10. kadencja, 36. posiedzenie, 1. dzień (03-06-2025)

9. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu o poselskim projekcie ustawy o ustanowieniu 11 lipca Dniem Pamięci o Polakach - ofiarach ludobójstwa dokonanego przez OUN-UPA na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 1271 i 1287).

Poseł Piotr Adamowicz:

    Dziękuję.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie o zemstę, lecz o pamięć, o godną pamięć wołają ofiary. Takim ważnym elementem będzie Narodowy Dzień Pamięci o Polakach - Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej obchodzony w charakterze święta państwowego. Są też inne ważne, a dla rodzin ofiar bardzo ważne, elementy prawa do godnej pamięci. A są nimi: odszukanie grobów, mogił ofiar, ekshumacja, godny pochówek, medytacja i modlitwa nad pochówkiem.

    Jak wiemy, ekshumację na Ukrainie wstrzymały tamtejsze władze w 2017 r. Po 7 latach impasu dzięki m.in. rozmowom ministrów spraw zagranicznych Polski i Ukrainy Radosława Sikorskiego i Andrija Sybihy strona ukraińska zniosła zakaz ekshumacji. Całkiem niedawno, bo w kwietniu tego roku, rozpoczęto ekshumację w nieistniejącej już wsi Puźniki w obwodzie tarnopolskim. Chciałem wyrazić podziękowanie dla zespołu Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, Instytutu Pamięci Narodowej, Fundacji Wolność i Demokracja oraz ukraińskiej Fundacji Wołyńskie Starożytności, zespołu kierowanego przez prof. Andrzeja Ossowskiego za sprawne prace ekshumacyjne. Kolejne prace ekshumacyjne czekają. Należy ufać, że Puźniki po latach blokady staną się społecznym, politycznym, historycznym, a także w pewnym sensie dyplomatycznym przełomem, symbolem, który będzie miał ważne znaczenie dla dbałości o godną pamięć historyczną.

    Kończąc, chciałbym też podkreślić, że umożliwienie tego godnego upamiętnienia, tej godnej pamięci powinno pozostawać poza sporem politycznym.

    W imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej deklaruję poparcie dla ustawy z druku nr 1287. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia