10. kadencja, 37. posiedzenie, 2. dzień (25-06-2025)
21. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1130 i 1367).
Poseł Sprawozdawca Krystyna Sibińska:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z wielką przyjemnością chcę przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie połączonych komisji: Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji Infrastruktury, dotyczące rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw.
Szanowni Państwo! Proces legislacyjny dotyczący tego projektu przebiegał w następujący sposób. Obie komisje powołały podkomisję, która opracowała sprawozdanie, ale najpierw szczegółowo wysłuchała uwag ogólnych ze strony instytucji rządowych, jak również tych ze strony społecznej. Jako podkomisja również rozpatrzyliśmy szczegółowo cały projekt. To sprawozdanie zostało przedstawione na wspólnym posiedzeniu komisji zwołanym przez Prezydium Sejmu, ponieważ ze strony jednego z przewodniczących komisji mieliśmy pewien opór. Bardzo dziękuję też Prezydium Sejmu, że pochyliło się nad tym procedowaniem i mogło się odbyć wspólne posiedzenie komisji. Obie komisje przyjęły sprawozdanie, które przygotowała podkomisja.
Chciałabym bardzo podziękować wszystkim, którzy pracowali w ramach podkomisji, wszystkim, którzy w ramach komisji również zgłaszali swoje uwagi i poprawki. Połączone komisje rozpatrzyły sprawozdanie komisji. Ja mogę w tej chwili państwu zarekomendować przyjęcie tego sprawozdania, a tym samym przyjęcie całego projektu ustawy. Jest to bardzo dobra ustawa. Ustawa, która w końcu unormuje rynek wiatraków na lądzie, która w sposób znaczny może poprawić dostępność do inwestycji w instalacje wiatrakowe, ale też, co jest najważniejsze, może poprawić bezpieczeństwo energetyczne Polski, doprowadzić do tego, że przyspieszymy proces sprawiedliwej transformacji energetycznej i umożliwimy prowadzenie takich inwestycji.
Co ta ustawa wprowadza? Wprowadza liberalizację zasad lokalizowania elektrowni wiatrowych na lądzie. Jak państwo pamiętacie, mieliśmy cykl nieszczęśliwych zdarzeń, jeśli chodzi o te przepisy. W 2016 r. zostały wprowadzone przepisy, które prawie całkowicie zablokowały instalacje wiatraków w Polsce, ponieważ wprowadzono wtedy słynną zasadę 10H. W 2023 r. nastąpiła pewna próba liberalizacji, ale wtedy też została dodana wrzutka, która zwiększała odległość, jeśli chodzi o możliwość instalacji wiatraków od budynków mieszkalnych, do 700 m. Dzisiaj prostujemy to, co w sposób oczywisty blokowało lokalizowanie elektrowni wiatrowych na lądzie, czyli minimalną odległość, która będzie mogła wynosić 500 m. Jednak ta odległość może być różna, ponieważ władztwo planistyczne pozostaje w rękach gmin i to gminy w ramach procedury planu miejscowego będą decydowały o tym, gdzie i jak wiatraki mogą być lokalizowane.
Musimy pamiętać o tym, że rozwój branży wiatrakowej to także rozwój rynku pracy. W branży wiatrowej miejsca pracy w 2030 r. będzie mogło znaleźć nawet blisko 4 mln osób na świecie. A jeśli chodzi o dalsze lata, to ta ilość się zwiększa. Nie tylko branża wiatrakowa, ale całe OZE sprzyja powstawaniu nowych zawodów.
(Poseł Krystyna Skowrońska: 4 mln.)
To jest niezwykle istotne w związku z tym, że nasi młodzi ludzie mogą w tej chwili już planować swoją przyszłość, karierę zawodową i wiązać to z instalacjami w ramach odnawialnych źródeł energii.
Co my robimy? Oczywiście plany miejscowe są ponad wszystko i tego będziemy absolutnie przestrzegać. Chcemy natomiast w pewien sposób przyspieszyć proces inwestycyjny, ponieważ zgodnie z proponowanymi przepisami, będziemy mogli równolegle procedować zarówno nad sprawami związanymi z procedurami środowiskowymi, jak i z planistycznymi. Regulujemy tutaj też odległość od dróg krajowych, bo do tej pory było to nieuregulowane. Toczyła się spora dyskusja, jeśli chodzi o odległości od chronionych obszarów przyrodniczych, jak również od obszarów, które są w pobliżu lotnisk. Tutaj sporo było dyskusji, ale jako komisja przyjmujemy propozycje, które zostały przekazane w przedłożeniu rządowym.
Tak jak powiedziałam, idziemy w równoległe procedowanie nad tymi przepisami, które w znaczny sposób przyspieszą proces inwestycyjny. Mamy tutaj sporą część przepisów, które wprowadzają wsparcie dla biometanu w instalacjach powyżej 1 MW - to jest cały duży pakiet przepisów i to chcemy unormować. Oczywiście są też inne przepisy, które zmieniają ustawę o odnawialnych źródłach energii. Myślę, że warto powiedzieć o tym, co zostało wprowadzone, bo w czasie procedowania było zgłoszonych trochę poprawek, które były poprawkami legislacyjnymi. Natomiast na poniedziałkowym posiedzeniu połączonych komisji zostały też zgłoszone inne poprawki. Warto wspomnieć o poprawce, która jest tzw. premią za sąsiedztwo. To znaczy, że całe gminy, a także pojedyncze osoby, które mieszkają w bezpośrednim sąsiedztwie wiatraków, dostaną realne pieniądze w pewien sposób rekompensujące to sąsiedztwo. Otóż jest propozycja, żeby od 1 MW firmy instalujące wpłacały do funduszu 20 tys. zł. W przypadku typowego wiatraka, wytwarzającego ok. 5 MW, mowa o 100 tys. zł. To będzie wpływało do funduszu i to są realne pieniądze, które będą mogły być wykorzystane przez mieszkańców czy przez gminy sąsiadujące położone w obszarze do 1 tys. m od wiatraka. To są realne pieniądze, to jest swego rodzaju premia za sąsiedztwo, żeby pokazać, że chcemy, żeby partycypacja społeczna również w takim procesie inwestycyjnym była bardzo, bardzo szeroka. Bardzo dziękuję za złożenie tej poprawki i za to, że przedstawiciele połączonych komisji przyjęli tę propozycję w sposób bardzo szeroki. My również słyszymy o dobrych zapowiedziach, które złożył pan premier Donald Tusk, pani minister i bardzo się cieszę, że te propozycje będą. Jestem o tym przekonana. Tutaj mówimy o zamrożeniu ceny energii. Wiem, że takie poprawki koledzy będą też zgłaszali. Bardzo za nie dziękuję i cieszę się, że kontynuujemy takie wyjście naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców, oczekiwaniom naszych obywateli, że chcemy, żeby oni mogli uczestniczyć w tej sprawiedliwej transformacji energetycznej, ale też żeby mieli z tego wymierne korzyści. Bardzo dziękuję całemu zespołowi ministerstwa klimatu, bo rzeczywiście te przepisy są przygotowane bardzo dobrze. Mieliśmy tutaj ciekawą pracę w ramach zarówno podkomisji, jak i komisji. Jeszcze raz wszystkim kolegom posłom i koleżankom posłankom, którzy pracowali nad tym projektem, bardzo dziękuję.
Oczywiście rekomenduję jako sprawozdawca komisji przyjęcie przez Wysoką Izbę tych przepisów. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia