10. kadencja, 35. posiedzenie, 1. dzień (20-05-2025)

Oświadczenia.

Poseł Tadeusz Tomaszewski (tekst niewygłoszony):

    Oświadczenie poselskie w sprawie dodatku dopełniającego dla rencistów z tytułu całkowitej niezdolności do pracy

    Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Izbo! Na mocy ustawy z dnia 27 września 2024 r. o zmianie ustawy o rencie socjalnej oraz niektórych innych ustaw od 1 stycznia 2025 r. wprowadzono dodatek dopełniający dla osób uprawnionych do renty socjalnej, które posiadają również orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Po waloryzacji marcowej wysokość dodatku wynosi 2610,72 zł.

    Podczas prac legislacyjnych nad wspomnianą ustawą Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapowiadało przygotowanie analogicznego rozwiązania dla osób pobierających rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, które również mają orzeczoną niezdolność do samodzielnej egzystencji. Niestety mimo wcześniejszych zapowiedzi prace nad tym projektem zostały wstrzymane.

    Zróżnicowanie w dostępie do dodatku dopełniającego, który przysługuje wyłącznie rencistom socjalnym z orzeczoną niezdolnością do samodzielnej egzystencji, wywołuje poczucie niesprawiedliwości oraz dyskryminacji wśród osób pobierających rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, które również legitymują się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji.

    Zarówno renciści socjalni z orzeczoną niezdolnością do samodzielnej egzystencji, jak i renciści z tytułu całkowitej niezdolności do pracy z orzeczoną niezdolnością do samodzielnej egzystencji to osoby z najcięższymi niepełnosprawnościami, o jednakowych potrzebach leczenia, rehabilitacji, zaopatrzenia w wyroby medyczne czy opieki. Jedyna różnica między tymi obiema grupami polega na momencie powstania niepełnosprawności. W przypadku rencistów socjalnych naruszenie sprawności organizmu musi powstać przed ukończeniem 18. roku życia, a w przypadku dalszej nauki - przed ukończeniem 25 lat. Natomiast w przypadku rencistów z tytułu niezdolności do pracy naruszenie sprawności organizmu powstaje w wieku późniejszym.

    Osoby, które nabyły niepełnosprawność po 18. roku życia, które otrzymują rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy oraz posiadają orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji mimo tego samego rodzaju i stopnia niepełnosprawności zostały pominięte przy przyznawaniu prawa do dodatku dopełniającego. Osoby, które przez wcześniej pracowały, odprowadzały składki ZUS, gdy same ciężko zachorowały bądź uległy ciężkim wypadkom i tym samym stały się niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji, nabywają mniejsze prawa niż osoby, które przedmiotowych składek nigdy nie odprowadzały. I tak w chwili obecnej wysokość najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi ok. 53% renty socjalnej liczonej z dodatkiem dopełniającym. Od 1 stycznia 2025 r. renta socjalna wraz z dodatkiem dopełniającym wynosi 4 489,63 zł brutto (= 1 878,91 zł renty + 2 610,72 zł dodatku dopełniającego). Natomiast dla porównania wysokość najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wraz ze świadczeniem uzupełniającym tzw. 500 plus dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji wynosi 2 378,91 zł brutto (= 1 878,91 zł renty + 500 zł). Wskazuje to na wyraźną dysproporcję dochodową występującą obecnie między tymi dwiema grupami.

    Wnoszę o przyspieszenie prac legislacyjnych nad projektem ustawy wprowadzającej dodatek dopełniający dla osób pobierających rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, u których orzeczono niezdolność do samodzielnej egzystencji.

Przebieg posiedzenia