dla kasy politycznej, dla posłów, a szczególnie dla posłów pańskiego ugrupowania, panie pośle. Przez ostatnie lata obowiązywania ustawy o repatriacji nie zdołaliśmy zapewnić warunków do przyjęcia tych kilkunastu, może kilkudziesięciu tysięcy potomków naszych rodaków, których przemieliła okrutna sowiecko-bolszewicka machina terroru. Ćwierć wieku próbujemy im pomóc, a oni czekają już czwarte ćwierćwiecze. A pomyślcie tylko, ilu z nich nie doczekało powrotu do ojczyzny.

    Przyjmujemy średnio ok. 700 osób rocznie. Obecnie rozpatrywanych jest 8 tys. wniosków. Łatwo policzyć, kiedy wrócą do ojczyzny ostatni w kolejce, jeśli nie przyjmiemy tej ustawy. Będzie to 2036 r. - to ostatni rok obowiązywania limitów ustalonych tą ustawą.

    Pełnomocnik rządu do spraw repatriacji pan prof. Maciej Duszczyk uświadomił członkom komisji, że ustawa, którą obecnie przyjmujemy, jest niejako protezą, bo pozwoli dokuśtykać do celu, jakim jest zmiana przepisu, która pozwoli na rzetelne wywiązanie się z obowiązków państwa polskiego wobec rodaków na obczyźnie. Zapowiedział, że wrócimy do tematu, że potrzebna będzie poważna dyskusja. To dobrze. Może w końcu wypracujemy przepisy, które realnie zapewnią bezpieczny powrót do ojczyzny wszystkim tym, którzy czują się Polakami.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na posiedzeniu komisji głosowało 27 posłanek i posłów, 25 zagłosowało za ustawą, 2 się wstrzymało. Więc w imieniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych wnoszę o przyjęcie przez Sejm rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o repatriacji oraz niektórych innych ustaw. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia