10. kadencja, 36. posiedzenie, 2. dzień (04-06-2025)

13. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o weteranach działań poza granicami państwa, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o finansach publicznych (druk nr 1280).

Poseł Jarosław Sachajko:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Stajemy dzisiaj wobec aktu, który nie tylko naprawia dotychczasowe braki systemowe, lecz przede wszystkim przywraca elementarną sprawiedliwość tym, którzy w służbie Rzeczypospolitej ponieśli najwyższą ofiarę, tj. zdrowie, a czasem godność i szansę na normalne życie.

    Projekt ustawy o przyznaniu jednorazowej rekompensaty w wysokości 6 tys. zł za każdy 1% uszczerbku na zdrowiu dla weteranów poszkodowanych to nie jest tylko kwestia pieniędzy. To wyraz szacunku państwa dla tych, którzy ryzykowali i często tracili zdrowie poza granicami Polski: w Afganistanie, Iraku, Czadzie czy Bośni, nierzadko w warunkach ekstremalnych, działając pod flagą polską lub struktur międzynarodowych.

    Wielu z nich wróciło z traumami, urazami, chorobami przewlekłymi. Wielu z nich przez lata musiało dochodzić swoich praw na drodze sądowej, często z mizernym skutkiem, napotykając mur biurokracji, braku uznania lub proceduralnej obojętności. Dziś ten mur ma szansę runąć.

    Nowe przepisy umożliwiają szybkie i godne uzyskanie rekompensaty, bez konieczności wieloletnich batalii sądowych, bez konieczności udowadniania komuś winy, której często nie sposób wykazać, bo do wypadków dochodziło w warunkach wojny, chaosu lub operacji specjalnych. Przyznanie prawa do rekompensaty na podstawie orzeczonego procenta uszczerbku na zdrowiu i podjęcie decyzji o przyznaniu statusu weterana to rozwiązanie uczciwe, zrozumiałe i godne nowoczesnego państwa.

    Co równie ważne, projekt uwzględnia sytuację weteranów sprzed wejścia ustawy w życie, dając im 2 lata na złożenie wniosku. To pokazuje, że ustawodawca dostrzega nie tylko aktualnych, lecz także wcześniejszych bohaterów, którzy przez lata czuli się zapomniani.

    Ustawa wprowadza też sprawną procedurę administracyjną. Wnioski mają być rozpatrywane w ciągu maksymalnie 2 miesięcy. Mówimy więc o pomocy realnej, szybkiej i wolnej od proceduralnych absurdów. To nie bez znaczenia. Wielu z tych ludzi to osoby w trudnej sytuacji zdrowotnej lub materialnej.

    Dodatkowym atutem jest powiązanie wysokości świadczenia z coroczną waloryzacją. Dzięki temu rekompensata nie będzie tracić na wartości nawet w obliczu inflacji.

    Docenić należy także włączenie struktur międzynarodowych do definicji służby. Żołnierze pełniący obowiązki w ramach NATO czy Unii Europejskiej wreszcie będą mogli uzyskać status weterana i należne wsparcie.

    Czy ta ustawa jest bez wad? Nie. Można dyskutować, czy jednorazowe świadczenie bez możliwości korekty przy pogorszeniu stanu zdrowia jest wystarczające. Można pytać, czy 6 tys. zł za 1% uszczerbku w każdym przypadku odzwierciedla realną skalę cierpienia. Ale dziś nie czas na krytykę. Dziś czas, by zrobić (Dzwonek) krok naprzód.

    Wysoka Izbo! To nie jest ustawa kosztowna. To ustawa sprawiedliwa. Dziękuję.

Przebieg posiedzenia