10. kadencja, 35. posiedzenie, 1. dzień (20-05-2025)

8. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie upamiętnienia Marii Dąbrowskiej w 60. rocznicę jej śmierci (druki nr 1082 i 1155).

Poseł Lidia Czechak:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W tym roku obchodzimy 60. rocznicę śmierci jednej z najwybitniejszych postaci polskiej literatury XX w. -Marii Dąbrowskiej. Autorki, która pozostawiła po sobie nie tylko bogaty dorobek literacki, lecz także ważne świadectwo zaangażowania społecznego oraz obywatelskiego.

    Maria Dąbrowska z domu Szumska urodziła się 6 października w Russowie, w powiecie kaliskim. Pochodziła z ubogiej rodziny szlacheckiej i wychowała się w dworze w Rusowie, w którym mieści się dzisiaj muzeum poświęcone jej osobie. Studiowała na uniwersytetach w Lozannie oraz w Brukseli. W czasie studiów związała się z nurtami niepodległościowymi. Jej mężem był Marian Dąbrowski, działacz socjalistyczny, ale zaprzyjaźniony z Józefem Piłsudskim. Jej najsłynniejsze dzieło ˝Noce i dnie˝ na trwałe wpisało się w kanon polskiej prozy, ukazując losy polskiego ziemiaństwa, dramaty, codzienności oraz uniwersalne dylematy ludzkiej egzystencji.

    Maria Dąbrowska była nie tylko pisarką, ale również aktywną publicystką, tłumaczką i działaczką społeczną, odważnie zabierającą głos w ważnych sprawach dla Polski i Polaków, często w trudnych powojennych realiach. Jedna z najwybitniejszych pisarek polskich, honorowa obywatelka (Dzwonek) miasta Kalisza wielokrotnie nawiązywała do okresu dzieciństwa spędzonego w Rusowie oraz lat szkolnych w Kaliszu. Autorka ˝Nocy i dni˝ podkreślała również swój związek emocjonalny i kulturalny z naszym regionem. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski)

    (Głos z sali: Bardzo ładnie.)


Przebieg posiedzenia