10. kadencja, 36. posiedzenie, 2. dzień (04-06-2025)

12. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 1106).

Poseł Paweł Bliźniuk:

    Dziękuję. Nervi belli, pecunia infinita.

    Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Generale! Szanowni Państwo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska odnośnie do prezydenckiego projektu ustawy o zmianie konstytucji Rzeczypospolitej zawartego w druku nr 1106.

    Zanim to zrobię, odniosę się tutaj do słów pana posła, mojego przedmówcy. Otóż mam takie poczucie, że Polska zamiast testamentów politycznych potrzebuje dzisiaj konkretnych działań i środków na amunicję, drony, nowe technologie, które dzisiaj na zmieniającym się polu walki są po prostu niezbędne do tego, żeby zapewnić nam odpowiedni poziom bezpieczeństwa. A bezpieczeństwo narodowe jest naszym ponadpolitycznym priorytetem.

    W kontekście pełnoskalowej wojny za naszą wschodnią granicą państwo polskie stanęło przed egzystencjalnym wyzwaniem, jakim jest zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa naszym obywatelom. Parafrazując, wojna to nie tylko bitwy, ale i budżet i warto porozmawiać teraz konkretnie o tym projekcie.

    Intencją przedłożonego projektu ustawy jest ustanowienie minimalnego progu wydatków na obronność na poziomie co najmniej 4% PKB rocznie i wpisanie tego poziomu do konstytucji. Zapewnienie odpowiedniego poziomu finansowania naszej obronności to postulat, z którym, jestem przekonany, wszyscy się zgadzamy. Dlatego warto porozmawiać o faktach. Polska już teraz wydaje blisko 5% PKB na obronność i w najbliższym czasie przewidywany jest wzrost, a nie obniżenie tych wydatków. Zatem obecnie wydajemy zdecydowanie więcej niż postulowane 4% PKB. Najważniejsze jest to, aby te środki były jak najbardziej efektywnie wykorzystane, chociażby na inwestycje polegające na technologiach podwójnego zastosowania, o których mówił mój przedmówca.

    Ale jak to kształtuje się na przestrzeni lat? W 2024 r. planowane wydatki miały wynieść 4,2% PKB. W obecnym roku wydatki na obronność wpisane do budżetu to 4,7% PKB. W przyszłym roku mamy osiągnąć poziom 5% PKB. Czyli już w 2024 r. poziom planowanych wydatków na obronność przekroczy 4% produktu krajowego brutto. Dodatkowo dzięki aktywnej polityce na płaszczyźnie europejskiej obecny rząd zagwarantował dodatkowe źródła finansowania tak ważnych dla nas projektów. To miliardy złotych na Tarczę Wschód poprzez uwspólnotowienie tego projektu, a także 30 mld zł z KPO na wydatki związane z obronnością - z KPO, ze środków, o które niestety poprzedni rząd nie złożył nawet wniosku. Trudno wyobrazić sobie jakikolwiek przyszły rząd, który w obecnej sytuacji geopolitycznej nie kontynuowałby polityki zwiększenia poziomów wydatków na obronność, a tym samym zwiększenia poziomu bezpieczeństwa naszych obywateli. Być może strona prezydencka zauważa takie zagrożenie na horyzoncie. Sprawy bezpieczeństwa muszą być wyjęte spoza politycznego sporu, dlatego chcemy zawsze rozmawiać o tych postulatach w sposób absolutnie merytoryczny, odnosząc się do faktów i szukając jak najlepszych i skutecznych rozwiązań.

    Warto przypomnieć, że reguła wydatkowa dotycząca obronności została wpisana na poziomie ustawowym do ustawy o obronie Ojczyzny z 11 marca 2022 r., ustawy przyjętej za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości, w której art. 40 mówił o tym, że co najmniej 3% PKB - i mówi dalej, bo obowiązuje - musi być wydatkowane na obronność. Pojawia się oczywiście pytanie, czy jeśli chcemy zaktualizować tę regułę, to czy nie powinniśmy tego zrobić na poziomie ustawowym. Pytanie też, czy te zmiany... Myślę, że te pytania są istotne z punktu widzenia takiego rzetelnego i merytorycznego podejścia do projektu. Pytanie, czy tej zmianie, jeżeli mówimy już o poziomie konstytucyjnym, nie powinna towarzyszyć głębsza refleksja na temat przepisów dotyczących deficytu budżetowego, pułapu wydatków, czyli tych reguł, które są statusowane, statuowane na poziomie konstytucji, gdzie one również wpływają na to, w jaki sposób można i należy kształtować ustawę budżetową.

    Kończy mi się czas, ale myślę, że będziemy pracować nad tą ustawą dalej w komisjach.

    Podsumowując, gdy dyskutujemy nad propozycją pana prezydenta, warto pamiętać, że już teraz wydajemy blisko 5% PKB na obronność, a wydatki te w najbliższych latach będą nadal rosnąć. (Dzwonek) A od niebudzącej kontrowersji intencji ważniejsze są fakty, czyli realne podnoszenie poziomu bezpieczeństwa naszej ojczyzny. Dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia