10. kadencja, 36. posiedzenie, 2. dzień (04-06-2025)

17. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z realizacji w 2024 r. ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców wraz ze stanowiskiem Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych (druki nr 1163 i 1178).

Poseł Zbigniew Sosnowski:

    Prawda.

    Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Minął dokładnie wiek i 5 lat od czasu, kiedy ówczesny parlament dostrzegł potrzebę i ważność ustawowego uregulowania kwestii nabywania nieruchomości przez cudzoziemców. To jeden z bardzo nielicznych aktów prawnych rangi ustawy, który w nieco zmienionej formie przetrwał 105 lat i obowiązuje do dnia dzisiejszego włącznie.

    Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych w dniu 23 kwietnia 2025 r. pochyliła się nad sprawozdaniem ministra spraw wewnętrznych i administracji, oceniając realizację, wykonanie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców w roku sprawozdawczym 2024. Przedkładane Wysokiej Izbie sprawozdanie przedstawia w szczególności informacje o wydanych zezwoleniach, rodzaju i obszarze oraz terytorialnym rozmieszczeniu nieruchomości, których dotyczą zezwolenia, zasadach udzielania zezwoleń oraz o przyczynach wydawania decyzji odmownych. Sprawozdanie przedstawia w sposób analityczny problematykę związaną z prowadzeniem rejestrów nieruchomości, udziałów i akcji nabytych lub objętych przez cudzoziemców bez zezwolenia oraz na podstawie zezwolenia.

    Istotna część sprawozdania poświęcona została problematyce badania legalności ważności czynności prawnych w zakresie obrotu nieruchomościami z udziałem cudzoziemców. W tym miejscu pragnę podkreślić, że zezwolenie na nabycie przez cudzoziemca nieruchomości wydane być nie może, jeżeli spowodowałoby to zagrożenia obronności, bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego, a także w przypadku, gdy sprzeciwiają się temu względy polityki społecznej i zdrowia społeczeństwa. Ważną kwestią jest fakt, aby cudzoziemiec wykazał, że zachodzą okoliczności potwierdzające jego więzi z Rzecząpospolitą Polską.

    Podkreślić należy i zwrócić uwagę, że nawet w przypadku legalnego pobytu na terenie naszego kraju istnieją obok innych uzasadnionych obwarowań także ograniczenia, np. powierzchnia nieruchomości nabytych przez cudzoziemca w zakresie zaspokojenia jego potrzeb życiowych nie może przekroczyć 0,5 ha, a ponadto nabycie nieruchomości rolnych przez cudzoziemców następuje dodatkowo z zachowaniem przepisów ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego.

    Sprawozdanie w sposób wyczerpujący wymienia enumeratywnie podmioty uprawnione do wyrażenia opinii, o którą minister spraw wewnętrznych i administracji winien zwrócić się przed wydaniem zezwolenia. Chcę w tym miejscu zaakcentować szczególną rolę opinii szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, komendanta głównego Straży Granicznej, komendanta głównego Policji, a także właściwych rzeczowo konserwatorów zabytków. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, jeżeli minister spraw wewnętrznych i administracji w zakresie swoich kompetencji stwierdzi jednoznaczne przesłanki uzasadniające wydanie decyzji odmownej, nie jest wymagane wystąpienie do ministra obrony narodowej lub ministra rolnictwa i rozwoju wsi.

    W roku 2024 cudzoziemcy uzyskali łącznie 1112 zezwoleń na nabycie 1539 nieruchomości gruntowych o łącznej powierzchni 74,94 ha. Jako główny cel nabycia nieruchomości wnioskodawcy wskazywali zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. Rozwój gospodarczy, wzrost wynagrodzeń oraz koszty utrzymania powodują, że Polska jest coraz bardziej atrakcyjnym krajem dla cudzoziemców.

    Podstawowym źródłem informacji o nabytych przez cudzoziemców nieruchomościach są dla ministra spraw wewnętrznych i administracji wypisy aktów notarialnych przesyłane przez notariuszy. Pomimo ustawowych regulacji zobowiązujących notariusza do terminowego przekazania wskazanego aktu notarialnego, podobnie jak w latach ubiegłych, odnotowano przypadki przesyłania tych dokumentów z dużym opóźnieniem, a kwerenda wykazała, że nawet z kilkuletnim opóźnieniem od dokonania czynności, i to dopiero po wezwaniu ze strony ministra, który uzyskuje informacje z innych źródeł. W tym miejscu, szczególnie mając na względzie polski porządek prawny, a także obecną sytuację geopolityczną, pokuszę się o stwierdzenie, że takie postępowanie notariuszy jest nie tylko dalece nieodpowiedzialne, ale co gorsza, może stanowić skomplikowaną (Dzwonek) sytuację dla organów naszego państwa, nierzadko ze skutkami nieodwracalnymi.

    Dosłownie chwileczkę, panie marszałku.

    Na podkreślenie zasługuje fakt, że w roku 2024 minister spraw wewnętrznych i administracji w ramach posiadanych kompetencji ustawowych podjął inicjatywę mającą na celu zwiększenie ochrony bezpieczeństwa w zakresie obrotu nieruchomościami z udziałem cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

    Panie i Panowie Posłowie! Po wnikliwej analizie sprawozdania przedłożonego przez ministra spraw wewnętrznych i administracji komisja rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie jej sprawozdania z druku nr 1178, za czym w całości opowie się Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga. Dziękuję bardzo.

Przebieg posiedzenia