10. kadencja, 36. posiedzenie, 3. dzień (11-06-2025)
20. punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym (druk nr 1272).
Poseł Bartłomiej Pejo:
Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Proponowane zmiany mają naprawić lukę powstałą po przyjętej w 2021 r. ustawie o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, w której to właśnie ustawie brakuje wyraźnego odesłania do przepisów Kodeksu cywilnego o rękojmi w ramach odpowiedzialności dewelopera za wady w nieruchomości w przypadku umów niebędących umowami sprzedaży, a odpowiedzialność dewelopera za stwierdzone wady oparta jest na zasadach ogólnych, czyli odpowiedzialności za nienależyte wykonanie umowy.
Głównym problemem moim zdaniem jest nie tylko stan prawny, który odbiera silną pozycję konsumentowi, ale także niejasność obowiązujących przepisów. Biuro Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji Kancelarii Sejmu wskazuje w ocenie skutków regulacji proponowanej ustawy, że - jak to zostało łagodnie ujęte - obecny stan prawny wywołuje kontrowersje.
Część ekspertów z zakresu prawa uznała, że w związku z wyraźnym brakiem odesłania ustawodawcy do przepisów o rękojmi odpowiedzialność kształtuje się na zasadach ogólnych. Inna część twierdzi, że skoro brakuje rozstrzygającego tę kwestię przepisu, to istnieje możliwość zastosowania przepisów o rękojmi, a nawet - że to nabywca ma prawo wyboru trybu odpowiedzialności dewelopera. Taki chaos i dowolność interpretacji prawa rodzą gigantyczne ryzyko sporów prawnych ciągnących się latami, bo oczywiste jest w tej sytuacji to, że deweloper będzie zainteresowany wygodniejszą z punktu widzenia jego interesów interpretacją prawa.
Trzeba także wyraźnie zaznaczyć, że w naszej ocenie ostatecznie to konsument powinien być przedmiotem największej ochrony prawnej. To konsument w sytuacji złamania zapisów umowy jest na pozycji przegranej i to właśnie dla takich sytuacji istnieją prawne rozwiązania stojące na straży zdrowych stosunków gospodarczych. Ustawodawca ma rolę regulatora przede wszystkim w zakresie ochrony podstawowych zasad uczciwości i rozstrzygania sporów. O tym także wielokrotnie Wysoka Izba na przestrzeni kolejnych kadencji zapominała. Powstawały regulacje wiążące ręce podmiotom, które dostarczają na rynek mieszkania, i nakładające na nie dodatkowe obowiązki, co odbija się wyłącznie na cenie mieszkania, a więc na samym konsumencie. Tymczasem zostawiono lukę dla najważniejszego z punktu widzenia państwa zadania, a więc ochrony konsumentów.
Przepisy o rękojmi dają konsumentowi więcej narzędzi w przypadku wykrycia wad w przedmiocie umowy. Konsument będzie mógł odstąpić od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie wadę usunie, żądać obniżenia ceny lub żądać usunięcia wady, wyznaczając sprzedawcy odpowiedni termin, z zagrożeniem, że po jego bezskutecznym upływie od umowy odstąpi. To wyjaśnia sprawę niejasnych przepisów, nie powoduje dodatkowych obciążeń dla deweloperów - poza istniejącym, mam nadzieję, obowiązkiem rzetelnego dostarczania nieruchomości zgodnie z umową - i przywraca więcej zaufania w relacjach gospodarczych, co pozwala konsumentom pewniej podejmować decyzje. Dlatego pozytywnie oceniamy proponowany projekt. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia