10. kadencja, 35. posiedzenie, 1. dzień (20-05-2025)

4. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Łączności z Polakami za Granicą o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o repatriacji oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1201 i 1215).

Poseł Piotr Górnikiewicz:

    Dziękuję.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Polska 2050 - Trzecia Droga w sprawie sprawozdania Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Łączności z Polakami za Granicą dotyczącego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o repatriacji oraz niektórych innych ustaw, zawartego w druku nr 1215.

    Projektowana nowelizacja ma na celu przede wszystkim uszczelnienie i usprawnienie procedury repatriacyjnej oraz podniesienie limitów wydatków budżetowych na realizację zadań w tym obszarze o 35 mln zł rocznie w latach 2025-2026. Obecnie na możliwość repatriacji do Polski oczekuje ok. 8 tys. osób, głównie obywateli pochodzenia polskiego zamieszkujących Kazachstan. Projekt ustawy ma na celu zwiększenie efektywności procesu repatriacyjnego, przyspieszenie wydawania decyzji administracyjnych, a także zabezpieczenie środków na pomoc osobom uprawnionym. Zgodnie z zaleceniami Najwyższej Izby Kontroli nowelizacja zakłada zwiększenie środków przeznaczonych na zadania związane z repatriacją do poziomu ponad 80 mln zł rocznie. Środki te nie tylko umożliwią realizację procedur przesiedleńczych, ale także będą stanowić wsparcie dla gmin i instytucji przyjmujących repatriantów.

    Wśród proponowanych zmian znalazły się istotne przepisy mające na celu również uszczelnienie mechanizmu repatriacji. Wprowadza się wymóg wykazania przez osobę ubiegającą się o repatriację faktu deportacji lub zesłania jej samej lub jej przodków na tereny azjatyckiej części byłego Związku Radzieckiego z powodu polskiego pochodzenia. Rozwiązanie to ma zapobiegać nadużyciom i składaniu wniosków przez osoby niepowiązane z Polską, wobec których państwo polskie nie ma moralnego ani historycznego obowiązku organizowania powrotu. Zgodnie z zasadą decentralizacji ustawa wprowadza także uproszczenia w zakresie wypłat jednorazowej pomocy finansowej dla repatriantów, tak aby środki mogły szybciej trafić do osób, które otrzymały decyzję o wsparciu.

    W zakresie przepisów dotyczących obywatelstwa polskiego projekt ustawy przewiduje: wydłużenie do 6 miesięcy maksymalnych terminów zakończenia postępowań prowadzonych przez wojewodów oraz ministra spraw wewnętrznych i administracji, podniesienie opłat skarbowych za decyzję w sprawach obywatelstwa, m.in. z 219 zł do 1 tys. zł za decyzję o nabyciu obywatelstwa polskiego i z 58 zł do 277 zł za decyzję stwierdzającą posiadanie lub utratę obywatelstwa, wprowadzenie nowych opłat za decyzje negatywne lub kończące postępowanie w inny sposób niż zgodnie z wnioskiem strony oraz ustanowienie opłaty w wysokości 1669 zł za czynności urzędowe w sprawach wniosków kierowanych do prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o nadanie obywatelstwa lub zrzeczenie się obywatelstwa. Celem tych zmian jest ograniczenie przypadków wielokrotnego nieuzasadnionego składania wniosków oraz zapewnienie sprawności postępowania przy jednoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa państwa.

    Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polska 2050 - Trzecia Droga będzie popierał projekt tej ustawy. Dziękuję bardzo.

Przebieg posiedzenia