10. kadencja, 39. posiedzenie, 3. dzień (24-07-2025)

32., 33. i 34. punkt porządku dziennego:

   32. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych w sprawie sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2024 r. wraz z przedstawioną przez Najwyższą Izbę Kontroli analizą wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2024 r. oraz komisyjnym projektem uchwały w przedmiocie absolutorium (druki nr 1295, 1364 i 1490).
   33. Sprawozdanie z działalności Narodowego Banku Polskiego w 2024 roku wraz ze sprawozdaniem Komisji Finansów Publicznych (druki nr 1321 i 1335).
   34. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o przedstawionej przez Prezesa Rady Ministrów Informacji o poręczeniach i gwarancjach udzielonych w 2024 roku przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne oraz Bank Gospodarstwa Krajowego (druki nr 1275 i 1396).

Pierwszy Zastępca Prezesa Narodowego Banku Polskiego Marta Kightley:

    Dziękuję bardzo.

    Pani Marszałek! Odpowiem najpierw w takich trzech blokach tematycznych, które się zarysowały. Pierwszym jest cel inflacyjny, drugim - wynik Narodowego Banku Polskiego, a trzecim jest reakcja Narodowego Banku Polskiego na szoki zewnętrzne. Następnie odpowiem na bardziej szczegółowe pytania.

    Zwracam się do pani poseł Skowrońskiej: pani poseł, nie można jednocześnie atakować Narodowego Banku Polskiego za to, że nie zrealizował celu inflacyjnego, i za to, że stopy procentowe były za wysokie. To jest wewnętrznie sprzeczne. Pani poseł, cel inflacyjny jest średniookresowy i banki centralne co do zasady nie określają dokładnie, co to oznacza, z tego względu, że gospodarka może być poddawana różnego rodzaju szokom: inflacyjnym, popytowym, podażowym i na te szoki inaczej się odpowiada. Oczywiście prawdą jest to, że jeżeli bardzo wysoko podniesie się stopy procentowe, to można szybciej ograniczyć inflację, ale będzie się to wiązało z bardzo dużymi kosztami dla gospodarki. Teraz Rada Polityki Pieniężnej musi podjąć decyzję o zrealizowaniu celu inflacyjnego w średnim okresie, przy czym jednocześnie chce uniknąć zbyt dotkliwych kosztów dla gospodarki realnej. Stopy procentowe działają w ten sposób, że najpierw jest schładzana gospodarka realna, czyli zmniejsza się dynamika PKB, a następnie przekłada się to na zmianę inflacji.

    Proszę państwa, jeżeli chodzi o wynik Narodowego Banku Polskiego, to wynik Narodowego Banku Polskiego i wyniki banków komercyjnych są absolutnie nieprzystawalne do siebie z tego względu, że banki te wykonują zupełnie inne zadania. Jeszcze raz to podkreślę: w sytuacji, w której bank centralny walczy z wysoką inflacją, żeby utrzymać stabilność cen - a jest to podstawowy cel banku centralnego i tak naprawdę jedyny cel banku centralnego, jego celem nie jest wynik - podnosi stopy procentowe, co ujemnie wpływa na wynik banku centralnego ze względu na to, że ponosi koszty polityki pieniężnej, a więc właśnie tych wysokich stóp procentowych. Jednocześnie ceteris paribus prowadzi to do wzrostu kursu walutowego, co też negatywnie wpływa na wynik banku centralnego. Jednocześnie środowisko wysokich stóp procentowych jest korzystne dla banków komercyjnych i właśnie wtedy realizują wysokie zyski.

    Jeżeli chodzi o informowanie o wyniku Narodowego Banku Polskiego, to chciałabym państwu zwrócić uwagę, że w prezentowanym dzisiaj przez pana prezesa Mariana Banasia raporcie NIK-u jest bezpośrednio wskazane, że mamy tutaj do czynienia z zaniechaniem ze strony Ministerstwa Finansów, które pod koniec roku nie zwróciło się do Narodowego Banku Polskiego o przekazanie informacji dotyczącej tego, jak będzie się kształtował wynik. Ten wynik w ciągu roku może się bardzo różnie kształtować i zależy w dużej mierze od kursu złotego.

    Proszę państwa, jeżeli chodzi o reakcje Narodowego Banku Polskiego na szoki zewnętrzne - to też jest pytanie pani poseł Kłopotek - to te reakcje były bezprecedensowe i bardzo szybkie w obydwu przypadkach. W momencie, w którym nasz kraj dotknęła pandemia COVID-19, tak jak inne kraje, Narodowy Bank Polski zareagował jako jeden z pierwszych i bardzo szybko obniżył stopy procentowe oraz bardzo szybko uruchomił skup aktywów. Te dwie decyzje, wraz z reakcją rządu, spowodowały m.in. to, że polska gospodarka przeszła praktycznie suchą stopą przez pandemię. Następnie jako jeden z pierwszych banków centralnych zareagował na rosnącą inflację - jako jeden z pierwszych w Europie i na świecie, już w 2021 r. Co więcej, wzrost stóp procentowych pomiędzy 2021 r. i 2022 r. był bezprecedensowo wysoki, a niektóre podwyżki były wyższe od tych, które przewidywał rynek. Proszę państwa, teraz jesteśmy w takim momencie, w którym poziom inflacji zbliża się do celu w stabilny sposób, czyli od przyszłego roku, zgodnie z projekcją inflacji, inflacja zacznie się utrzymywać na poziomie celu inflacyjnego. Narodowy Bank Polski dokonał tego bez drastycznych skutków dla gospodarki realnej. Co więcej, proszę państwa, tak naprawdę jesteśmy jedną z gospodarek, która najlepiej wyszła z tego okresu. Poziom naszego PKB jest obecnie o 15% wyższy niż przed pandemią. To jest naprawdę ogromny sukces. Jednocześnie bezrobocie jest na bardzo, bardzo niskim poziomie, a więc te decyzje, które podejmował Narodowy Bank Polski, były szybkie i zdecydowane. To były silne reakcje i mamy efekt, który jest naprawdę bardzo, bardzo zadowalający.

    Teraz przejdę do tych bardziej szczegółowych pytań. Pani poseł, Rada Polityki Pieniężnej oczywiście jest informowana o wszystkich założeniach, które są podstawą prognozowania projekcji, do którego używamy modelu NECMOD, ale nigdy nie było tak, że członkowie Rady Polityki Pieniężnej wprowadzali korekty eksperckie i nigdy też nie przygotowywali własnych projekcji. Projekcje Narodowego Banku Polskiego są systematycznie najlepszymi albo jednymi z najlepszych, czyli najbardziej trafnymi. Oczywiście jest tak, że nie da się zawsze przewidzieć wszystkiego. I nie dało się przewidzieć pandemii, nie dało się przewidzieć szoku surowcowego i wybuchu wojny na Ukrainie.

    Decyzje, które są podejmowane przez Radę Polityki Pieniężnej - od dłuższego czasu jest zawsze podawana informacje, że te decyzje są oparte na danych, czyli to przede wszystkim informacja o tym, że decyzje są oparte na danych. Rada Polityki Pieniężnej oczywiście korzysta z narzędzi takich jak projekcje, ale również weryfikuje to na podstawie danych i wtedy podejmowane są decyzje. W bieżącym roku Rada Polityki Pieniężnej dwukrotnie dokonała obniżenia stóp procentowych. Komunikaty po posiedzeniu rady są oczywiście przyjmowane przez Radę Polityki Pieniężnej.

    Decyzje dotyczące narzędzi polityki pieniężnej, a takim narzędziem jest oprocentowanie stopy rezerwy obowiązkowej, powinny być podyktowane celami wynikającymi z polityki pieniężnej, a nie z innych celów.

    Skład osobowy, czyli to, ile osób jest w zarządzie Narodowego Banku Polskiego, jest sprecyzowane w art. 17 ustawy o NBP. Tutaj, pani poseł, nie było żadnych zmian w 2024 r.

    Dane, które pani podaje, dotyczące wydatków na promocję, są nieprecyzyjne. One są trochę zmanipulowane, dlatego że rokiem, do którego porównywane są te wydatki, jest rok 2020, rok COVID-owy, w którym te wydatki rzeczywiście były wyjątkowo niskie z uwagi na to, jaki to był rok. W planach na promocję na lata 2024 i 2025 te wydatki są na zbliżonym poziomie.

    W odniesieniu do srebra. Otóż jeszcze raz podkreślę, że srebro nie należy do oficjalnych aktywów rezerwowych. Rzeczywiście są informacje, że niektóre banki centralne kupują srebro, ale są to, proszę państwa, banki centralne... Niektóre z nich są po prostu wyłączone z sieci finansów międzynarodowych z tego względu, że są obłożone sankcjami, dlatego ratują się innymi sposobami inwestowania.

    Na koniec chciałam powiedzieć - pana posła Urbaniaka już nie ma - że to jest dla mnie ogromny zaszczyt, żeby prezentować przed państwem sprawozdanie z działalności Narodowego Banku Polskiego, a odpowiedź na pytania uważam za bardzo ważną część mojej pracy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia