10. kadencja, 38. posiedzenie, 2. dzień (09-07-2025)

19. i 20. punkt porządku dziennego:

   19. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów (druk nr 1344).
   20. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zawodzie psychoterapeuty oraz samorządzie zawodowym (druk nr 1345).

Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk:

    Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Panie i Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! Drodzy Przedstawiciele i Przedstawicielki Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Psychologów oraz Polskiego Towarzystwa Psychologicznego znajdujący się na galerii! Witam państwa. Mam dziś zaszczyt przedstawić państwu rządowy projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

    Wysoka Izbo! Kiedy idziemy do lekarza, to chcemy mieć i mamy pewność, że zajmie się nami wykwalifikowany specjalista, osoba kompetentna, osoba uprawniona do wykonywania swojego zawodu. Mamy prawo wiedzieć i móc sprawdzić, komu powierzamy swoje zdrowie i życie. To dla nas oczywiste, że osoba tytułująca się lekarzem ukończyła wymagane studia, specjalizacje, przeszła wszystkie wymagane etapy na drodze do miejsca, w którym udzielane jest nam świadczenie medyczne. Kiedy udajemy się po pomoc do adwokata albo do radcy prawnego, to wiemy, że korzystamy z usług specjalisty, nad którego rzetelnością, etycznością i jakością pracy czuwa samorząd zawodowy, i że za jego działaniami stoją lata zdobywanego doświadczenia, wykształcenia i kwalifikacji. Te zawody to zawody zaufania publicznego, czyli zawody, do których przedstawicieli obywatele powinni móc mieć szczególne zaufanie. Takim zawodem z całą pewnością jest, a przynajmniej powinien być także zawód psychologa - psychologa, któremu powierzamy dobrostan psychiczny naszych dzieci, psychologa, który diagnozuje problemy, z którymi nie jesteśmy w stanie sami się uporać, psychologa, po którego pomoc sięgamy w chwilach kryzysu rodzinnego, psychologa, z którego wsparcia korzystają sądy, służby czy władze, np. w sytuacji katastrofy komunikacyjnej. Ale o ile w przypadku lekarzy czy prawników wiemy, że trafiamy zawsze w wykwalifikowane i zaufane ręce, o tyle w przypadku wsparcia psychologicznego nie mamy dzisiaj takiej pewności.

    Jak to możliwe? Ano tak, że zawód psychologa, choć jest zawodem zaufania publicznego w dosłownym tego słowa znaczeniu, wciąż jest zawodem de facto nieuregulowanym. Obowiązująca obecnie ustawa sprzed przeszło 20 lat, z 2001 r., w praktyce nie funkcjonuje, a więc nie zabezpiecza w sposób dostateczny interesu osób, które korzystają lub chciałyby w przyszłości skorzystać ze wsparcia psychologicznego. Ale jesteśmy dzisiaj o krok od tego, żeby ten niekorzystny i zły stan rzeczy zmienić. Jesteśmy o krok od zmiany, na którą środowisko psychologów w Polsce czekało od ponad 20 lat. Dziś tutaj w Sejmie odbywa się pierwsze czytanie projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów.

    Co zakłada ten projekt? Po pierwsze, wprowadzenie definicji świadczeń psychologicznych, czyli tych czynności, które wykonują wobec osób psychologowie i psycholożki. Po drugie, określenie zasad uzyskiwania prawa wykonywania zawodu psychologa. Kolejna kwestia to zasady utworzenia samorządu psychologów. Zasady funkcjonowania zawodu psychologa będą bardzo podobne do zasad, na jakich działają chociażby lekarze czy adwokaci. Projekt ustawy wprowadza także karalność posługiwania się tytułem psychologa bez prawa wykonywania zawodu. Wprowadza procedury uznawania kwalifikacji do wykonywania zawodu psychologa nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej.

    Kto zatem będzie mógł w myśl nowych wprowadzanych przepisów zostać psychologiem? Psychologiem będzie mogła tytułować się osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia na kierunku psychologia i studia drugiego stopnia na kierunku psychologia oraz uzyskała tytuł zawodowy magistra na tym kierunku, albo osoba, która ukończyła jednolite studia magisterskie na kierunku psychologia oraz uzyskała tytuł zawodowy magistra na tym kierunku. Co ważne - myślę, że ważne przede wszystkim dla aktualnie funkcjonujących i pracujących psychologów - nowe przepisy nie uchylą praw nabytych. Natomiast każdy psycholog...

    (Poseł Roman Fritz: Każda psycholożka.)

    ...żeby tym psychologiem pozostać, żeby móc tak się tytułować, będzie musiał wpisać się do specjalnego rejestru psychologów.

    Psycholog będzie miał obowiązek zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się w związku z udzielaniem świadczeń psychologicznych. Będzie musiał prowadzić dokumentację psychologiczną, która również będzie objęta tajemnicą zawodową.

    Wprowadzone zostaną przepisy związane z organizacją i uprawnieniami samorządu zawodowego psychologów. Samorząd będzie reprezentował psychologów oraz dbał o prawidłowe wykonywanie tego zawodu. Będzie także, co szczególnie ważne, ustalał zasady etyki zawodowej, zapewniając wysokie standardy pracy psychologa. Do zadań samorządu będzie należało także prowadzenie postępowania w przedmiocie odpowiedzialności dyscyplinarnej psychologów. To ważne, ponieważ odbiorcy świadczeń psychologicznych, którzy poczują czy uznają, że zostali przez psychologa w jakikolwiek sposób źle potraktowani, pokrzywdzeni, będą mogli zwrócić się do samorządu po pomoc. Sąd dyscyplinarny będzie uprawniony nawet do wydalenia z zawodu osób, które nie spełnią odpowiednich standardów. Nadzór nad samorządem sprawować będzie minister rodziny, pracy i polityki społecznej. To wszystko wprowadzamy po to, żeby zagwarantować jak najwyższą jakość udzielanych świadczeń, zapewnić bezpieczeństwo korzystania ze wsparcia psychologicznego i w końcu zabezpieczyć interesy samych psychologów i psycholożek.

    Wysoka Izbo! Pragnę podkreślić, że środowisko psychologów od samego początku było w pełni zaangażowane w tworzenie nowych przepisów. Razem ze środowiskiem psychologów wypracowaliśmy definicje świadczeń psychologicznych i metod psychologicznych. Organizacje psychologów miały dostęp do zmieniających się wersji projektu i konsekwentnie zgłaszały do tego projektu uwagi. W ramach konsultacji publicznych projekt przekazano 73 podmiotom reprezentującym środowisko psychologów: stowarzyszeniom, fundacjom, związkom zawodowym zrzeszającym psychologów, a także uczelniom wyższym. Przed końcowym etapem pracy nad projektem, pod koniec lutego, w Międzynarodowy Dzień Psychologa, w ministerstwie pracy odbyło się spotkanie z przedstawicielami środowiska psychologów, którzy jednogłośnie pozytywnie odnieśli się do przedstawionego projektu.

    Dlaczego o tym wszystkim mówię? Dlatego że bardzo bym chciała, żeby wyraźnie wybrzmiało, że nie tworzyliśmy tego projektu na zasadzie: coś nam się wydaje, coś nam się kołacze po głowie, coś być może powinno zadziałać. Nie. Zaprosiliśmy do pracy ekspertów, zaprosiliśmy do pracy i współpracy tych, którzy najlepiej znają temat, którzy najlepiej znają materię i specyfikę zawodu psychologa.

    Są dzisiaj z nami, tak jak już wspomniałam, na galerii sejmowej przedstawiciele Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Psychologów oraz Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Pragnę szczerze i serdecznie z tego miejsca podziękować państwu za zaangażowanie, włożoną pracę, włożony trud i za czas poświęcony na to, żeby wspólnie z nami przygotować przepisy, które będą służyły państwu, ale także bezpieczeństwu odbiorców państwa usług.

    Ani my, ani strona społeczna nie tworzymy prawa dla siebie. Tworzymy je dla Polek i Polaków, dla dzieci, które coraz częściej, jak wiemy z różnych smutnych statystyk, potrzebują różnego rodzaju wsparcia. Tworzymy to prawo dla psycholożek i psychologów, ale też dla wszystkich, którzy dziś korzystają ze wsparcia psychologicznego lub w przyszłości znajdą się w sytuacji, w której będą go potrzebowali. Bo my wszyscy, nasi bliscy, nasze dzieci, nasi sąsiedzi, współpracownicy, zasługujemy na to, żeby w sytuacji trudnej, w sytuacji kryzysowej, w sytuacji pewnego wyzwania mieć pewność, że jeżeli zwracamy się po wsparcie psychologiczne, to to wsparcie jest udzielane przez specjalistę, przez osobę wykwalifikowaną, przez osobę gwarantującą najwyższe standardy wykonywanych usług; że osoba, która podaje się za psychologa, rzeczywiście jest psychologiem.

    Szanowni Państwo! Jestem przekonana, że wszyscy na tej sali mamy świadomość wagi tego projektu oraz konieczności zadbania w końcu o interesy osób korzystających ze wsparcia psychologicznego i osób tego wsparcia udzielających. Branża psychologiczna naprawdę nie może już dłużej czekać na niezbędne regulacje. Przede wszystkim nie mogą dłużej czekać osoby poszukujące, dziś lub w przyszłości, wsparcia psychologicznego. Wierzę, że jesteśmy w stanie wspólnie, bez względu na przynależność partyjną, klubową i polityczną przyjąć ten ważny projekt ustawy. Na ten projekt środowisko psychologów, ale przede wszystkim odbiorcy usług i świadczeń psychologicznych czekali ponad 20 lat. Jeszcze raz serdecznie dziękuję wszystkim osobom zaangażowanym w pracę nad tym projektem. Liczę na owocną współpracę w komisji i na jednogłośne przyjęcie projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia