10. kadencja, 35. posiedzenie, 1. dzień (20-05-2025)

9. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej:
   - o komisyjnym projekcie uchwały w sprawie uczczenia 35. rocznicy odrodzenia samorządu terytorialnego w Polsce,
   - o poselskim projekcie uchwały na 35-lecie odrodzenia samorządu terytorialnego w Polsce
    (druki nr 1138, 1165 i 1169).

Poseł Jarosław Sachajko:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Uchwała, nad którą dziś procedujemy, ma wyjątkowy charakter - rocznicowy, historyczny i symboliczny. 35 lat temu narodził się samorząd terytorialny w Polsce w jego nowoczesnej, demokratycznej formie. To samorządowcy przejęli odpowiedzialność za szkoły, wodociągi, transport, lokalny rozwój, dając Polakom coś bezcennego - poczucie, że mają wpływ na swoje otoczenie.

    I za ten dorobek - za miliony decyzji podjętych przez radnych, wójtów, burmistrzów i prezydentów, często w trudnych warunkach, często bez wsparcia i z niezrozumieniem - należą się im słowa uznania i wdzięczności.

    Ale, Wysoka Izbo, nie możemy poprzestać na słowach, bo samorząd dzisiaj nie potrzebuje podniosłych deklaracji i sejmowych uchwał. Samorząd dzisiaj potrzebuje realnej pomocy, szczególnie ten w małych miastach i gminach wiejskich. Gdy inflacja zjada budżety, gdy subwencja jest zamrożona lub dzielona uznaniowo, gdy zadania zlecane przez państwo nie są pokrywane środkami, to nie Sejm, nie rząd, ale burmistrz i wójt muszą powiedzieć: nie będzie nowego autobusu, nie zrobimy drogi, zamykamy świetlicę, bo brakuje pieniędzy, bo rząd zablokował. W tej sytuacji przyjmowanie samej uchwały rocznicowej, choć słuszne, może być niestety odebrane jako listek figowy, jako próba zakrycia rosnących problemów samorządów, które codziennie walczą o przetrwanie.

    W szczególnie trudnym położeniu są gminy wiejskie. Tam nie ma wielkich inwestycji, ale jest ogromna potrzeba transportu, kanalizacji, szkół, opieki zdrowotnej. To tam decentralizacja miała być szansą, a dziś staje się nieraz pułapką bez wyjścia.

    Wysoka Izbo! Tak, uczcijmy 35. rocznicę polskiego samorządu, ale nie tylko gestem. Uczyńmy z tej rocznicy początek prawdziwego dialogu o tym, jak przywrócić sens decentralizacji, jak wzmocnić lokalną wspólnotę, a nie ją zbiurokratyzować. Bo nie będzie silnej Polski bez silnych małych ojczyzn, bez samorządów. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia