10. kadencja, 35. posiedzenie, 1. dzień (20-05-2025)

4. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Łączności z Polakami za Granicą o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o repatriacji oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1201 i 1215).

Poseł Wanda Nowicka:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu klubu parlamentarnego Lewicy mam zaszczyt zaprezentować stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o repatriacji, druk nr 1201.

    Ustawa, którą chcemy znowelizować, funkcjonuje w Polsce od 2000 r., już 25 lat, i choć jest daleka od ideału, jednak wiele ważnych procesów rozpoczęła i pomogła wielu ludziom. Chcielibyśmy, żeby pomogła jeszcze większej liczbie Polaków, repatriantów, którzy wrócili do Polski, ale niestety nie jest tak, jak byśmy chcieli. Rocznie było ok. 700 osób, które przyjęliśmy w ramach procedury repatriacyjnej do kraju, a wiemy, że na repatriację czeka jeszcze 8 tys. osób. Co więcej, ta ustawa ma swój kres, to jest 2036 r. Do tego roku ona będzie obowiązywała i naprawdę musimy zrobić wszystko, żeby mogła odnieść skutek, jeśli chodzi o wszystkie osoby, które przystąpiły do tej procedury, choć wiemy, że czas działa przeciwko każdej z tych osób i ich rodzin.

    Nowelizacja tej ustawy wprowadza następujące zmiany. Po pierwsze, zwiększa finansowanie na różne potrzeby dotyczące procesu repatriacji. To jest zwiększenie jednorazowej wypłaty dla osoby repatriowanej czy jej rodziny. To są koszty związane z potrzebami mieszkaniowymi. To wreszcie są koszty związane z prowadzeniem ośrodków adaptacyjnych, bo wiele osób korzysta z tej procedury repatriacyjnej. Jest tutaj też wąskie gardło, ponieważ aktualnie na przydział miejsca w ośrodku oczekuje ok. 4600 osób, a rocznie jesteśmy w stanie sfinansować pobyt w ramach tej procedury ok. 600 osobom, tak że te liczby są wzajemnie bardzo nieprzystające. Niemniej jednak ta ustawa poprawia kwestie finansowe.

    Oprócz poprawy kwestii finansowych jest również sprawa uregulowania statusu prawnego repatriantów w zakresie uzyskania obywatelstwa polskiego. Jest to kwestia skomplikowana. Nie wchodząc w szczegóły - ważne jest, żeby repatrianci mieli uregulowaną sytuację właśnie w zakresie bycia obywatelami, bo to wiąże się także np. z uprawnieniami emerytalnymi i innymi kwestiami społecznymi.

    Ale również musimy pamiętać, że w obecnym czasie jest problem związany z nadużyciami. Ta ustawa wprowadza pewne instrumenty, które będą zapobiegać nadużyciom polegającym na przedstawianiu w toku procedury repatriacyjnej dokumentów o fikcyjnym charakterze, odnoszących się do zatrudnienia repatrianta po przesiedleniu do Polski. To też jest ważne, zwłaszcza teraz, w okresie zagrożenia związanego z polityką, a przede wszystkim z represjami ze strony Putina, który może wykorzystywać także ten kanał do złych inicjatyw przeciwko Polsce. Ta ustawa ma nas zabezpieczyć również w tym zakresie.

    Proszę państwa, ustawa, tak jak mówię, nie realizuje wszystkich celów, nie w takim zakresie, w jakim byśmy chcieli, ale jednak sytuację poprawia, daje szansę na to, że wiele osób będzie w stanie dostać się w ramach tej procedury do Polski, co będzie oczywiście niewystarczającym zadośćuczynieniem za krzywdy, które spotkały te osoby i ich rodziny. Dlatego też (Dzwonek) klub Lewicy będzie głosował za tą ustawą. Dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia