10. kadencja, 35. posiedzenie, 1. dzień (20-05-2025)

4. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Łączności z Polakami za Granicą o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o repatriacji oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1201 i 1215).

Poseł Magdalena Małgorzata Kołodziejczak:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicji Obywatelskiej przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o repatriacji oraz niektórych innych ustaw, druki nr 1201 i 1215.

    Ustawa o repatriacji, jak już wcześniej powiedziano, została przyjęta 9 listopada 2000 r. Jej celem były przede wszystkim pomoc i wsparcie dla osób, które chciały wrócić do Polski, a przez bardzo restrykcyjne działania sowieckiej Rosji zostały z tej Polski wywiezione. Czynnikiem opóźniającym proces przesiedlenia były i są nadal możliwości przedstawienia przez osoby uprawnione zagwarantowanych możliwości osiedlania się w Polsce: lokal mieszkalny, źródło utrzymania, które to z kolei są niezbędne do otrzymania wizy krajowej w celu repatriacji. W 2017 r. przyjęto nowelizację ustawy repatriacyjnej i, o czym wspomniał mój przedmówca, m.in. zagwarantowano możliwość uzyskania miejsca w ośrodku adaptacyjnym, możliwość uzyskania dopłaty do najmu lub do kupna mieszkania czy domu, wprowadzono dotacje dla gmin, które przyjmowały takich repatriantów, czy chociażby możliwość nabycia obywatelstwa polskiego przez małżonków i zstępnych osób uprawnionych nawet wówczas, gdy nie spełniają przesłanek repatriacyjnych.

    Od początku obowiązywania ustawy repatriacyjnej złożono 16 tys. wniosków o wydanie wiz. Obecnie na repatriację oczekuje ok. 8 tys. osób, głównie z Kazachstanu i z Rosji. Proces repatriacji rodzi jednak skutki finansowe dla budżetu państwa. Środki wydatkowane są m.in. na jednorazową pomoc repatriantom, na pomoc w zabezpieczeniu mieszkania, pokrycie kosztów ponoszonych przez podmioty prowadzące ośrodki adaptacyjne czy na dotacje dla gmin przyjmujących repatriantów. Na ten cel została utworzona w budżecie państwa rezerwa celowa w wysokości 44 710 tys. zł do roku 2026 i nie może ona być przekroczona. Biorąc pod uwagę liczbę osób, które ubiegają się o pobyt w Polsce, konieczne jest zwiększenie tej kwoty, o co zresztą wnosiła Najwyższa Izba Kontroli.

    W proponowanych zmianach ustawy w art. 4 wprowadza się podniesienie na lata 2025-2026 limitu wydatków o 35 mln zł rocznie, co da ponad 80 mln zł rocznie na potrzeby procesu repatriacyjnego.

    Ponadto w projektowanej zmianie ustawy zaproponowano limit wydatków na lata 2027-2036. Doprecyzowano także niektóre pojęcia, które budzą wątpliwości interpretacyjne bądź wymagają pilnych zmian w celu uproszczenia obowiązujących rozwiązań oraz zapewnienia większej przejrzystości przepisów. Mówiła o tym Najwyższa Izba Kontroli, ale wynika to również z dotychczasowych doświadczeń. Należy też podkreślić, że proponowane zmiany dotyczą najpilniejszych obecnie potrzeb. Należy zaznaczyć, że prace nad nowelizacją ustawy będą miały ciąg dalszy.

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska jest za przyjęciem proponowanych zmian, gdyż zwiększenie środków finansowych pozwoli na przyjęcie większej liczby osób ubiegających się o powrót do Polski, a także za uporządkowaniem obowiązujących obecnie przepisów. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia