10. kadencja, 36. posiedzenie, 2. dzień (04-06-2025)
Oświadczenia.
Poseł Tadeusz Tomaszewski (tekst niewygłoszony):
Oświadczenie poselskie w sprawie problemów małych gmin wiejskich wynikających z realizacji ˝Programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 Aktywny Maluch 2022-2029˝
Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Izbo! Gmina Powidz jako beneficjent ˝Programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 Aktywny Maluch 2022-2029˝ chciałaby zwrócić uwagę na problemy, z jakimi przyszło im zmierzyć się po utworzeniu Klubu Dziecięcego Gminy Powidz. Gmina Powidz jako tzw. biała plama na mapie Wielkopolski w opiece nad dziećmi do lat 3 w roku 2024 podjęła decyzję o utworzeniu Klubu Dziecięcego Gminy Powidz. Przystąpiono do programu ˝Aktywny Maluch 2022-2029˝, udało się wyposażyć, dostosować budynek i otoczenie na potrzeby funkcjonowania klubu. Utworzono klub dla 16 dzieci w wieku od 1. do 3. roku życia, a w sytuacji, gdy objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym jest niemożliwe lub utrudnione - do końca roku szkolnego, w którym dziecko ukończy 4. rok życia.
Od 1 października 2024 r. rząd wprowadził pakiet świadczeń ˝Aktywny Rodzic˝, w skład którego wchodzą świadczenia: ˝aktywni rodzice w pracy˝, ˝aktywnie w żłobku˝ i ˝aktywnie w domu˝. ˝Aktywnie w domu˝ przysługuje rodzicom na każde dziecko w rodzinie - od miesiąca, w którym dziecko kończy 12. miesiąc życia, do końca miesiąca, w którym dziecko kończy 35 miesięcy. Świadczenie wypłacane jest w wysokości 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące bez innych warunków. Świadczenie ˝aktywni rodzice w pracy˝ skierowane jest do aktywnych zawodowo rodziców dziecka w wieku od 12. do 35. miesiąca życia. Świadczenie to wypłacane jest w wysokości 1500 zł miesięcznie w celu zapewnienia dofinansowania wybranej przez rodzica formy opieki, m.in. niani, z którą to rodzice mogą zawrzeć tzw. umowę uaktywniającą. Natomiast świadczenie ˝aktywnie w żłobku˝ służy dofinansowaniu obniżenia opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Dofinansowanie w ramach ˝aktywnie w żłobku˝ wynosi maksymalnie 1500 zł miesięcznie na dziecko, ale nie więcej niż wysokość opłaty ponoszonej przez rodzica za pobyt dziecka w instytucji. Gminy wiejskie, małe, gdzie przyrost naturalny jest niski, nie są w stanie spełnić warunków umowy w sprawie przekazania dofinansowania na funkcjonowanie miejsc opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 mówiącym o zobowiązaniu jednostek samorządu terytorialnego do zapewnienia obsadzenia utworzonych miejsc opieki na poziomie co najmniej 80% w ciągu pierwszych 12 miesięcy, a w kolejnych 24 miesiącach również samorząd jest zobowiązany do obsadzenia utworzonych miejsc opieki na poziomie co najmniej 80%.
Świadczenia proponowane przez ZUS dla rodziców, którzy nie decydują się na umieszczenie dziecka w klubie dziecięcym, są na tyle atrakcyjne i ogólnodostępne, że w instytucjonalnej formie opieki nad dziećmi do lat 3 pozostają nieobsadzone miejsca i JST ponosi wzmożone koszty utrzymania placówki. W chwili obecnej do Klubu Dziecięcego Gminy Powidz uczęszcza ośmioro dzieci. A na nowy rok szkolny, tj. od września 2025 r., zapisane jest jedno dziecko. Gmina stoi przed bardzo trudną decyzją, czy z uwagi na brak chętnych dzieci ponosić dalsze koszty utrzymania klubu, a dodatkowo mają świadomość konieczności zwrotu części środków otrzymanych na tworzenie klubu dziecięcego z programu ˝Aktywny Maluch 2022-2029˝.
W opinii gminy trudna sytuacja samorządu wnika z faktu, iż pracujący rodzice, którzy mają pomoc do opieki nad dziećmi, nie korzystają z formy opieki w klubie dziecięcym, gdyż otrzymują świadczenie ˝aktywnie w pracy˝ w kwocie 1500 zł do budżetu domowego bez żadnych warunków. Podobnie jest w sytuacji niepracujących mam, które pobierają świadczenie ˝aktywnie w domu˝ w kwocie 500 zł do budżetu domowego. Instytucjonalna forma opieki nie jest finansowo atrakcyjna dla rodziców, którzy są w stanie zapewnić opiekę dziecku we własnym zakresie. Powoduje to, że pomimo wstępnego rozeznania przed utworzeniem klubu dziecięcego liczba faktycznie chętnych i zapisujących pociechy do klubu jest prawie zerowa.
Przebieg posiedzenia