10. kadencja, 35. posiedzenie, 2. dzień (21-05-2025)

18. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o Rzeczniku Rolników (druk nr 1113).

Poseł Bożena Lisowska:

    Dziękuję.

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o Rzeczniku Rolników z druku sejmowego nr 1113.

    Przedłożony projekt ustawy przewiduje wprowadzenie do polskiego systemu prawnego nowego organu publicznego - rzecznika rolników. Określa jego rolę, organizację oraz sposób przetwarzania danych osobowych. Projekt ustawy określa także zadania rzecznika, kreuje normy kompetencyjne oraz reguluje kształt jego otoczenia instytucjonalnego. Stanowi, że rzecznik rolników strzeże ich praw określonych zarówno w ustawach, jak i w prawie Unii Europejskiej.

    Rolą rzecznika według przedłożonego projektu będzie też należyty nadzór nad realizacją zadań władz publicznych wobec rolników i sprawowanie pieczy, jeśli chodzi o równe traktowanie rolników i mieszkańców wsi. Art. 1 tego projektu gwarantuje ochronę rolników przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Art. 25 zakłada, że budżet na lata 2025-2034 oraz maksymalny limit wydatków z budżetu państwa przeznaczonych na wykonywanie zadań rzecznika wynosi 187 785 tys. zł. Organem właściwym do przygotowywania i monitorowania budżetu jest minister właściwy do spraw rolnictwa.

    W ocenie Biura Studiów i Analiz Sądu Najwyższego wątpliwości budzi regulacja uprawniająca rzecznika rolników do składania skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego oraz, jak podkreśla biuro, lapidarne uzasadnienie potrzeby tej kompetencji. Z kolei wątpliwości prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych budzi art. 9, który zapisem: w szczególności nie zamyka katalogu kompetencji rzecznika i daje możliwość swobodnej interpretacji, co może doprowadzić do szerszego i niekontrolowanego przetwarzania danych.

    Wczoraj na posiedzeniu komisji rolnictwa strona społeczna podniosła temat dublowania się roli i kompetencji rzecznika z rolą związków zawodowych rolników, rolą kół rolniczych oraz innych organizacji, których celem jest wspieranie rolników. Dziś rolnicy mogą otrzymać wsparcie właśnie od rzecznika praw obywatelskich, rzecznika małych i średnich przedsiębiorców, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa czy izb rolniczych. Ponadto sam resort rolnictwa ma całe zaplecze eksperckie i legislacyjne.

    A więc warto precyzyjnie dookreślić zadania nowego organu i nie pozostawiać art. 9 w formie otwartej w kwestii kompetencji rzecznika. Projekt, jeżeli zostanie dopracowany i właściwie skonsultowany ze stroną społeczną, z rolnikami, izbami rolniczymi, kołami i ze związkami zawodowymi, może wywołać pozytywne skutki społeczne i mieć pozytywne oddziaływanie na przyszłość rolnictwa w Polsce.

    Pragnę nadmienić, że izby rolnicze opracowały podobny projekt ustawy, który obecnie jest analizowany w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dlatego warto, aby te obie propozycje ustaw wspólnie przeanalizować w taki sposób, żeby zadowolić beneficjentów, którymi są polscy rolnicy. Dlatego Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska rekomenduje dalsze prace nad tą propozycją i skierowanie projektu ustawy o rzeczniku rolników do prac w komisji. Bardzo dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia