10. kadencja, 39. posiedzenie, 2. dzień (23-07-2025)

30. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie upamiętnienia 45. rocznicy Lubelskiego Lipca ’80 (druki nr 1491 i 1505).

Poseł Wiesław Różyński:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poselski projekt uchwały w sprawie upamiętnienia 45. rocznicy Lubelskiego Lipca przedstawia relacje z tamtych czasów, tu wspomniane przez moich przedmówców. Ale chcę jednocześnie podkreślić w świadomości publicznej doniosłą prawdę historyczną o Lipcu i jego bohaterach. To na Lubelszczyźnie postawa robotników w lipcu 1980 r. przełamała barierę strachu w Polakach, obudziła ducha prawdy i solidarności. Decyzja o pozostaniu na terenie zakładów i prowadzeniu rozmów z władzami stała się skutecznym narzędziem realizacji robotniczych postulatów.

    Taki sposób rozwiązywania problemów pracowniczych był inspiracją dla robotników z całej Polski. Stamtąd ruszyła lawina. Twarde fakty przypominają, że przed sierpniem był lipiec. To jest bardzo ważne dla naszej historii. Pamięć o tym, że odzyskiwanie wolności zaczęło się na Lubelszczyźnie, jest niezmiernie ważna w procesie budowania patriotyzmu, budzenia odwagi i mądrości, które są niezbędne we współczesnej Polsce. Dlatego trzeba nieustannie przypominać o tamtych wydarzeniach, wspominając choćby słowa śp. Jana Pawła II z 1983 r.: Władza przechodzi z rąk do rąk, a robotnicy, rolnicy, nauczyciele, służba zdrowia i wszyscy inni pracownicy, bez względu na to, kto sprawuje władzę w kraju, oczekują pomocy w obronie ich słusznych praw.

    Mówiąc o szerokim kontekście zrywu w 1980 r., warto pamiętać, że lipcowe strajki miały miejsce już po krwawym stłumieniu protestów Grudnia ’70 oraz Czerwca ’76. Pytanie o wybór właściwych metod przeciwstawiania się obecnie narzuconemu Polsce i Polakom systemowi stało się niezwykle aktualne. Zasadniczą sprawą przy wyzwoleniu człowieka i narodu jest przezwyciężenie lęku. Wracając pamięcią do wydarzeń lipca, którego skala była imponująca, ponieważ strajk objął, jak się szacuje, nawet 50 tys. pracowników w zakładach pracy w całym regionie, warto podkreślić dwa niezwykłe, istotne wymiary tego społecznego protestu - rolę odwagi oraz jedności i solidarności w życiu społecznym.

    Obchody 45. rocznicy tych wydarzeń są więc okazją do wyrażenia wdzięczności, uznania dla tych, którzy potrafili lęk o siebie, o swoją rodzinę przezwyciężyć, którzy zachowując poczucie wewnętrznej wolności, nie ulegli pokusie niewiary (Dzwonek) w sens oporu i walki o godność.

    Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

    Dziękuję serdecznie.

    Pan poseł Sławomir Ćwik.

    Bardzo proszę.

    Poseł Wiesław Różyński:

    Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera poselski projekt uchwały w sprawie upamiętnienia 45. rocznicy Lubelskiego Lipca. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia