10. kadencja, 37. posiedzenie, 2. dzień (25-06-2025)

21. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1130 i 1367).

Minister Klimatu i Środowiska Paulina Hennig-Kloska:

    Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Bardzo się cieszę, że zmierzamy z tym projektem ustawy do końca. To bardzo obszerna ustawa, obszerna regulacja. To krok w kierunku niższych cen energii dla Polek i Polaków, dla polskich rodzin, dla polskiej gospodarki. To idea, która - nie mam wątpliwości - łączy nas wszystkich na tej sali. Niezależnie od tego, czy są to ugrupowania z koalicji rządowej, czy z opozycji, wszyscy mamy na celu zapewnienie polskim rodzinom, ale też polskiej gospodarce niższych cen energii. Niewątpliwie możecie być państwo przekonani, że wszystko, co robimy w Ministerstwie Klimatu i Środowiska od 1,5 roku, zmierza dokładnie w tym kierunku.

    Za chwilę to państwu pokażę. Poproszę już może o wyświetlenie wykresu, który dla państwa przygotowałam, dotyczącego odświeżonych danych.

    (Na tablicach wyświetlana jest prezentacja)

    Generalnie, jeżeli mówimy o zmianie polskiego miksu energetycznego, zawsze powtarzam, że im więcej odnawialnych źródeł energii w polskim miksie energetycznym, im więcej energii produkujemy właśnie z odnawialnych źródeł energii, tym ceny dostępne na rynku są niższe. Potwierdzają to dane i analizy czarno na białym, jeżeli chodzi o ceny na rynku hurtowym, na Towarowej Giełdzie Energii. Potwierdzają to też dane Agencji Rynku Energii. Mamy już pełne dane, jeżeli chodzi o koszty jednostkowe, koszty techniczne wytworzenia energii elektrycznej z konkretnych źródeł. Niezależne dane pochodzące z Agencji Rynku Energii jednoznacznie potwierdzają, że energia produkowana z turbin wiatrowych na lądzie, a także właśnie w oparciu o wodę i słońce jest najtańsza. Koszt wyprodukowania 1 MWh to ok. 200 zł. Jeżeli chodzi o pozostałe źródła, to jest to już w okolicach 400 zł i więcej. Oczywiście to są ceny techniczne, koszty wytworzenia 1 MWh energii.

    Jeżeli chcemy zmieniać ten miks energetyczny, żeby on był tańszy, żeby dążył do średnich cen dostępnych dla mieszkańców, obywateli innych krajów europejskich, to musimy właśnie w tym kierunku przebudowywać nasz miks energetyczny.

    Jeżeli spojrzymy na wiatr na morzu, on jest już droższy. To widać po aukcjach dedykowanych dla tego źródła. Dzisiaj te ceny to 400-500 zł za 1 MWh, bo tam niestety wybudowanie infrastruktury, żeby dostarczyć ten prąd do mieszkańców, do gospodarstw domowych, na potrzeby firm, już jest droższe.

    Ale co jest ważne? Naszym jednym wspólnym celem powinno być dostarczenie taniej energii, a drugim zabezpieczenie dostaw energii, tego miksu energetycznego, który będzie komplementarny i który będzie faktycznie równo dostarczał energię 12 miesięcy w roku, a także w ciągu doby, przez 24 godziny na dobę.

    Często państwo pytacie o to, jak odnawialne źródła energii wpływają na bezpieczeństwo energetyczne. Otóż jeżeli chcemy dalej rozwijać energię słoneczną, potrzebujemy dwóch komponentów. Potrzebujemy wielkoskalowych bateryjnych magazynów energii, które pozwolą nam stabilizować miks energetyczny w ciągu doby, czyli krótko mówiąc, gromadzić najtańszą w rezultacie energię produkowaną ze słońca w środku dnia i mieć ją na potrzeby gospodarstw domowych i firm również wieczorem, w nocy, kiedy tej najtańszej energii nie ma, ale musimy też myśleć o tym, jak mamy mieć dostępną tanią energię w ciągu całego roku, bo to prawda - państwo często to podkreślacie - że zimą energii produkowanej ze słońca jest mniej niż w okresie wiosny, lata czy początku jesieni. To prawda, wykres to potwierdza. Dlatego potrzebujemy tego komponentu energii produkowanej z wiatru, który ewidentnie uzupełnia się doskonale z komponentem energii słonecznej. Są potwierdzające to niezależne dane pochodzące właśnie z Agencji Rynku Energii, które państwu dzisiaj prezentujemy.

    Jest więc bardzo ważne, byśmy dostarczali, tak jak powiedziałam, tanią energię - pierwszy wykres potwierdza to, w którym kierunku musimy dążyć, by tę tanią energię dostarczyć do gospodarstw domowych - ale też stabilną energię, która będzie produkowana równo przez 12 miesięcy w roku. Oczywiście do tego potrzebujemy mocy dyspozycyjnych. Te również są planowane w tym procesie zmiany miksu energetycznego. Jak państwo wiecie, przyjęliśmy już w tej kadencji ustawę o rynku energii, zapewniającą wsparcie dla bloków węglowych, o co często zwłaszcza posłowie opozycji pytają. Tak, uzupełniliśmy to, to był brak, to było zaniedbanie, które odziedziczyliśmy po poprzednim kierownictwie Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Ten średniookresowy czas pod kątem stabilizacji jest zapewniony.

    Druga rzecz niezwykle ważna: w dłuższym okresie myślimy też o tym, co nam zastąpi węgiel. Druga ustawa o rynku mocy - inwestujemy w jednostki gazowe w dłuższym średnim horyzoncie czasowym, a docelowo również w tej ustawie jest wsparcie dla instalacji biogazowych, biometanu, są linie bezpośrednie, przyspieszenie procesu inwestycyjnego. To wszystko ma zapewnić Polkom i Polakom bezpieczeństwo energetyczne w średnim i długim okresie w horyzoncie czasowym, tak byśmy tę zmianę robili z myślą o tym, żeby każdego dnia, zasypiając wieczorem, nikt nie musiał się zastanawiać, czy energia w gniazdku w domu będzie dostępna.

    Oczywiście też niezwykle ważne jest to, byśmy dążyli do oduzależnienia Polski od rosyjskich paliw kopalnych, od importowanych paliw kopalnych. Polska, podkreślam to też bardzo często, i na arenie europejskiej, i u nas w kraju, zapłaciła zbyt wysoką cenę za uzależnienie od rosyjskiego gazu. Nigdy więcej nie możemy pozwolić na takie uzależnienie. Również przestawianie się na odnawialne źródła energii to jest droga do oduzależnienia się od importowanych paliw kopalnych. Jak państwo wiecie, rada do spraw energii Unii Europejskiej przyjęła przełomowe w tym zakresie konkluzje, które pokazały czas na odejście Europy od importu paliw kopalnych z Rosji, bo wciąż np. 13% gazu w Europie to gaz rosyjski. Musimy się od tego uniezależniać, mając świadomość, że każda złotówka wpłacona do budżetu Moskwy to złotówka, która może być wydana na zbrojenia przeciwko Europie. Kierunek mamy więc jasny, kierunek mamy konkretny.

    Do tego chcemy, żeby obywatele i samorządy partycypowali w zyskach z tych inwestycji. Dlatego po pierwsze, komponent podatkowy. Z każdej turbiny mniej więcej nawet do 150 tys. rocznie, może wpływać do budżetu gminy. Wprowadzona przez posłów, poparta kierunkowo przez rząd poprawka, o której mówiła pani przewodnicząca, będzie jeszcze dzisiaj poprawiana. Ale tak, chcemy, by w zyskach z takich inwestycji partycypowali również obywatele. Do 20 tys. na rodzinę rocznie, jeżeli zamieszkuje ona w obrębie do 1 km od takiej elektrowni wiatrowej, będzie można otrzymać, ale szacuje się, że będzie maksymalnie do 100 tys. zysków z takiej turbiny. To, jaki będzie udział poszczególnych rodzin, będzie zależało od zagęszczenia domów wokół takiej elektrowni wiatrowej.

    Tak, jest decyzja bardzo ważna, o którą też często pytają posłanki, posłowie i dziennikarze, ale też nasi obywatele, może przede wszystkim oni, dotycząca tego, co z cenami energii na ostatni kwartał tego roku. Na początku roku zamroziliśmy cenę energii w wysokości 500 zł za megawatogodzinę na trzy kwartały, ponieważ udało nam się osiągnąć dość znaczne oszczędności w programie osłon energetycznych. W ramach funkcjonowania programu mamy oszczędności szacowane na 900 mln zł. Mogliśmy zarekomendować panu premierowi i rządowi decyzję, by przedłużyć mrożenie ceny energii na ten ostatni kwartał. Jeżeli państwo posłowie wprowadzą taką poprawkę do tej ustawy, będziemy bardzo wdzięczni, bo jest to ostatni akt legislacyjny, który w tej komisji przejdzie pełen proces legislacyjny przed przerwą wakacyjną. A jeżeli mamy decydować o IV kwartale, to właśnie przed przerwą wakacyjną takie decyzje musimy podjąć, by również spółki mogły pod to przygotować prognozy, które potem często są zawyżane, sieją niepokój, więc chcemy to robić z pewnym wyprzedzeniem.

    Bardzo dziękuję za prace w komisji, bardzo merytoryczne, długie. Był długi okres konsultacji społecznych, bardzo długi, żmudny proces, ale ważny, prac w komisji. Nie naciskaliśmy na tempo tych prac. Jeżeli państwo potrzebowaliście paru tygodni, paru miesięcy, by tę ważną ustawę przepracować, był ten czas. Cieszę się bardzo i proszę szanowną Izbę o poparcie tego projektu ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia